Σίγουρα ξεφυλλίζατε λευκώματα με φωτογραφίες πολύχρωμων πουλιών με λεπτομερείς περιγραφές των συνηθειών και των βιοτόπων τους. Μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με κάποιο σπάνιο είδος όμως είναι εμπειρία που δεν ξεχνιέται εύκολα! Το ίδιο ισχυρίζεται ο καθένας που είχε την τύχη να πλησιάσει αυτά τα αινιγματικά και τρυφερά πλάσματα που κατοικούν τα πιο άγρια μέρη της βουλγαρικής φύσης. Αποδεικνύεται ότι η Βουλγαρία είναι μια από τις χώρες της Γηραιάς ηπείρου με τα περισσότερα είδη πτηνών. Να γιατί είναι ευνόητο ότι στη χώρα μας έρχονται ορνιθολόγοι απ’ όλον τον κόσμο.

Εκείνοι οι ξένοι δεν ενδιαφέρονται για τα θαλάσσια θέρετρα, τις πίστες χιονοδρομίας και τα πολυτελή ξενοδοχεία, ούτε για τα κέντρα της νυκτερινής ζωής και άλλες διασκεδάσεις. Επισκέπτονται τη Βουλγαρία με έναν μοναδικό σκοπό – να παρατηρούν τα πτηνά στο φυσικό τους περιβάλλον. Συνοδευόμενοι από έμπειρους οδηγούς, οι ορνιθολόγοι κατευθύνονται προς τις φυσικές διατηρητέες περιοχές και υγροτόπους, για να ρίξουν ματιά έστω για μια στιγμή στον κόσμο των φτερωτών.



Για τους ορνιθολόγους που έρχονται στη χώρα μας η αγάπη προς τα πτηνά είναι ασυγκράτητο πάθος που απορροφά τον ελεύθερο χρόνο τους και… τον τραπεζικό τους λογαριασμό, γιατί παρόμοιες εξειδικευμένες αποστολές κοστίζουν ακριβά και δεν είναι προσιτές για κάθε τσέπη, ισχυρίζεται ο Πάβελ Σιμεόνοφ από την οικολογική οργάνωση "Le Balcan". Σ’ αντάλλαγμα τούτου η Βουλγαρία είναι χρυσωρυχείο για τους λάτρες των πτηνών. Εξοπλισμένοι με κιάλια και φωτογραφικές μηχανές, με τζιπ ή με τα πόδια, οι ορνιθολόγοι δεν φείδονται δυνάμεων, χρόνου και χρημάτων, για να δουν κάποιο είδος που δεν έχουν συναντήσει ως τώρα.

"Η Βουλγαρία διαθέτει μοναδική βιολογική ποικιλία", λέει ο Πάβελ Σyμεώνοφ. "Από την άποψη αυτή καταλαμβάνουμε μια από τις πρώτες θέσης στην Ευρώπη μετά την Ισπανία. Η απίθανη ποικιλία βιοτόπων εξηγεί γιατί στο έδαφός μας είναι καταγραμμένα 426 είδη πτηνών. Μέσα σε μια δεκαήμερη περιοδεία μπορεί κανείς να παρατηρήσει περισσότερα από 200 είδη πτηνών. Πρόκειται για τεράστιο πλούτο! Ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα είναι σε θέση να προσφέρει παρόμοια εμπειρία;"



Via Pontica – η οδός αποδημίας των πτηνών που συνδέει την Ευρώπη και την Αφρική, περνάει και πάνω από τη Βουλγαρία. Η διηπειρωτική διαδρομή των πτηνών περνάει πάνω από τις σκεπασμένες με αιωνόβια δέντρα πλαγιές του βουνού Στράντζα και διασχίζει τον ουρανό πάνω από τις ακτές της Μαύρης θάλασσας. Τούτο εξηγεί και την απίθανη ποικιλία πτηνών που φωλιάζουν στις διατηρητέες περιοχές και τους υγροτόπους.

Τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πουλιών μπορεί να παρατηρήσει κανείς το φθινόπωρο ή την άνοιξη κοντά στις λίμνες Σάμπλα και Ντουρανκουλάκ. Τότε οι όχθες τους μαυρίζουν από τα εκατοντάδες πουλιά. Τα σμήνη υψώνονται στον ουρανό, για να εκτελέσουν τον τελετουργικό τους χορό, ύστερα κατεβαίνουν πάνω από τα νερά της λίμνης και εξαφανίζονται από το βλέμμα. Αξίζει να αποτυπώσει κανείς τη μαγική εικόνα με τη φωτογραφική του μηχανή. Κάθε χρόνο αυτής της ευκαιρίας επωφελούνται χιλιάδες ένθερμοι λάτρες της φύσης από τη Γαλλία, Δανία, Ελβετία και Γερμανία.

Οι πιο πολυάριθμοι είναι οι ορνιθολόγοι από τη Μεγάλη Βρετανία, όπου μένουν περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια bird watchers, δηλαδή παρατηρητές πουλιών. Σύμφωνα με τον Πάβελ Συμεώνοφ, ο οποίος τακτικά συνοδεύει τους ξένους ορνιθολόγους κατά τη διάρκεια των περιοδειών τους στη Βουλγαρία, ένα από τα πιο ελκυστικά μέρη παρατήρησης πουλιών είναι η Ανατολική Ροδόπη. Στους βράχους φωλιάζουν αποικίες μαύρων αετών, βασιλικών αετών και απειλούμενων με αφανισμό ασπροπάρηδων (Neophron percnopterus) και γυπών (Gyps fulvus). Γι’ αυτούς φροντίζουν οι υπάλληλοι του Κέντρου προστασίας της φύσης κοντά στην πόλη Ματζάροβο που τακτικά υποδέχεται τουρίστες.


"Ταξιδεύουμε και κατά το ρου του Στρυμόνα στη στενωπό της Κρέσνα, κοντά στην αρχαία πόλη Μέλνικ", προσθέτει ο Πάβελ Συμεώνοφ. "Χάρη στην επίδραση του μεσογειακού κλίματος που γίνεται αισθητή στην περιοχή του ποταμού, εκεί ευδοκιμεί ασυνήθιστη για τα γεωγραφικά μας πλάτη βλάστηση, η οποία προσελκύει νότια είδη όπως ο Παρδαλοκεφαλάς (Lanius nubicus), η Λιοστριτσίδα (Hippolais olivetorum) και ο Βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer). Τα είδη αυτά δεν απαντώνται στη Δυτική Ευρώπη και γι’ αυτό οι δυτικοί ορνιθολόγοι είναι ευχαριστημένοι να τα δουν στη χώρα μας. Μεγάλο ενδιαφέρον για τους παρατηρητές πουλιών παρουσιάζουν και οι παραδουνάβιες περιοχές, π.χ. η λίμνη Σρέμπαρνα που έχει ανακηρυχθεί φυσική διατηρητέα. Εκεί το ίδρυμά μας φροντίζει για τη μοναδική στη Βουλγαρία αποικία Αργυροπελεκάνων (Pelecanus crispus). Παράλληλα μ’ αυτούς όμως μπορεί να δει κανείς και διάφορους ερωδιούς, Κοκκινοβουτηχτάρια (Podiceps grisegena) και άλλα. Στις διατηρητέες ζώνες του Αίμου απαντώνται ξεχωριστές αποικίες του Ουραλοχούχουτα (Strix uralensis) που κατ’ αρχήν απαντάται στο έδαφος της Λευκορωσίας".

Λίγα είναι τα άγρια μέρη της Βουλγαρίας όπου μπορεί κανείς να χαρεί τη φύση τέτοια, όπως ήταν πριν εκατονταετίες. Η Βουλγαρία με τα πολυάριθμα βουνά, δάση, προστατευόμενες περιοχές και βιοτόπους, που κατοικούνται από ωδικά, εξωτικά, αρπαχτικά και κάθε είδους άλλα πτηνά, είναι μοναδική απ’ αυτή την άποψη! Οι διοργανωτές των ορνιθολογικών παρατηρήσεων όμως εμμένουν να τηρείται τάξη κατά την παραμονή στην άγρια φύση, γιατί κάθε θόρυβος, η ρύπανση του περιβάλλοντος ή άλλη απερίσκεπτη ανθρώπινη επέμβαση μπορεί να διώξει για πάντα τα πουλιά από τις φωλιές τους. 

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα