100 χρόνια τώρα βλέπουμε ταινίες και έχουμε εξοικειωθεί με τον κινηματογράφο, αλλά στην αρχή οι άνθρωποι έφευγαν τρέχοντας από τις κινηματογραφικές αίθουσες, όταν στην οθόνη έβλεπαν τρένο. Τώρα με τις νέες τεχνολογίες είναι το ίδιο, τόσο δυνατή είναι η αίσθηση – λέει ο Ζλατίν Ράντεφ, ένας από τους πιο επιτυχημένους σκηνοθέτες και παραγωγούς κινούμενων σχεδίων.

Οι ειδικοί στην οπτική τέχνη, αλλά και ο καθένας που ήρθε σε επαφή με τις εικόνες και τα συναισθήματα που δημιουργεί η εικονική πραγματικότητα, ισχυρίζονται ότι πρόκειται για την πιο τέλεια εμπειρία στον κινηματογράφο και τα κινούμενα σχέδια. Η εικόνα μπορεί να δημιουργηθεί από υπολογιστή, να γυριστεί με κάμερα ή να εμφανιστεί μέσω νέων τεχνολογιών κινούμενων σχεδίων. Ανάλογα με τις εφαρμογές μπορεί να έχει κινούμενα σχέδια υπολογιστή ή τα λεγόμενα παιχνίδια υπολογιστή και κινηματογραφική εικονική πραγματικότητα.

Η κινηματογραφική εικονική πραγματικότητα λέει κάποια ιστορία – διευκρινίζει ο Ζλατίν Ράντεφ. – Μπορεί να είναι διαδραστική ή όχι, αλλά βρίσκεται κανείς σε περιβάλλον 360 μοιρών και η αίσθηση δεν μπορεί να περιγραφεί. Σαν να βρίσκεσαι σε νέο κόσμο. Υπάρχουν λογισμικά, με τα οποία μπορείς να ζωγραφίζεις, σαν με πινέλο, αλλά στον χώρο, με ειδικά γυαλιά. Όταν ζωγραφίζεις μ’ αυτόν τον τρόπο είσαι μέσα στη ζωγραφιά και ζωγραφίζεις γύρω σου, ο θεατής επίσης μπορεί να μπει μέσα και να παρακολουθεί.

Η εικονική τεχνολογία επηρεάζει και την αφήγηση. Τα πάντα είναι ένα γιγαντιαίο πλάνο 360 μοιρών, όπου βλέπονται όλα, εξηγεί ο δημιουργός κινούμενων σχεδίων και συμπληρώνει:

Είναι πολύ περίεργο πώς λέγεται μια τέτοια ιστορία και πού θα κάνουμε τον θεατή να κοιτάξει. Εμείς κάνουμε μια δράση, αλλά ο θεατής μπορεί να στρέψει την πλάτη του, να κοιτάζει προς τα πάνω ή προς τα κάτω και αυτό προκαλεί χιλιάδες νέα προβλήματα, που δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι υπάρχουν. Γι’ αυτό πρέπει να προσελκύσεις το βλέμμα του με ήχο, φως ή δράση.

Ο ήχος ακούγεται έτσι ώστε ο θεατής να στραφεί στον χώρο, απ’ όπου έρχεται, όπως στην πραγματική ζωή. Είναι πολύ ενδιαφέρον, δίνει πολλές δυνατότητες, αλλά και δημιουργεί πολλά προβλήματα – τόσο τεχνικά, όσο καλλιτεχνικά. Και ακριβώς αυτό προσελκύει τον δημιουργό στον Ζλατίν Ράντεφ. Όταν είδα για πρώτη φορά εικονική πραγματικότητα, ξαφνικά άρχισα να αναρωτιέμαι πού είναι τα πόδια μου – μοιράζεται τις αισθήσεις του ο δημιουργός κινούμενων σχεδίων. Κοιτάζω προς τα κάτω και βλέπω έναν κόσμο και εγώ δεν είμαι εκεί. Πολύ παράξενο το αίσθημα.

Η εικονική τεχνολογία διεισδύει παντού και από το καλοκαίρι του 2018είναι και στα smartphone. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά ωραίο εργαλείο, αλλά πρέπει κανείς να μπορεί να το χρησιμοποιεί – τονίζει ο Ζλατίν Ράντεφ και συμπληρώνει. Κάποτε στα κινούμενα σχέδια είχε χρώματα, πινέλα και τώρα έχει κι αυτό. Ο κλασσικός κινηματογράφος δε θα εξαφανιστεί με κανέναν τρόπο, αλλά θα υπάρχουν και οι νέες τεχνολογίες. Η επιρροή του στον άνθρωπο είναι πολύ πιο ισχυρή. Φυσικά, όπως κάθε παρόμοια τεχνολογία υπάρχει ο κίνδυνος από χειραγώγηση, αλλά αυτό εξαρτάται από τον τρόπο, με τον οποίο την χρησιμοποιούμε. Αυτό είναι το μέλλον;

Εγώ προσωπικά αμφιβάλλω. Στη ζωή, μέσα στη φύση δεν πηγαίνουμε να γυρίζουμε το κεφάλι μας στις 360 μοίρες. Εξάλλου, στον κινηματογράφο, καθώς και στη ζωή βλέπουμε πρώτα τη γενική εικόνα, μετά πλησιάζουμε για να δούμε τη λεπτομέρεια. Η εικονική πραγματικότητα δείχνει όλα ταυτόχρονα και βασίζεται στην επιλογή του θεατή. Και αυτό δε μου αρέσει πολύ. Με εντυπωσιάζει, αλλά μέχρι ένα σημείο. Είναι κάτι σαν πλευρική όραση, αλλά για τον άνθρωπο είναι αρκετές και 180 μοίρες, και όχι 360 μοίρες κάθε φορά. Γι’ αυτό θεωρώ ότι με την πάροδο του χρόνο τα πράγματα θα αποκρυσταλλωθούν.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: αρχείο