Φέτος, η 9η Μαΐου έθεσε διαχωριστικές γραμμές στην κοινωνία μας η οποία μέχρι τώρα γιόρταζε τη Γιορτή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και την Ημέρα της Νίκης επί του Ναζισμού, χωρίς να μετατοπιστεί η έμφαση από τη σημασία και των δύο εορτών. Από τη μία πλευρά, η Ημέρα της Ευρώπης έχει να κάνει με τη θέσπιση των θεμελίων της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη πλευρά, η Πράξη άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας, που υπογράφηκε τη νύχτα της 8ης προς 9η Μαΐου (22:43 ώρα Ευρώπης, 00:43 ώρα Μόσχας), σηματοδοτείται επίσης ως Ημέρα της Νίκης επί του Φασισμού, τερματίζοντας τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ευρώπη. Και τα δύο γεγονότα είναι εξίσου σημαντικά και δεν μπορούν να αποτελέσουν λόγο διχασμού - κατηγορηματικοί είναι οι πολιτικοί επιστήμονες Παρβάν Σιμεόνοφ και Στραχίλ Ντελίισκι. Για το BTA, οι δυο τους σχολίασαν ότι οι ακραίες ομάδες στην κοινωνία μας είναι πιο θορυβώδεις, αλλά στην πραγματικότητα είναι μειοψηφία.

«Πρέπει να σταματήσουμε να πολιτικοποιούμε τα αναδρομικά γεγονότα» λέει ο Παρβάν Σιμεόνοφ. «Δεν πρέπει να προβάλλουμε τη σημερινή πολιτική στο παρελθόν. Πρέπει να σκεφτόμαστε με αποχρώσεις».

Σύμφωνα με τον Σιμεόνοφ, η 8^η και η 9^η Μαΐου είναι οι μέρες που νικήθηκε ο ναζισμός, την ίδια στιγμή η 9η Μαΐου είναι η Ημέρα της Ευρώπης και αυτά τα δύο γεγονότα πρέπει να τα ξεχωρίσουμε από όλα τα άλλα. «Εξακολουθώ να πιστεύω ότι μπορούμε να καταδικάσουμε την επιθετικότητα του Πούτιν και να συνειδητοποιήσουμε ότι στα μέσα του περασμένου αιώνα, καλώς ή κακώς, η Σοβιετική Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία ήταν μαζί. Για να αποτίσουμε φόρο τιμής στη νίκη επί του ναζισμού, στην οποία συμμετείχε και η Βουλγαρία στη δεύτερη φάση του πολέμου, και ταυτόχρονα να μην αρνηθούμε την Ημέρα της Ευρώπης» λέει ο Παρβάν Σιμεόνοφ. Σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για θέμα στοιχειώδους σοφίας από την πλευρά ιδιαίτερα της πολιτικής ελίτ.

Σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Στραχίλ Ντελίισκι, έξω από το πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, φαίνεται να υπάρχει κάποιου είδους τάση να πιστεύουμε ότι η Ημέρα της Ευρώπης θα ήταν αδύνατη χωρίς την Ημέρα της Νίκης. Τώρα, όμως, αυτή η σύγκρουση, σύμφωνα με τον Ντελίισκι, σίγουρα θα οδηγήσει σε νέες διαχωριστικές γραμμές σε σχέση με την 9η Μαΐου. «Συγκεκριμένα, η πόλωση σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως και κάθε πόλωση σε μια κοινωνία, είναι πολύ ορατή, πολύ απτή, αλλά οι ακραίες ομάδες είναι μειονότητες στην κοινωνία. Ναι, οι θέσεις τους ακούγονται δυνατά, καθορίζουν με κάποιο τρόπο την ατζέντα, αλλά όποια και αν είναι η έρευνα στάσεων, θα φανεί ότι η πλειοψηφία των Βούλγαρων πολιτών δεν χρειάζεται αυτού του είδους πόλωση για να ταυτιστεί ως ομάδα. Οι μειονότητες τρέφονται από την πόλωση, το πρόβλημα είναι όταν αυτές οι μειονότητες έχουν πολύ ισχυρή παρουσία στην κοινωνία - στα μέσα ενημέρωσης και στους κυβερνητικούς θεσμούς.

Σύμφωνα με τον Ντελίισκι, η παραδοσιακή στάση απέναντι στη Ρωσία δεν έρχεται σε καμία περίπτωση σε σύγκρουση με τις ξεκάθαρες φιλοευρωπαϊκές ιδέες και αξίες της πλειοψηφίας της κοινωνίας μας. «Αυτά τα δύο πράγματα εξ ορισμού δεν χωρίζονται. Χωρίζονται όταν αυτές οι συμπεριφορές πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για πολιτική κινητοποίηση. Κανείς δεν ενοχλείται να έχει συμπάθεια για τη Ρωσία και συμπάθεια για την Ευρώπη ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμία αντίφαση σε αυτό. Όταν η επιλογή της ταυτότητας γίνεται «είτε το ένα, είτε το άλλο», είναι προφανώς προπαγάνδα».

Σύμφωνα με τον αναλυτή, η κοινωνία μας είναι πολύ διχασμένη και στο επίκεντρο αυτόν τον διαχωρισμού βρίσκονται οι οικονομικές ανισορροπίες. Κι αυτό επειδή το ψαλίδι μεταξύ των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων είναι τόσο τεντωμένο που είναι θέμα πολύ ελαφριάς «ώθησης» για να μετατραπούν οι διαχωρισμοί αυτοί σε διαφορετικά πλαίσια πολιτισμικής ταυτότητας.

Κείμενο: Νταρίνα Γκριγκόροβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα