Η Βουλγαρία υπέβαλε στα τέλη Μαρτίου προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο κατασκευής ολοκληρωμένου συστήματος επεξεργασίας και ανακύκλωσης των απορριμμάτων της πρωτεύουσας. Η επένδυση ανέρχεται συνολικά σε 183 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 111 εκατ. προέρχονται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλοντος. Τα υπόλοιπα ποσά θα εξασφαλιστούν με δάνειο του Δήμου Σόφιας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ύψους 50 περίπου εκατ. ευρώ, ενώ 20 εκατομμύρια είναι η συγχρηματοδότηση από εθνικούς πόρους.

Έτσι φαίνεται να επιλυθεί οριστικά η κρίση με τα απορρίμματα της Σόφιας, ένα πρόβλημα που συνεχίζεται εδώ και 10 χρόνια, αφού στις αρχές του αιώνα μας ο μοναδικός χώρος υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) της πρωτεύουσας στο προάστιο Σουχοντόλ γέμισε και ο Δήμος άρχισε να συσκευάζει τα στερεά απόβλητα και να προσπαθεί να τα αποθηκεύει στους ΧΥΤΑ άλλων πόλεων της χώρας.

Αυτή η λύση του προβλήματος έχει όμως και την καλή της πλευρά. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε εν τω μεταξύ οδηγίες για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, οι οποίες δίνουν το προβάδισμα σε άλλες μεθόδους διαχείρισης, εκτός της καύσης που προκαλεί πολλές ζημιές στο περιβάλλον. Ο Δήμος Σόφιας απέρριψε τα πρωταρχικά σχέδια του να κτίσει εργοστάσιο καύσης των απορριμμάτων και προτίμησε πιο πρακτικές τεχνολογίες επεξεργασίας. Σε ποια λύση θα καταλήξει τελικά ο Δήμος Σόφιας;

Για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Πέταρ Τράικοφ, διευθυντής της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Δήμου Στόλιτσνα, διευκρίνισε: "Η τελική απόφαση περιλαμβάνει εγκατάσταση μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας και αξιοποίησης των απορριμμάτων με την παραγωγή βιολογικών καυσίμων και ταφής των υπολειμμάτων, που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κανένα τομέα της οικονομίας. Σε άλλο χώρο θα κατασκευαστεί και εγκατάσταση μονάδων κομποστοποίησης απορριμμάτων από διαφοροποιημένη συγκομιδή. Το τελικό προϊόν θα είναι εδαφοβελτιωτικό (κομπόστ) υψηλής ποιότητας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη γεωργία".

Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας παράγουν 500 τόνους απορριμμάτων ετησίως, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι βιομάζα, κυρίως οργανικά απόβλητα (φρούτα, λαχανικά, φύλλα, κλαδέματα κ.α.) που μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μείγμα που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στη Βουλγαρία τα τρόφιμα στα νοικοκυριά ακόμα παρασκευάζονται στο σπίτι και το ποσοστό των έτοιμων φαγητών είναι πολύ λιγότερο απ’ ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η βιομάζα εκεί είναι λιγότερο του 10% και το πρόβλημα είναι κυρίως τα βουνά πλαστικών συσκευασιών. Η κατάσταση στη Σόφια είναι εντελώς διαφορετική και αυτό προσδιορίζει την σημασία των τεχνολογιών επεξεργασίας βιομάζας σ’ όλο το σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων.

"Το ποσοστό είναι ακριβώς 60% βιομάζα", επισημάνει ο κ. Τράικοφ. "Από αυτά το 20-25% μπορεί να υποστεί περαιτέρω επεξεργασία και να μεταβληθεί σε υψηλής ποιότητας κομπόστ. Πρόκειται για τα πράσινα απορρίμματα από τα προάστια στους πρόποδες του βουνού Βίτοσα, καθώς φυτικά απορρίμματα από τα πάρκα και τους κήπους της Σόφιας. Αλλά μέσα στο σύνολο των αστικών απορριμμάτων πάντα απομένει ένα υπόλοιπο βιομάζας που δεν επεξεργάζεται. Η εγκατάσταση μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας θα παράγει απ’ αυτά κομπόστ χαμηλής ποιότητας. Ένα μέρος του οποίου θα αποθηκεύεται, ενώ άλλο θα χρησιμοποιείται για την αποκατάσταση βεβαρημένων χώρων ή ορυχείων".

Το σχέδιο περιλαμβάνει, φυσικά, και χώρο ταφής μη επικίνδυνων απορριμμάτων που να ανταποκρίνεται σε όλες τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες.

"Πάντως η υλοποίηση του σχεδίου συνδυάζεται με την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαφοροποιημένης συγκομιδής απορριμμάτων. Ιδιαίτερη προσοχή θα δίνεται στην ανακύκλωση συσκευασιών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, λιπασμάτων και μπαταριών και άλλων, τα οποία, σύμφωνα με τον Νόμο διαχείρισης αποβλήτων, συλλέγονται σε ξεχωριστούς κλάδους. Η διαφοροποίηση αρχίζει ήδη με το σύστημα συλλογής απορριμμάτων από το οδικό δίκτυο, το οποίο πρέπει να βελτιωθεί".

Εξαιτίας της μακροχρόνιας κρίσης με τα απορρίμματα της Σόφιας, στα τέλη του 2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε πειθαρχική διαδικασία κατά της Βουλγαρίας. Και το καλοκαίρι του 2009 η Επιτροπή απείλησε τη χώρα μας να κινηθεί νομικά εναντίον της, με την έναρξη δικαστικής διαδικασίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο. Η λύση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, αυτού του φλέγοντος προβλήματος αποτελεί προτεραιότητα τόσο του Δήμου Στόλιτσνα, όσο και της βουλγαρικής κυβέρνησης. Για τον λόγο αυτό και με στόχο την έγκαιρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλοντος, ήδη πριν εγκριθεί το σχέδιο, ο Δήμος άρχισε με δική του χρηματοδότηση την κατασκευή της αναγκαίας για τα έργα υποδομής – κατασκευή οδών, υδραγωγείων, δικτύου παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και εγκαταστάσεων αποχέτευσης λυμάτων και ακαθάρτων υδάτων. Έτσι θα εξοικονομείται χρήσιμος χρόνος μέχρι να ολοκληρωθούν οι χρονοβόρες διαδικασίες για την αποδοχή του σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αναμένεται η κατασκευή των εγκαταστάσεων να ξεκινήσει μέχρι τα τέλη του 2010 και να το 2012 αυτές ήδη να λειτουργήσουν.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ