Ο Άγιος Νικόλαος, Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, ο Θαυματουργός, είναι ένας από τους περισσότερο τιμούμενους αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του στις 20 Μαΐου, αλλά και κάθε Πέμπτη ψάλλονται στον Άγιο Νικόλαο ωραιότατοι ύμνοι, διότι η πέμπτη ημέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στους δώδεκα αποστόλους και στον Άγιο Νικόλαο.

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε τον 3ο αιώνα μ.Χ. στα Πάταρα της Λυκίας, από γονείς ευσεβείς και πλουσίους, την εποχή των αυτοκρατόρων Διοκλητιανου Μαξιμιανού και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Όμως, σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Από πολύ νωρίς είχε αφιερωθεί στα Θεία, μετά την μετάβασή του στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό και τον Πανάγιο Τάφο. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του χειροτονήθηκε ιερέας στα Πάταρα. Στην αρχή αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο κι έγινε ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Όταν απεβίωσε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, οι επίσκοποι, δια θεϊκής αποκαλύψεως, αναγόρευσαν Αρχιεπίσκοπο τον Νικόλαο.

"Ο Άγιος Νικόλαος εκ Μύρων Λυκίας, ο θαυματουργός, είναι η προσωποποίηση της προστασίας όσων υποφέρουν και αδικούνται", μας λέει ο ιερέας Κλίμεντ Χαριζάνοφ, από τον Ιερό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στη Σόφια.

"Υπάρχουν πολλές δοξασίες που συνδέονται με τη ζωή του αγίου. Αναφέρονται πλείστα θαύματα του αγίου όπως η απελευθέρωση των τριών στρατηλατών, θεραπείες νοσούντων και αποκαταστάσεις φτωχών μεταξύ των οποίων και η περίπτωση που έγινε πολύ γνωστή, παρά τη θέληση του Νικολάου, όταν ένας φτωχός οικογενειάρχης που κατοικούσε στην περιοχή της πατρίδας του σγίου, και δεν είχε χρήματα να προικίσει τις τρεις κόρες του, σκόπευε πάνω στην απελπισία του να τις στείλει να γίνουν πόρνες σε οίκο ανοχής, προκειμένου να εξασφαλίσει χρήματα. Όταν το έμαθε αυτό ο Νικόλαος, άρχισε να πηγαίνει μυστικά έξω από το σπίτι εκείνο τις νύχτες και να αφήνει σακούλια με χρήματα. Σε τρεις νύχτες εξασφάλισε την προίκα των τριών κοριτσιών, αφήνοντας 100 χρυσά νομίσματα στην κάθε μία. Την τρίτη φορά όμως, ο πατέρας είχε παραφυλάξει για να δει ποιος ήταν ο άγνωστος ευεργέτης, κι αντιλήφθηκε τον Άγιο, που τον παρακάλεσε να μην το αποκαλύψει σε κανέναν. Έτσι, οι τρεις κόρες παντρεύτηκαν κι ο πατέρας μετανόησε για την πρόθεσή του. Για το λόγο αυτό, οι προσευχές του γάμου απευθύνονται, εκτός από το Θεό και στον Άγ. Νικόλαο. Για το λόγο αυτό, στη Δ Ευρώπη, ταυτίζουν τον Άγ. Νικόλαο με τον Άγιο των Χριστουγένων- τον Σάντα Κλάους, που κατεβαίνει από τις καμινάδες και κάνει δώρα χωρίς κανείς να τον βλέπει. Αυτό μας διδάσκει και η χριστιανική ηθική, όταν βοηθούμε κάποιον να το κάνουμε με τέτοιο τρόπο που να μην γίνεται αντιληπτό. Όπως είπε και ο Σωτήρας: "Να μην γνωρίζει η δεξιά τι πράττει η αριστερά".

Έτρεφε μεγάλη αγάπη για τους φτωχούς και τους αδυνάτους. Ίδρυσε στην αρχιεπισκοπή του φτωχοκομείο, ξενώνα, νοσοκομείο και άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Στις δύσκολες στιγμές των διωγμών του Διοκλητιανού εμψύχωνε το ποίμνιο του και ιδιαίτερα τους νέους. Γι' αυτό συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και βασανίζεται. Υπομένει όμως όλες τις διώξεις και τις ταλαιπωρίες προς δόξαν Κυρίου. Μετά την κατάπαυση των διωγμών από τον αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο αναλαμβάνει και πάλι το ποιμαντικό του έργο στα Μύρα. Το 325 μ.Χ. λαμβάνει μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, και καταπολεμεί με θάρρος και τόλμη τις κακοδοξίες του Αρείου. Υπερασπίζεται με σθένος την Ορθοδοξία και αναδεικνύεται "κανών πίστεως" και διδάσκαλος του Ευαγγελίου.

Ο θρύλος λέει ότι ο Άγιος Νικόλαος αγανάκτησε με τα λόγια του Άριου, ο οποίος υποστήριζε ότι ο Χριστός δεν ήταν υιός του Θεού αλλά δημιούργημά του. Αγανάκτησε και τον χαστούκισε, με αποτέλεσμα να χάσει το αξίωμά του και να διωχθεί από τη Σύνοδο. Για την ενίσχυση του εμφανίστηκε ο ίδιος ο Χριστός και του έδωσε ευαγγέλιο και η Μητέρα Παναγία, που του χάρισε ωμοφόριο. Μετά από το θαύμα αυτό όλοι κατάλαβαν το λάθος του και τον επανέφεραν. Ο Κύριος τον τίμησε ιδιαίτερα για την ενάρετη χριστιανική ζωή του, που τη διέκρινε η βαθιά πίστη στον Παντοδύναμο Θεό και η ανεκτίμητη αγάπη του για τον άνθρωπο. Τον ανέδειξε ποταμό ιαμάτων και πηγή θαυμάτων. Θαυματουργούσε όταν ζούσε αλλά και μετά την κοίμηση του τα θαύματα του είναι αναρίθμητα. Ανατολή και Δύση του αναγνωρίζουν ξεχωριστή θέση μεταξύ των Αγίων. Με εξαιρετική λαμπρότητα και δόξα τιμάται από τους Ρώσσους. Ο άγιος Νικόλαος πέθανε ειρηνικά στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 330 μ. Χ. (Κατ’ άλλους του 345 ή 352 μ.Χ.).

Μετά την κοίμησή του ονομάστηκε "μυροβλύτης", καθώς τα λείψανά του άρχισαν να αναβλύζουν άγιο μύρο, όπως και άλλων αγίων. Τα λείψανά του διατηρήθηκαν στα Μύρα έως και τον ενδέκατο αιώνα, όπου το 1087 κάποιοι ναύτες τα αφαίρεσαν και τα μετέφεραν στην Ιταλία, στην πόλη Μπάρι, όπου τοποθετήθηκαν στο Ναό του Αγίου Στεφάνου. Λέγεται ότι κατά την τέλεση της θείας λειτουργίας άρχισε να αναβλύζει τόσο πολύ μύρο από τα ιερά λείψανα, που οι πιστοί το μάζευαν σε δοχεία για θεραπεία από διάφορες αρρώστιες, ενώ αρκετοί λιποθυμούσαν από την ευωδία του μύρου αυτού.

Σύμφωνα με τον ιερέα Κλίμεντ, συνέχεια εκδίδονται βιβλία για το βίο και τα θαύματα του αγίου: "Ας θυμηθούμε το πρόσφατο θαύμα που είχε σαν αποτέλεσμα τη σωτηρία του Βούλγαρου ναυτικού, του μόνου που επέζησε από το ναυάγιο του πλοίου "Βανέσα" στην Θάλασσα της Αζοφικής", τονίζει ο ιερέας. "Ο ναυτικός, το όνομα του οποίου είναι Νικόλαος, είχε μαζί του την εικόνα του Αγ. Νικολάου, ο οποίος ήταν προστάτης της οικογένειάς του". 

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης