Όταν μιλάμε για το μέλλον της βουλγαρικής οικονομίας, πρωταρχικό ρόλο έχει η προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Τέτοια είναι η γνώμη του μακροοικονομολόγου Λατσεζάρ Μπόγκντανοφ από την συμβουλευτική εταιρεία Industry Watch. Γιατί ο οικονομικός αναλυτής δίνει έμφαση στο γεγονός αυτό;

Γιατί η διαφορά μεταξύ των χρονών ανόδου της οικονομίας και της σημερινής κατάστασης είναι αισθητή. Μόνο για ένα χρόνο οι ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία μειώθηκαν κατά 300%. Στα τέλη του 2010 έφτασαν μόλις τα 884 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2009 το ύψος τους ήταν πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Συμφωνείτε ότι η Βουλγαρία βγήκε ήδη από την ύφεση και άρχισε η ανοδική πορεία της οικονομίας;
«Τέτοιες ενδείξεις βλέπαμε ακόμη την άνοιξη. Οι ενδείξεις αυτές αποδεικνύουν ότι η κρίση έφτασε στο αποκορύφωμά της και ένα μέρος των κλάδων της οικονομίας αρχίζουν να αποκαθίστανται», σχολιάζει το τέλος της ύφεσης στη βουλγαρική οικονομία ο Λατσεζάρ Μπόγκντανοφ. «Οι άνθρωποι περιμένουν να δουν την ανάκαμψη της οικονομίας, δηλαδή αύξηση της παραγωγής, των επενδύσεων και των θέσεων εργασίας. Αυτό όμως δεν παρατηρείται και νομίζω ότι δεν θα επιτευχθεί τόσο εύκολα. Σε κάποιους τομείς η αγορά υπαγορεύει συρρίκνωση, ιδιαίτερα στον κατασκευαστικό τομέα και τον τομέα των τουριστικών ακινήτων. Στους τομείς αυτούς για δεκαετίες δε θα φτάσουμε στα ίδια επίπεδα επιχειρηματικής δραστηριότητας. Από την άλλη μεριά, μόνο με εξαγωγές δε θα φτάσουμε το επίπεδο ανάπτυξης από την περίοδο 2006 – 2008. Πάντως, η Βουλγαρία για πολύν καιρό πρέπει να προσελκύει σημαντική ροή ξένων επενδύσεων».

Οι ξένες επενδύσεις είναι αποφασιστικές για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, πώς όμως η Βουλγαρία θα προσελκύσει ξένους επενδυτές σε κατάσταση στασιμότητας σε παγκόσμια κλίμακα;
«Θεωρώ ότι κάνουμε την ερώτηση αυτή 20 χρόνια τώρα, δηλαδή, μετά την αρχή της οικονομικής μετάβασης προς την οικονομία της αγοράς. Αυτό που τώρα παρεμποδίζει την εισροή ξένων κεφαλαίων είναι η αίσθηση για ρίσκο», επεσήμανε το σημαντικότερο πρόβλημα για τη χώρα μας ο οικονομικός αναλυτής. «Η Βουλγαρία έχει σχετικά χαμηλούς φόρους εισοδήματος και κερδών, κάτι που είναι πλεονέκτημα της χώρας. Η Βουλγαρία είναι μέλος της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, κάτι που επίσης αποτελεί πλεονέκτημα για την ανάπτυξη επιχειρήσεων. Βλέπουμε όμως ότι όλα αυτά τα πλεονεκτήματα δεν μπορούν να ξεπεράσουν τις επιφυλάξεις και την αίσθηση για ρίσκο των επενδυτών. Γι’ αυτό η κυβέρνηση πρέπει να κάνει όλα τα δυνατά να διασκορπίσει αυτό το μακροοικονομικό ή πολιτικό ρίσκο και μετά να προσανατολίσει τις προσπάθειές της στην προσέλκυση επενδυτών που έχουν μακροπρόθεσμη πρόθεση να δραστηριοποιούνται στη χώρα. Αυτό πρέπει να γίνει με τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, της λειτουργίας του δικαστικού συστήματος και με τη μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων. Μια έρευνα του φθινόπωρου του 2010, που χρηματοδοτήθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα, δείχνει πως τα δημόσια τέλη στη Βουλγαρία μετατρέπονται σε εργαλείο δεύτερου φορολογικού βάρους».

Κινδυνεύει η βουλγαρική οικονομία από δεύτερη ύφεση;
«Είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε κατηγορηματική πρόγνωση, πάντως η βουλγαρική οικονομία μπορεί να πέσει σε νέα ύφεση για δύο λόγους», δηλώνει ο Λατσεζάρ Μπόγκντανοφ. «Πρώτο – βλέπουμε ότι η παγκόσμια οικονομία, παρά το γεγονός ότι δίνει ενδείξεις για αναζωογόνηση, η αναζωογόνηση αυτή δεν είναι αναμφισβήτητη. Και στις ΗΠΑ και σε κάποιες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί, παρά τα μέτρα που λήφθηκαν. Εξάλλου, σε κάποιες χώρες η κρίση συνεχίζεται – βλέπουμε την Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεύτερο – η βουλγαρική κυβέρνηση κινδυνεύει να απειλήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία και σταθερότητα, πλησιάζουν και εκλογές, υπάρχει κίνδυνος από εκροή κεφαλαίων και επενδυτών από τη χώρα, και από πάγωμα επενδυτικών σχεδίων.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα