Η δημογραφική κρίση και η γήρανση του πληθυσμού είναι θέμα που αφορά όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Στη Βουλγαρία το πρόβλημα αυτό έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στο Εθνικό Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Το 2010 ήταν ένα ακόμα έτος μεταρρυθμίσεων του συνταξιοδοτικού συστήματος. Το πρώτο στάδιο τους ξεκίνησε το 2000, με την εφαρμογή του μοντέλου των τριών πυλώνων συνταξιοδοτικών εισφορών. Το στάδιο αυτό συμπεριλάμβανε, εκτός από την κρατική κοινωνική ασφάλιση, συμπληρωματική υποχρεωτική ασφάλιση σε ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία για όσους γεννήθηκαν μετά το 1959, καθώς και τη δυνατότητα προαιρετικής ασφάλισης.

Οι μεταρρυθμίσεις που ψηφίστηκαν από το κοινοβούλιο, στα τέλη του 2010, στοχεύουν στη μείωση του χρόνιου ελλείμματος, της τάξης του 60%, του προϋπολογισμού του Εθνικού Ιδρύματος Ασφαλίσεων, το οποίο μέχρι τώρα καλύπτονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό.

"Αυτό το οποίο μας ανησυχεί για το 2010, είναι το έλλειμμα των εσόδων του φορέα από τις ασφαλιστικές εισφορές, το οποίο αναμένεται να φτάσει το ποσό των 115 εκ €", λέει στη συνέντευξή της στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία η διευθύντριά του, κα Χριστίνα Μίτρεβα. "Αυτό οφείλεται, μεταξύ των άλλων, στη συρρίκνωση της αγοράς εργασίας και, σαν αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, στη μείωση των ωραρίων εργασίας".

Μετά τις μεταρρυθμίσεις που ψηφίστηκαν στα τέλη του 2010, είναι πλέον ξεκάθαρη η προοπτική ανάπτυξης του συνταξιοδοτικού μας μοντέλου μέχρι το 2035, υποστηρίζει ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής, Τότιου Μλαντένοφ. Στόχος τους είναι η μακροπρόθεσμη οικονομική σταθεροποίηση του ασφαλιστικού συστήματος. Για το λόγο αυτό, από την 1η Ιανουαρίου του 2011, οι εργαζόμενοι καταβάλουν αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές κατά 1,8%. Το ασφαλιστικό μας σύστημα προβλέπει την κατάθεση των εισφορών σε αναλογία 40:60, όπου το μεγαλύτερο μέρος του ποσού καταβάλουν οι εργοδότες.

Παράλληλα αυξήθηκαν οι κατώτατες ασφαλιστικές εισφορές των αυτασφαλιζόμενων. Στην περίπτωση αυτή ο υπολογισμός της εισφοράς γίνεται στη βάση της αμοιβής των 210 €. Αυτός είναι ένας από τους τρόπους που θα οδηγήσουν σε σημαντική κάλυψη του ελλείμματος του ασφαλιστικού συστήματος μέχρι το 2017. Η διαδικασία οικονομικής σταθεροποίησης και κάλυψης μέρος του προϋπολογιστικού ελλείμματος του Εθνικού Ιδρύματος Ασφαλίσεων για το 2011, ελέγχεται με αυστηρά μέτρα με σκοπό την πρόληψη παραβάσεων, όπως η μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών, ή την καταβολή εισφορών που υπολογίζονται στη βάση αμοιβών οι οποίες είναι σημαντικά μικρότερες από τις πραγματικές.

Ένα άλλο μέτρο είναι η μείωση των αναρρωτικών αδειών με πλαστά δικαιολογητικά. Το 2011 οι εργοδότες θα καταβάλουν το 70% του εργατικού ημερομισθίου για το πρώτο τριήμερο της αναρρωτικής άδειας και στη συνέχεια η αμοιβές θα καταβάλλονται από το Εθνικό Ιδρύματος Ασφαλίσεων. Το μέτρο αυτό θα ισχύει μέχρι τα τέλη του έτους και, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, θα σταματήσει τις παραβάσεις που έχουν σαν αποτέλεσμα τη μείωση του προϋπολογισμού του Ιδρύματος.

Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ασφάλισης με πλασματικά μεγαλύτερες αμοιβές που αφορούν στις άδειες μητρότητας, με στόχο την καταβολή μεγαλύτερων, του κανονικού, αποζημιώσεων. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αποφασίστηκε, από τις αρχές του 2011, ο υπολογισμός της αποζημίωσης να γίνεται στη βάση της αμοιβής που έπαιρνε η μητέρα στο διάστημα των 18 μηνών πριν τη γέννηση και όχι των 12 που ίσχυε μέχρι τα τέλη του 2010. Υπενθυμίζουμε ότι στη Βουλγαρία δίνεται η μεγαλύτερη, 410 ημέρες, άδεια μητρότητας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Τα μέτρα που προαναφέραμε δεν είναι τα μόνα που προβλέπονται από τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση. Από το 2012 θα αρχίσει η αύξηση των ετών εργασίας τα οποία θα πρέπει να συμπληρώσουν οι εργαζόμενοι στην μαζικότερη 3η κατηγορία εργασίας, για να συνταξιοδοτηθούν. Οι γυναίκες θα πρέπει να συμπληρώσουν 37 αντί για 34 χρόνια και οι άντρες 40 αντί 37. Η αύξηση θα γίνεται σταδιακά, με 4ις μήνες ετησίως, μέχρι το 2020. Από το 2021 θα αρχίσει η αύξηση του απαραίτητου ορίου ηλικίας. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή οι γυναίκες θα βγαίνουν στη σύνταξη στην ηλικία των 63 ετών και οι άντρες στην ηλικία των 65.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης