Ορθόδοξο Ημερολόγιο: Η σημασία της συγγνώμης

Το να συγχωρέσεις και να ξεχάσεις το κακό που σου έκαναν, σήμερα από πολλούς ερμηνεύεται ως αδυναμία. Είναι πιο εύκολο να εξαπολύσεις την οργή σου πάνω σε εκείνον που σε πείραξε, παρά να προσπαθήσεις να καταλάβεις γιατί το έκανε και να τον συγχωρέσεις. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε, εφαρμόζουμε τον παλιό νόμο "οφθαλμός αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος" και ξεχνάμε την χριστιανική αγάπη. Ενώ κάθε μέρα σχεδόν όλοι μας κάνουμε λάθη, εντούτοις όμως θέλουμε οι άλλοι να μην τα δίνουν σημασία ή να δείξουν επιείκεια ή κατανόηση απέναντι σ’ εμάς. Γιατί τότε εμείς τόσο δύσκολα συγχωράμε και ακόμα περισσότερο – ζητάμε συγγνώμη;

Η διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού θεωρεί τη συγγνώμη ως έργο, καρπό της ύψιστης χριστιανικής αρετής που είναι η αγάπη προς φίλους και εχθρούς. Άρα, δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο, παραμονές της Μεγάλης Σαρακοστής, οι Χριστιανοί έχουμε τη δυνατότητα να ζητήσουμε και να δώσουμε συγγνώμη.

"Κατά τις απογευματινές ώρες της Κυριακής της Τυροφάγου, πριν την αρχή της Σαρακοστής, τελείται ο λεγόμενος κατανυκτικός εσπερινός. Μετά τον εσπερινό, οι Χριστιανοί ανταλλάσσουν "αδελφικό ασπασμό", λέγοντας ο ένας στον άλλον: "Συγχώρεσέ με και να είσαι συχωρεμένος", εξηγεί ο π. Κλήμης Χαριζάνοφ από τον ενοριακό ναό της Μεταμόρφωσης Σωτήρος στη Σόφια.

"Έπειτα, συχωρεμένοι, με ελαφριά καρδιά και καθαρή συνείδηση, εμείς αρχίζουμε την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής", συνεχίζει ο ιερέας. "Έτσι, όταν συγχωρέσουμε όλους από καρδιάς, οι άλλες αρετές όπως η προσευχή, η μετάνοια και η ταπείνωση δίνουν καλούς καρπούς. Ο Χριστιανός δεν περιμένει τον άλλο αλλά πρώτος δίνει το χέρι και ζητάει συγγνώμη, κι αν δεν φταίει ο ίδιος. Έτσι μας διδάσκει και ο Σωτήρας Χριστός που λέγει "Συγχωρείτε και συγχωρημένοι θα είσαστε", "Με όποιο μέτρο μετράτε, μ' αυτό και θα μετρηθείτε", "Αν συγχωρείτε στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, θα συγχωρήσει και σε σας ο Πατέρας σας ο ουράνιος". Ο Κύριος μας έδωσε το παράδειγμα πώς πρέπει να συγχωράμε. Ενώ ήταν επάνω στο Σταυρό, και παρά τα αβάσταχτα βασανιστήρια και τους πόνους που υπέφερε, συγχώρεσε τους βασανιστές και υβριστές Του. Και στους βίους των αγίων υπάρχουν πολλά παραδείγματα για το ότι οι Χριστιανοί προσεύχονται για τους διώκτες τους. Γι’ αυτό λέμε ότι η Χριστιανοσύνη είναι μια θρησκεία της συγγνώμης".

Σύμφωνα με το έθιμο το βράδυ της Κυριακής της Τυροφάγου, της ημέρας δηλαδή της συγγνώμης, όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι και όλοι αλληλοσυγχωρούνται, με τους νεώτερους να ζητούν πρώτοι συγγνώμη από τους μεγαλύτερους.

"Μπορούμε να πούμε ότι αυτή είναι μια αμφίδρομη σωτήρια διαδικασία, στην οποία συνυπάρχουν δύο στοιχεία", συνεχίζει ο π. Κλήμης Χαριζάνοφ. "Από τη μια πλευρά, είναι η συγγνώμη κι από την άλλη – η μετάνοια. Εάν λείπει το ένα, η διαδικασία δεν είναι πλήρης. Να, και ο Χριστός συγχώρεσε στους δολοφόνους Του αλλά εκείνοι δεν μετάνιωσαν και δεν επωφελήθηκαν από την συγγνώμη Του. Ο Χριστός τους άνοιξε τις πύλες της Βασιλείας των Ουρανών, αλλά εκείνοι αρνήθηκαν να περάσουν μέσα και βυθίστηκαν στην σκληροκαρδία και το μίσος τους. Γι’ αυτό χρειάζεται η μετάνοια να προηγείται της συγγνώμης. Αλλά η χριστιανική αγάπη απαιτεί εμείς πάντα να συγχωράμε τους άλλους, χωρίς να ενδιαφερόμαστε αν έχουν μετανιώσει. Στην Αγία Γραφή η συγχώρεση που δίνει ο Θεός συνοδεύεται με την αναγέννηση και τη μεταμόρφωση της ψυχής του ανθρώπου. Γι’ αυτό ο Χριστός λέγει ότι σε όποιον έχουν συγχωρηθεί λίγα, αυτός αγαπάει και λίγο, ενώ σε όποιον έχουν συγχωρηθεί πολλά, αυτός αγαπάει και πολύ. Πάντα, όταν κάποιος μας έχει λυπήσει, πρέπει να θυμηθούμε πώς ο Κύριος έχει συγχωρέσει όλα τα αμαρτήματά μας και μάλιστα δωρεάν. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να συγχωράμε στους ανθρώπους τα μικρά παραπτώματα που έχουν κάνει απέναντι σε εμάς. Στην Κυριακή προσευχή λέμε: "Άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών". Να γιατί η συγγνώμη είναι σύμβολο της χριστιανικής αγάπης. Μια από τις πράξεις της αγάπης είναι και η συγγνώμη. Όταν ο απόστολος Παύλος μιλάει στην προς Κορινθίους επιστολή για την αγάπη, λέει: "Η αγάπη όλα τα συγχωρεί, χωρίς να ζητάει τίποτε για τον εαυτό της". Συγχωράει διότι είναι αγάπη και η χριστιανική αγάπη είναι ανιδιοτελής".

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ορθόδοξο Ημερολόγιο: Η σημασία της συγγνώμης

Περισσότερα στην κατηγορία

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών

Μετά το «ΟΧΙ» ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την Ελλάδα

Ανακαλύφθηκε πλήρως διατηρημένο άγαλμα του 2-3ου αιώνα στη Βάρνα