Η ιατρική των αρχαίων Θρακών

Ο σύγχρονος άνθρωπος όλο και δυσκολότερα μπορεί να εκπλαγεί από τις ανακαλύψεις και τις καινοτομίες της σημερινής ιατρικής. Ήδη δεχόμαστε σαν κάτι φυσιολογικό τη μεταμόσχευση οργάνων, τη συγκόλληση κομμένων άκρων και άλλα θαύματα των έμπειρων χειρούργων. Συνηθίσαμε γρήγορα με τις υψηλές τεχνολογίες που βοηθούν τους σημερινούς ιατρούς και μάλιστα μαντεύει τι εκπλήξεις κρύβει το μέλλον της ιατρικής. Σπάνια γυρίζουμε βλέμμα πίσω στο παρελθόν παρά μόνο να διαπιστώσουμε με περηφάνια το μεγάλο άλμα που έκανε η μοντέρνα ιατρική επιστήμη.

Αποδεικνύεται όμως ότι και οι αρχαίοι πολιτισμοί μπορούν να μας εκπλήξουν. Πριν μερικά χρόνια μια ομάδα Βούλγαρων αρχαιολόγων ανακάλυψε στο χωριό Καράνοβο, ευρισκόμενο κοντά στην πόλη Νόβα Ζαγκόρα, Νοτιοκεντρικής Βουλγαρίας, νεκρόπολη με 26 τύμβους από τα τέλη του 1ου και τις αρχές του 2ου αι. μ.Χ. Ανάμεσα στα ευρήματα υπάρχουν άρμα με τέσσερις μεγάλους τροχούς και σκελετοί δύο αλόγων (στη φωτογραφία).

Φωτογραφία: υφηγητής Κρασιμίρ Κόεφ

Η άλλη ενδιαφέρουσα ανακάλυψη των ειδικών με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Βεσελίν Ιγκνάτοφ συνδέεται με τις ιατρικές γνώσεις των αρχαίων Θρακών. Παρακαλέσαμε για σχόλιο τον ιατρό Κρασιμίρ Κόεφ, υφηγητή Οφθαλμικών Παθήσεων στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας.

"Στη Βουλγαρία, όπως και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, η ιατρική αρχαιολογία δεν είναι αναπτυγμένη. Αυτή όμως μπορεί να βοηθήσει στο να δοθεί απάντηση σε πολλά αδιευκρίνιστα ζητήματα της ιατρικής. Για παράδειγμα, σε έναν από τους θρακικούς τύμβους στο Καράνοβο είναι θαμμένος διάσημος για την εποχή του ιατρός. Δίπλα του βρέθηκε σύνολο 18 χειρουργικών εργαλείων. Το εύρημα αποδεικνύει το υψηλό επίπεδο της ιατρικής επιστήμης των Θρακών και γενικά κατά την αρχαιότητα. Ένα από τα εργαλεία που βρέθηκαν θυμίζει καταπληκτικά το λεγόμενο "κουταλάκι του Daviel", με το οποίο πραγματοποιούνται εγχειρήσεις καταρράκτη στον οφθαλμό. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1741 από το Γάλλο Jacques Daviel, ο οποίος ήταν προσωπικός ιατρός του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ'. Ανάμεσα στα άλλα εργαλεία υπάρχει και ένα ξέστρο, παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιείται κατά την επέμβαση για την αφαίρεση χαλαζίου. Ανακαλύφθηκαν και μερικές λαβίδες, ταυτόσημες με τις σύγχρονες χειρουργικές λαβίδες".

Η ομάδα αρχαιολόγων στις ανασκαφές στο χωριό Καράνοβο. Φωτογραφία: υφηγητής Κρασιμίρ Κόεφ

Σύμφωνα με το επώνυμο οφθαλμολόγο, χρειάζεται τα ευρήματα να εξεταστούν προσεκτικά. Προς το παρόν δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ανακάλυψη παρόμοιων εργαλείων αλλού. Ο ιατρός Κόεφ θεωρεί ότι τα εργαλεία που ανήκαν στον αρχαίο Θράκα ιατρό, χρησιμοποιούνταν για περίπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις από ομάδα μερικών ατόμων. Για το λόγο αυτό υποθέτει ότι οι Θράκες πιθανόν είχαν οργανωμένη μορφή θεραπείας.

"Η ύπαρξη συνόλου χειρουργικών εργαλείων που ανήκαν στον ιατρό, θαμμένο σε έναν από τους 26 θρακικούς τύμβους στο Καράνοβο, δείχνει όχι μόνο την υψηλή του κοινωνική θέση, αλλά και ότι είχε σχεδόν ίδια υπόσταση με τους Θράκες ηγεμόνες. Αυτό μαρτυρεί επίσης την μεγάλη κοινωνική σημασία που οι Θράκες έδιναν στην ιατρική επιστήμη και πρακτική", επισημαίνει ο υφηγ. Κόεφ.

Ο ιατρός αναφέρει και άλλα παραδείγματα για την υψηλή ανάπτυξη της ιατρικής στην αρχαιότητα. Στο Ντουρανκουλάκ, Βορειοανατολικής Βουλγαρίας, ανακαλύφθηκαν κρανία ανθρώπων που ζούσαν πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια. Πάνω τους εντοπίστηκαν ίχνη τρυπανισμού σε πολύ λεπτά περιγράμματα, όμως εργαλεία δεν βρέθηκαν. Παρόμοιους τρυπανισμους, σύμφωνα με τον Κρασιμίρ Κόεφ, έκανανι οι Αζτέκοι και οι Μάγια.

Η επιδίωξη προβολής, προστασίας και διαφύλαξης της πολιτιστικής ιστορικής κληρονομιάς της Βουλγαρίας παρότρυνε τον ιατρό Κόεφ και μερικούς άλλους Βούλγαρους διανοουμένους να ιδρύσουν το σύνδεσμο "Βελίκα Μπολγκάρια" (Μεγάλη Βουλγαρία). Πρόεδρός του είναι η δημοσιογράφος Πατρίτσια Κίριλοβα, ενώ ανάμεσα στους ιδρυτές του είναι και ο Καθ. Εβγκένι Σάτσεφ, ειδικός στα θέματα της πολιτιστικής ιστορικής κληρονομιάς και της εθνικής ασφάλειας.

Κατά τη διάρκεια αποστολής, οργανωμένης ακριβώς από το σύνδεσμο το φετινό καλοκαίρι, ο υφηγ. Κόεφ γνώρισε τα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στο χωριό Καράνοβο, καθώς και τα χειρουργικά εργαλεία των αρχαίων Θρακών που παρουσιάζονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης Νόβα Ζαγκόρα.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Η ιατρική των αρχαίων Θρακών

Περισσότερα στην κατηγορία

Εβδομάδα Ορθόδοξου Βιβλίου στην Βάρνα

Ημέρες Κροατικής Αρχαιολογικής Κληρονομιάς στη Σόφια

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών

Γιορτάζουμε την Ημέρα του Άγιου Ανδρέα Πρωτόκλητου που θεωρούνταν προστάτης των αρχαίων Βουλγάρων