Η βουλγαρική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες ότι η χώρα μας τερματίζει τη συμμετοχή της στην τριμερή συμφωνία με τη Ρωσία και την Ελλάδα για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Η Βουλγαρία προτείνει η συμφωνία να ακυρωθεί κατόπιν αμοιβαίας συναίνεσης. "Στην περίπτωση που δεν υπάρχει κοινή σύμφωνη γνώμη γι' αυτό, η βουλγαρική πλευρά θα αποχωρήσει μονόπλευρα ύστερα από τη λήξη της 12μηνής προθεσμίας", δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός, Συμεών Ντιάνκοφ.

Ο βασικός λόγος είναι ότι το έργο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό τους όρους της συμφωνίας του 2007. Προορίζονται 6,4 εκατομμύρια ευρώ περίπου για να καλύψει η Βουλγαρία τις οφειλές της στη διεθνή κατασκευάστρια εταιρεία Trans-Balkan Pipeline. Κάτοχος του βασικού πακέτου 51% στην εταιρεία είναι ρωσικό κονσόρτσιουμ, ενώ οι υπόλοιπες μετοχές μοιράζονται σε δύο ίσα μερίδια ανάμεσα στη Βουλγαρία και την Ελλάδα.

Ο σκοπός του αγωγού είναι η μεταφορά ρωσικού αργού πετρελαίου από το βουλγαρικό λιμένα Μπουργκάς στη Μαύρη Θάλασσα, στον ελληνικό λιμένα της Αλεξανδρούπολης.

Η απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης όμως δεν συντονίστηκε εκ των προτέρων με τη ρωσική και την ελληνική πλευρά. Είναι δυνατή η επιβολή κυρώσεων στη Βουλγαρία;

"Δεν υπάρχει τρόπος να επιβληθούν κυρώσεις στη Βουλγαρία", δήλωσε κατηγορηματικά στους δημοσιογράφους ο υπουργός Οικονομικών, Συμέών Ντιάνκοφ. "Έχουμε εργαστεί πάνω από ένα χρόνο με διεθνείς συμβουλευτικές εταιρείες και δικηγορικά γραφεία και είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα υπάρχουν κυρώσεις. Η κυβέρνηση ενέκρινε και το κείμενο των επιστολών που θα σταλθούν στη ρωσική και την ελληνική κυβέρνηση, στους άλλους μετόχους και την κατασκευάστρια εταιρεία, έτσι ώστε όλοι να ενημερωθούν σχετικά με την απόφαση. Στις 14 Δεκεμβρίου θα διεξαχθεί γενική συνέλευση της εταιρείας, στην οποία η Βουλγαρία θα ανακοινώσει επίσημα τη θέση της. Ελπίζω ειλικρινά οι άλλες δύο κυβερνήσεις να δεχθούν την απόφασή μας και να επιτευχθεί αμοιβαία συναίνεση".

Ο υπουργός Οικονομίας, Ενέργειας και Τουρισμού, Τράιτσο Τράικοφ, δήλωσε με τη σειρά του ότι η Βουλγαρία θα αποχωρήσει από το σχέδιο επειδή οι υπόλοιποι συμμετέχοντες δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους. Ο ίδιος όμως δεν εξήγησε τι εννοεί με τη δήλωσή του: "Αφού για πολύν καιρό η Βουλγαρία δεχόταν κατηγορίες για επιβράδυνση του σχεδίου, και στην ουσία οι άλλες πλευρές δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους, βλέπουμε λόγο να αποχωρήσουμε από το σχέδιο", είπε ο κ. Τράικοφ. "Το ίδιο ισχύει και για άλλα μεγάλα σχέδια όπως, για παράδειγμα, το σχέδιο κατασκευής του πυρηνικού σταθμού "Μπέλενε".

Το σχέδιο κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης γεννήθηκε το 1994. Για 12 χρόνια οι τρεις πλευρές διεξήγαν διαπραγματεύσεις και στο μεταξύ συνάφθηκαν επτά συμφωνίες και κάθε επόμενη συμφωνία πρόσθετε ή καταργούσε ορισμένες ρήτρες. Η κατασκευή του πετρελαιαγωγού έπρεπε να αρχίσει το 2009 και να ολοκληρωθεί το 2012.

Ο αγωγός προβλεπόταν να έχει ικανότητα μεταφοράς 35 εκατ. τόνων αργού πετρελαίου ετησίως και συνολικό μήκος 555 χιλιομέτρων. Το κόστος του σχεδίου ανέρχεται σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ και το μερίδιο της Βουλγαρίας υπολογίζεται στα 300 εκατομμύρια ευρώ περίπου.

Η δυσαρέσκεια της κυβέρνησης και πολλών εμπειρογνωμόνων οφείλεται στο γεγονός ότι αντί του ποσού αυτού, τα ετήσια τέλη διαμετακόμισης, που θα λαμβάνει η Βουλγαρία, θα είναι μόλις 30 έως 50 εκατομμύρια δολάρια.

Η είδηση για την αποχώρηση της Βουλγαρίας από το σχέδιο, ήρθε μετά από δυόμισι χρόνια της θητείας της νυν κυβέρνησης, η οποία από την αρχή κιόλας εξέφρασε τη θέση της για εγκατάλειψη του έργου.

Σύμφωνα με ανεπίσημες πηγές, η ρωσική πλευρά επίσης ήταν πρόθυμη να σταματήσει την κατασκευή του αγωγού. Οι πληροφορίες επιβεβαιώνονται και από τις επόμενες ενέργειες των ρωσικών πετρελαϊκών γιγάντων, που έλαβαν μέρος στον ανταγωνιστικό ρωσοτουρκικό σχέδιο Σαμσούν-Τζεϊχάν. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες από πριν από δύο μήνες, η ρωσική πλευρά έχει την πρόθεση να παγώσει και τα δύο σχέδια.

Σύμφωνα με τους Βουλγάρους εμπειρογνώμονες, το μεγαλύτερο πρόβλημα του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης είναι η έλλειψη επαρκών πρώτων υλών εκ μέρους της Ρωσίας. Στις αρχές του έτους τέθηκε στη λειτουργία ρωσικός πετρελαιαγωγός με τεράστια δυνατότητα μεταφοράς μέχρι την Κίνα. Ο στόχος είναι η αύξηση των εξαγωγών ενεργειακών πρώτων υλών για τις ασιατικές αγορές.

Από γεωπολιτική άποψη, τα συμφέροντα της Ρωσίας αναπροσανατολίστηκαν από τη Βουλγαρία στην Τουρκία, η οποία έγινε βασική διαμετακομιστική περιοχή για τους Ρώσους. Σύμφωνα με τους αναλυτές, ακριβώς για τον τελευταίο λόγο, η κατασκευή του εναλλακτικού πετρελαιαγωγού δια των βουλγαρικών εδαφών γίνεται άσκοπη.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα