"Οι ζωγραφισμένες νύφες δεν κλαίνε" - ντοκιμαντέρ για τους παραμυθένιους γάμους στο χωριό Ρίμπνοβο

Σε ένα από τα ορεινά χωριά της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, βρίσκεται το πομάκικο χωριό Ρίμπνοβο. Εδώ ο χρόνος λες κι έχει σταματήσει. Οι χωρικοί τηρούν πιστά τις αξίες της πατριαρχικής οικογένειες, τον τρόπο ζωής και τις παραδόσεις. Οι γάμοι κρατούν τρεις μέρες και τρεις νύχτες, με υπέροχα φαγητά, παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.

Γάμοι, τόσο όμορφοι, που λες και είναι παραμυθένιοι. Ένα από τους υπέροχους αυτούς γάμους που γίνονται στο χωριό Ρίμπνοβο, μας περιγράφει το ντοκιμαντέρ της τουριστικής τηλεόρασης TVT, με τίτλο "Οι ζωγραφισμένες νύφες δεν κλαίνε". Δημιουργός του ντοκιμαντέρ είναι η κα Βενέτα Νικόλοβα, δημοσιογράφος της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας. Τα καταπληκτικά τραβήγματα του βυθισμένου στην υπέροχη φύση της Ροδόπης χωριού, η αυθεντική μουσική και η αισθησιακή αφήγηση, μας βάζουν σε ένα άγνωστο και θα λέγαμε, φανταστικό κόσμο, ένα κόσμο τον οποίο δεν έχει καταφέρει να υποτάξει ο χρόνος.

"Φτάνοντας στο Ρίμπνοβο μου έκανε εξαιρετική εντύπωση, που το χωριό αυτό, το οποίο βρίσκεται ψηλά στις πλαγιές του βουνού και σε μεγάλη απόσταση από τις υπόλοιπες κατοικημένες περιοχές, σφύζει από ζωή", μας λέει η δημιουργός του ντοκιμαντέρ, η δημοσιογράφος Βενέτα Νικόλοβα. "Στα απότομα ανηφορικά σοκάκια και τους δρόμους του βλέπουμε συνεχή κίνηση, γυναίκες με πολύχρωμες μαντήλες, άνδρες και παιδιά περπατούν πηγαίνοντας στις εργασίες τους ή το σχολείο. Εδώ οι φωνές των μαστόρων, ο θόρυβος των σφυριών, των μυστριών και του φτυαριού δεν σταματούν. Στο χωριό Ρίμπνοβο όλο και κάποιο καινούργιο σπίτι χτίζεται. Κάπου μακριά ακούγεται ο ήχος μουσικής. Η ζωντάνια και η κίνηση που βλέπουμε, κάθε άλλο παρά χαρακτηριστική είναι για τα χωριά της πατρίδας μας, τα οποία, στη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους, δυστυχώς ερημώνουν αργά αλλά σταθερά".

Μέρος από τη γαμήλια τελετή είναι η εμφάνιση της προίκας. Φωτογραφίες: TVT και see.bg

"Το ντοκιμαντέρ αποτελεί μια προσπάθεια να "μπούμε", κατά κάποιο τρόπο, στον κόσμο του χωριού, να δούμε πως ζουν οι κάτοικοί του, να γνωρίσουμε τα έθιμα και τις παραδόσεις τους", συνεχίζει η δημοσιογράφος. "Να γνωρίσουμε τη ζωή σε ένα μέρος το οποίο έχει ξεχαστεί από το χρόνο, ένα μέρος που η ζωή κυλά με τον ίδιο τρόπο εδώ και αιώνες. Η τελετή που μας προσφέρει καλύτερα την κοσμοθεωρία και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της κλειστής αυτής κοινωνίας, μιας κοινωνίας η οποία, αργά ή γρήγορα, είναι καταδικασμένη να ανοίξει στον σύγχρονο τρόπο ζωής είναι η τελετή του γάμου. Η μοίρα των κατοίκων του χωριού, είναι προσχεδιασμένη από τη γέννησή τους και η ζωή τους συνοδεύεται ή ίσως ορίζεται, από ορισμένους απαράβατους κανόνες και τελετές. Πρόκειται για ένα τρόπο ζωής ο οποίος παραμένει σταθερός εδώ και δυο με τρεις αιώνες. Αυτή η γνώση του "τι μέλει γενέσθαι" είναι που προσφέρει στους κατοίκους του χωριού την άνεση που λείπει από εμάς τους σύγχρονους. Αυτή είναι που τους κάνει να ξαναγυρίσουν μετά από τα ταξίδια τους στο εξωτερικό, ταξίδια που αναγκάζονται να κάνουν για να δουλέψουν. Όταν γεννηθεί κορίτσι, όλη η οικογένεια αρχίζει να ασχολείται με το μάζεμα της προίκας του, η οποία πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλα όσα χρειάζονται για να ζήσει η οικογένεια που θα δημιουργήσει όταν παντρευτεί. Όταν γεννιέται αγόρι όλες οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην κατασκευή της νέας κατοικίας για την μελλοντική οικογένεια".

Η γαμήλια πομπή διασχίζει όλο το χωριό

Η ιδέα για το ντοκιμαντέρ ανήκει στον κ Στογιάν Ραντούλοφ, συντάκτη της τουριστικής τηλεόρασης TVT, ιδέα που κινηματογραφήθηκε με εξαιρετικά ρεαλιστικό τρόπο από τον κινηματογραφιστή Ντομπρίν Κερεστελίεφ.

Οι καλύτερες, αλλά και πιο εντυπωσιακές σκηνές του, είναι αυτές που παρουσιάζουν το "άνοιγμα της προίκας". Μπροστά στο σπίτι της μελλόνυμφης αραδιάζονται, με περίτεχνο τρόπο και μεγάλη προσοχή, όλα όσα οι γονείς της μάζευαν, από τη γέννησή της ακόμα, για το σπίτι που θα πάει να κατοικίσει όταν παντρευτεί.

Μπροστά στο σπίτι της μελλόνυμφης στήνονται ειδικές σκαλωσιές και απάνω τους τοποθετείται η προίκα της. Οι περαστικοί βλέπουν τα πλουμιστά χαλιά της, τα χρωματιστά κιλίμια, τα σεντόνια και τις μάλλινες κουβέρτες, τα σκεπάσματα, τις φλοκάτες, τα μαγειρικά σκεύη, πλυντήριο, κουζίνα, γενικά όλα τα απαραίτητα για το άνοιγμα του νέου νοικοκυριού. Μια απίστευτη ποικιλία από αντικείμενα και χρώματα. Οι περίεργοι σχολιάζουν, επαινούν ή καυτηριάζουν όσα βλέπουν. Τίποτα δεν περνά απαρατήρητο.

"Μετά έχει τη σειρά της η γαμήλια λιτανεία και η έξοδος της νύφης από το πατρικό της για να γίνει γκελίνα, όπως ονομάζουν εδώ τις ζωγραφιστές νύφες, μας λέει η Βενέτα Νικόλοβα. "Η μητέρα οδηγεί την κοπέλα στο πατρικό της, το κατώφλι του οποίου θα περάσει για τελευταία φορά σαν ανύπαντρη. Γύρω της μαζεύονται μόνο γυναίκες. Την ντύνουν με το νυφιάτικό της φόρεμα, το οποίο δεν είναι άσπρο, αλλά πολύχρωμο και στολισμένο με υπέροχα κεντήματα. Την βάζουν να ξαπλώσει και φτάνει η γυναίκα που κατέχει την τέχνη του ζωγραφίσματος της νύφης. Αυτή αλείβει το πρόσωπο της κοπέλας με μια άσπρη κρέμα και αρχίζει να κολλάει πάνω του χρωματιστές πούλιες, σχηματίζοντας όμορφα σχήματα που την κάνουν αγνώριστη. Σαν να φορά μια μάσκα που την κρύβει από τον κόσμο. Μια από τις εξηγήσεις που δίνουν στο χωριό, είναι ότι με τον τρόπο αυτό φυλάνε τη νύφη από το "κακό μάτι" πριν την τέλεση του γάμου. Καθώς ετοιμαζόμαστε για τα γυρίσματα, μαζί με τον Γκεόργκι Κρούμοφ, ρωτήσαμε τους χωρικούς από που κρατάνε αυτά τα έθιμα. Η απάντηση που πήραμε ήταν: "Πάντα έτσι κάναμε κι έτσι θα συνεχίσουμε", καταλήγει η Βενέτα Παβλόβα.

Το φιλμ "Οι ζωγραφιστές νύφες δεν κλαίνε" μας παρουσιάζει μια κλειστή μουσουλμανική κοινωνία η οποία αρνείται επίμονα να αλλάξει. Μια κοινωνία που είναι περήφανη για τη διαφορετικότητά της και τα παμπάλαιά της έθιμα. Μια κοινωνία που τα μέλη της διατηρούν τις παραδώσεις αλλά, ταυτόχρονα, ζουν με τις ευκολίες της σύγχρονης εποχής.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

"Οι ζωγραφισμένες νύφες δεν κλαίνε" - ντοκιμαντέρ για τους παραμυθένιους γάμους στο χωριό Ρίμπνοβο

Περισσότερα στην κατηγορία

Αρχίζει Διεθνές Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου «Μάτι» με έμφαση στην Ουκρανία

Νέα ενδιαφέροντα γκραφίτι στην Σόφια και το Μπλαγκόεβγκραντ

Στο Βερολίνο προβάλλεται το ντοκιμαντέρ «Ο Γιώργος Γουναρόπουλος από τη Σωζόπολη»