127 χρόνια από την Ένωση της Νότιας με τη Βόρεια Βουλγαρία

Η 6η Σεπτεμβρίου του 1885, είναι μια από τις πιο λαμπρές ημέρες της βουλγαρικής ιστορίας. Είναι η ημέρα κατά την οποία πραγματοποιείται η Ένωση της Νότιας (Ανατολικής Ρωμυλίας) με τη Βόρεια (Πριγκιπάτου Βουλγαρίας) Βουλγαρία, επτά χρόνια μετά την απελευθέρωσή της από την οθωμανική σκλαβιά – απελευθέρωση η οποία είναι αποτέλεσμα του Ρωσοτουρκικού πόλεμου του 1877–1878.

Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος λήγει με την υπογραφή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, η οποία προβλέπει τη δημιουργία του κράτους της Βουλγαρίας από περιοχές στις οποίες το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού είναι Βούλγαροι. Μερικούς μήνες αργότερα, οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφασίζουν, στο Κογκρέσο του Βερολίνου, τη διαίρεση του κράτους σε πέντε τμήματα. Τα μεγαλύτερα απ’ αυτά είναι το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας, το οποίο περιλαμβάνει τη Βόρεια Βουλγαρία και την περιοχή της Σόφιας και την ανατολική Ρωμυλία – τις περιοχές στα νότια του Αίμου, οι οποίες ανακηρύσσονται αυτόνομες περιοχές στα όρια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η Ένωση αρχίζει από αυτές ακριβώς τις περιοχές.

"Το Κογκρέσο του Βερολίνου" του Αντόν φον Βέρνερ, 1881

"Την εποχή εκείνη ο τσάρος Αλέξανδρος A’ Μπάτενμπεργκ ήταν, όπως είναι φυσικό, υπέρ της Ένωσης, αλλά ήθελε αυτή να επιτευχθεί μέσω της διπλωματικής οδού", λέει στη συνέντευξή του στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο ακαδημαϊκός Ιστορίας, Γκεόργκι Μάρκοφ. "Ο αυτοκράτορας της Ρωσίας, Αλέξανδρος Γ', ήταν αντίθετος, όπως και ο Γερμανός καγκελάριος Μπίσμαρκ. Όμως το ενωτικό κίνημα με τις επαναστατικές επιτροπές "Ενότητα", η Βουλγαρική Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή, με ηγέτη της τον επαναστάτη, πολιτικό και λογοτέχνη Ζαχάρι Στοϊάνοφ και ο βουλγαρικός στρατός της Νότιας Ρωμυλίας, υποστηρίζουν την Ένωση και αποφασίζουν αυτή να πραγματοποιηθεί άμεσα".

Ποιος είναι ο ρόλος του Ζαχάρι Στογιάνοφ στην προετοιμασία της Ένωσης;
"Ο Ζαχάρι Στογιάνοφ είναι η προσωποποίηση του δεσμού μεταξύ του Εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος πριν και μετά την Ένωση", λέει στη συνέντευξή

Τα μέλη της ηγεσίας της Επαναστατικής Επιτροπής, δεύτερος από αριστερά ο Ζαχάρι Στογιάνοφ

του ο ακαδημαϊκός Γκεόργκι Μάρκοφ. "Ο Ζαχάρι Στογιάνοφ άρχισε να αγωνίζεται, οργανώνοντας επαναστατικές ομάδες από την εποχή του Βασίλ Λέφσκι – οργανωτή και ιδεολόγου των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων. Μαζί με τον Ιβάν Αντόνοφ, επίσης συναγωνιστή του Βασίλ Λέφσκι, είναι οι κυριότεροι οργανωτές των τοπικών επαναστατικών κομιτάτων και των ένοπλων αντάρτικων ομάδων, ρόλος των οποίων ήταν να βοηθήσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις. Η Ένωση αντλούσε τη δύναμή της από τη σύμπνοια όλων, ανεξαρτήτως, των πολιτικών κομμάτων του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας, αλλά και του λαού της Ανατολικής Ρωμυλίας. Όλοι υποστήριζαν τη θέση ότι θα πρέπει να προχωρήσουν στην Ένωση και να θέσουν τις Μεγάλες Δυνάμεις προ τετελεσμένου γεγονότος, πράγμα που έγινε τελικά. Φυσικά, υπήρχε αυξημένο ποσοστό ρίσκου, αλλά μέχρι το 1885, οπότε η κατάσταση αλλάζει στη διεθνή σκηνή. Η Ρωσία εξακολουθεί να είναι κατά της Ένωσης, αλλά η Μεγάλη Βρετανία την υποστηρίζει και εμποδίζει την ένοπλη επέμβαση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ανατολική Ρωμυλία".

"Ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Α' εκδίδει το Μανιφέστο για την Ένωση, στο οποίο δηλώνει οτι η νέα βουλγαρική εξουσία, στην πρώην Ανατολική Ρωμυλία, θα σεβαστεί τα δικαιώματα όλων των κατοίκων", συνεχίζει ο ιστορικός. "Θα τα σεβαστεί ασχέτως του αν είναι Βούλγαροι, Αρμένιοι, Έλληνες, ή Εβραίοι. Για το λόγο αυτό δεν υπήρξε αντίσταση του πληθυσμού κατά της Ένωσης, αλλά και δεν δόθηκε πρόσχημα στα γειτονικά κράτη να επέμβουν, αν και αργότερα ο βασιλιάς της Σερβίας Μίλαν ανακηρύσσει την αρχή της "Βαλκανικής ισορροπίας" και επιτίθεται στη Βουλγαρία".

"Η υποδοχή του πρίγκιπα Αλέξανδρο Α' Μπάτενμπεργκ στο Πλόβντιφ στις 9 Σεπτεμβρίου 1885" του Πιέτρο Μοντάνι. Φωτογραφία: muzeini-relikvi.net

Ο πόλεμος μεταξύ της Βουλγαρίας συμβάλει και κατά πόσο, στην αναγνώριση της ενωμένης Βουλγαρίας;
"Η νίκη αυτή είναι αποφασιστική", αναφέρει ο ακαδημαϊκός Γκεόργκι Μάρκοφ. "Η σερβική επίθεση γίνεται για τη διατήρηση του στάτους κβο και της "ισορροπίας" στα Βαλκάνια, με την υποστήριξη μέρους των Μεγάλων Δυνάμεων. Σε περίπτωση εισόδου των σερβικών στρατευμάτων στη Σόφια, η πιθανότητα επαναφοράς του στάτους κβο θα ήταν πολύ πιθανή. Όμως, όπως ομολογούν δημοσιεύματα δυτικοευρωπαϊκών εφημερίδων της εποχής, ο βουλγαρικός στρατός νικά το σερβικό στην περιοχή Σλίβνιτσα και παγιώνει την υπόθεση της Ένωσης. Οι Μεγάλες Δυνάμεις παραδέχονται την πραγματικότητα που πηγάζει από τη δημιουργία του κράτους της Βουλγαρίας".

"Σέρβοι στρατιώτες ζητούν ειρήνη" - καρτ ποστάλ από το 1885. Φωτογραφία: αρχείο

"Μετά την Ένωση δημιουργούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη βιομηχανική ανάπτυξη του νέου κράτους της Βουλγαρίας. Αν και η Αυστροουγγαρία διατηρεί, μέχρι το 1908, την ιδιοκτησία των Ανατολικών Σιδηροδρόμων, δημιουργούνται τόσο οι συνθήκες εκβιομηχάνισης όσο και της κατασκευής βουλγαρικών σιδηροδρόμων. Αλλά και στο χώρο της πολιτικής αποκτά δύναμη η Βουλγαρία, ιδιαίτερα μετά την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας της από το σουλτάνο το 1908 και διαδραματίζει τον ρόλο της στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης", δηλώνει ο ακαδημαϊκός Γκεόργκι Μάρκοφ.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

127 χρόνια από την Ένωση της Νότιας με τη Βόρεια Βουλγαρία

Περισσότερα στην κατηγορία

Ημέρες Κροατικής Αρχαιολογικής Κληρονομιάς στη Σόφια

Το Ψυχοσάββατο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ τιμάμε τη μνήμη των νεκρών

Μετά το «ΟΧΙ» ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την Ελλάδα

105 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ