Αυτή την εβδομάδα, μέσα από το πρώτο ρεπορτάζ που μεταδόθηκε ζωντανά στο βουλγαρικό ραδιόφωνο, θα σας μεταφέρουμε στο 1940 για ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός για τη χώρα μας - η επιστροφή της Νότιας Δοβρουτσάς στην Βουλγαρία.

"Στα εδάφη της χρυσής Δοβρουτσάς φτάνουν τα περήφανα οχήματα - τρα δικά μας άρματα μάχης. Οι άνθρωποι ξεσπούν σε ασυγκράτητο ενθουσιασμό, χαιρετώντας τους με τα χέρια. Μεγάλη και θεαματική είναι η εικόνα των μεγάλων οχημάτων που προχωρούν στους δρόμους, ενώ οι παραβρισκόμενοι, με κομμένη τους ανάσα παρακολουθούν την πομπή οχημάτων. Αγαπητοί ακροατές, σήμερα ακούσατε την τελευταία εκπομπή μας από την πρόσφατα απελευθερωμένη Δοβρουτσά. Οι χαρούμενες διαδηλώσεις που έγιναν εδώ για περισσότερο από δεκαπέντε μέρες δείχνουν, ότι η Δοβρουτσά είναι ιερό βουλγάρικό έδαφος, όπου χτίστηκαν τα θεμέλια του πρώτου βουλγαρικου βασιλείου.Η Δοβρουτσα ήταν και θα παραμείνει το λίκνο του βουλγαρικού λαού, όπου κάθε βήμα σ' αυτόπαρουσιάζει τα ίχνη του ένδοξου παρελθόντος μας, του αναγεννησιακού έργου, της ζωτικότητάς μας και του λαμπρού μέλλοντος μας”.

Το ζήτημα της Δοβρουτσάς δημιουργείται μετά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878. Τότε για να αποζημιώσει την Ρουμανία για την Νότια Βεσσαραβία σύμφωνα με τη Συνθήκη του Παρισιού, η Ρωσία προτείνει ο Βόρεια Δοβρουτσά να αποτελέσει μέρος της. Οι Ρουμάνοι απορρίπτουν την ρωσική πρόταση γιατί γεωγραφικά, οικονομικά και ιστορικά η Δοβρουτσά κατοικείται κυρίως από Βούλγαρους, Τούρκους και Τατάρους, και αυτός είναι ο λόγος να γίνει αρένα συγκρούσεων μεταξύ Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.

Ο Βαλκανικός Πόλεμος επιτρέπει στη Ρουμανία να αποκομίσει νέα οφέλη για τον εαυτό της. Κατά τη διάρκεια του Β' Βαλκανικού Πολέμου, ενώ ο βουλγαρικός στρατός πολεμούσε με τους πρώην συμμάχους του, τα ρουμανικά στρατεύματα εισέρχονται στα βουλγαρικά εδάφη. Το 1913 η Νότια Δομβρουτσά προσαρτήθηκε στη Ρουμανία, η οποία κράτησε την εξουσία της μέχρι το 1940.

Μόνο η πρώτη αναθεώρηση της Συνθήκης του Νεϊγύ - η Συμφωνία της Θεσσαλονίκης του 1938, σύμφωνα με την οποία καταργούνται οι στρατιωτικοί περιορισμοί εναντίον της Βουλγαρίας, δίνει την πιθανότητα επιστροφής των βουλγαρικών εδαφών. Μετά το ξέσπασμα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου η ανάπτυξη του ζητήματος για την Δοβρουτσά εξαρτάται άμεσα από τις αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Ευρώπης. Η κρίσιμη χρονιά είναι το 1940, όταν άρχισε η γερμανική επίθεση στο Δυτικό Μέτωπο. Μετά την γερμανική και την ιταλική πίεση, στις 7 Σεπτεμβρίου του 1940 υπεγράφη η συμφωνία στην Κραϊόβα, βάσει της οποίας η Νότια Δοβρουτσά επιστρέφεται στη Βουλγαρία

Έτσι, τα όρια καθορισμένα από την Συνθήκη του Βερολίνου του 1878, αποκαταστάθηκαν. Προβλέπονται ανταλλαγή ίσου αριθμού Ρουμάνων από την Νότια και Βουλγάρων από τη Βόρεια Δοβρουτσά. Το φθινόπωρο του 1940 φορτηγά και καρότσες μεταφέρουν ανθρώπους από ένα τόπο σε άλλο.

Η βουλγαρική κυβέρνηση πρέπει να πληρώσει 1 δισ. λέι αποζημίωση για τα ρουμανικά ακίνητα στη Νότια Δοβρουτσά. Στις 21 Σεπτεμβρίου ο πληθυσμός της περιοχής χαιρετίζει με ενθουσιασμό το βουλγαρικό στρατό

Η επιστροφή της Νότια Δοβρουτσάς θεωρείται τεράστια επιτυχία της βουλγαρικής διπλωματίας και ειδικότερα του βασιλιά Βόριδος Γ'. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Βουλγαρία κατόρθωσε να ανακτήσει έδαφος εντελώς ειρηνικά, χωρίς να χυθεί μια σταγόνα αίματος. Το γεγονός αυτό καθορίζει τη διατήρηση της Νότιας Δοβρουτσάς στα όρια της Βουλγαρίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: αρχείο