Δύσκολα θα βρείτε πιο άγριο και απομονωμένο μέρος στη Βουλγαρία από το βουνό Στράντζα. Και αν αποφασίσετε να πάρετε τα μονοπάτια του, που ελίσσονται μέσα στο πράσινο, μπορείτε να χαθείτε, γιατί στη Στράντζα κυρίαρχη θέση έχει η φύση και όχι ο άνθρωπος. Με όλη τη μεγαλοπρέπεια και ανυπότακτη ομορφιά της!

Γνωρίζουμε το βουνό κυρίως από τους παραθαλάσσιους οικισμούς στους πρόποδές του - Σινεμόρετς, Βαρβάρα, Τσάρεβο και Λόζενετς, οι οποίοι το καλοκαίρι είναι γεμάτοι τουρίστες. Λίγοι όμως εγκαταλείπουν τα θέρετρα και κατευθύνονται στο εσωτερικό του βουνού. Μέσα στο βουνό μπορεί κανείς να δει και ξεχασμένους από τον χρόνο μεγαλίθους, βωμούς ή μυστικά ιερά. Κάποια απ’ αυτά έχουν μετατραπεί σε τουριστικές ατραξιόν, τα περισσότερα όμως θα πρέπει να βρείτε μόνοι σας, περνώντας από δάση και λιβάδια. Απόκρημνο μονοπάτι μας οδηγεί στα ερείπια του ρωμαϊκού φρουρίου Ρουσόκαστρο και καταλήγει στη σπηλιά «Ρούσκινα ντούπκα», για την οποία υποτίθεται ότι ήταν θρακικό ιερό του 5^ου αιώνα προ Χριστού και σήμερα είναι γνωστή στους ντόπιους με τις θεραπευτικές ιδιότητες της πηγής της. Στον κοντινό Ναό του Αγίου Γεωργίου μπορεί κανείς να ανάψει κερί ή να βυθιστεί σε σκέψεις.

Το μεγαλιθικό ιερό Μπεγκλικτάς βρίσκεται σε απόσταση 5-10 χιλιομέτρων από τα παραθαλάσσια ξενοδοχεία μας. Αποτελεί τεράστια λίθινη κατασκευή. Αν κοιτάξετε προσεχτικά θα δείτε ότι τα επεξεργάστηκε ανθρώπινο χέρι και παραμένει άγνωστο πώς κάποιοι από τους λίθους αυτούς, βάρους δεκάδων τόνων, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν έτσι ώστε να διαμορφωθεί ιερός χώρος για τους θεούς. Και απέναντι από την είσοδο του αρχαίου ιερού βρίσκεται ο θρόνος του γενικού ιεροφάντη, μέσα στον οποίο κάθε τουρίστας βιάζεται να φωτογραφιστεί. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι ο ναός λειτουργούσε χωρίς διακοπή επί 2 χιλιετίες και η δραστηριότητά του πιθανόν σταμάτησε κατά τον 5^ο αιώνα με τη διάδοση του Χριστιανισμού στα βουλγαρικά εδάφη. 

Άλλο ένα μεγαλιθικό συγκρότημα αναζωπυρώνει τη φαντασία των ταξιδιωτών που περιπλανιούνται στο βουνό Στράντζα. Στον πρωτοφανή αρχαιολογικό χώρο μπορεί κανείς να φτάσει μόνο με τα πόδια ή με όχημα παντός εδάφους και με τις οδηγίες έμπειρου ξεναγού . Η τοποθεσία λέγεται Μίσκοβα Νίβα. Στην περιοχή βρίσκεται επιβλητικός χώρος λατρείας, που χρησίμευε ως τάφος ανώτατου ιεροφάντη και αργότερα ως ιερό του Θεού Απόλλωνα. Υποτίθεται ότι ο εν λόγω χώρος λειτουργούσε ως μαυσωλείο Θράκα ηγεμόνα από τον 5^ο μέχρι τον 3^ο αιώνα προ Χριστού. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο χώρος λατρείας χρησιμοποιούταν από τα μέσα της δεύτερης χιλιετηρίδας προ Χριστού μέχρι την όψιμη αρχαιότητα. Αυτό όμως που προσελκύει τους λάτρεις των ανεξήγητων φαινομένων, είναι οι αρχαιολογικές ανασκαφές κάτω από την κορυφή Γκραντίστε. Σύμφωνα με διάφορους θρύλους και φήμες, εκεί είναι ο μυστηριώδης τάφος της αιγυπτιακής θεότητας Μπαστέτ.

Η Στράντζα όμως δεν είναι μόνο μυστήρια και ιστορία. Το βουνό σαγηνεύει με το άρωμα των άγριων βοτάνων, με το κελάιδισμα των πουλιών, με τις πανέμορφες θέες, με τα σκιώδη δάση του και με τα πεντακάθαρα νερά μικρών και μεγάλων ποταμών. Πιο ενδιαφέροντες για τους τουρίστες είναι οι ποταμοί Βελέκα και Ροποτάμο. Το φθινόπωρο είναι θαυμάσια αφορμή να επισκεφθείτε το Κέντρο Προστασίας Άγριας Φύσης «Πόντα» κοντά στο Μπουργκάς. Κατά την περίοδο μετανάστευσης των αποδημητικών πουλιών, εδώ σταματάνε εκπρόσωποι περισσότερων από 250 ειδών πτηνών. Η Γιάνα Γκότσεβα του Συλλόγου Προστασίας Πτηνών Βουλγαρίας λέει:

«Κάθε σαιζόν μπορούν να μετρηθούν περισσότεροι από 300 χιλιάδες αποδημητικών πελαργών, δηλαδή ο αριθμός αυτός σε γενικές γραμμές είναι  όλος ο ευρωπαϊκός πληθυσμός του λευκού πελαργού! Επίσης έχουμε πολλούς πελεκάνους και αρπακτικά πτηνά. Ο ουρανός εδώ γεμίζει πουλιά τον Απρίλιο και το φθινόπωρο. Οι λίμνες στα περίχωρα του Μπουργκάς αποτελούν όαση για τη αποδημητικά πουλιά, γι’ αυτό προστατεύονται ως μέρος του ευρωπαϊκού δικτύου NATURA 2000.»

Το βουνό Στράντζα με τα αρχαία ιερά και τα σκιώδη δάση του είναι όαση όχι μόνο για τα αποδημητικά πουλιά, αλλά και για τον καθένα που αναζητά γαλήνη μέσα στην άγρια φύση.