"Μου είναι δύσκολο να περιγράψω με λόγια την συμπεριφορά των δημόσιων υπαλλήλων απέναντι σε μας, τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων", λέει η Ντιλιάνα Ντιμιτρόβα από την Σόφια. Η νέα γυναίκα από 10 χρόνια έχει μικρό μαγαζί ενδυμάτων στο κέντρο της πρωτεύουσας, αλλά λόγω της πτώσης των πωλήσεων και προπάντων λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς των υπαλλήλων της κρατικής διοίκησης, που ελέγχουν το μαγαζί της, η γυναίκα αποφάσισε να το κλείσει και να αναπτύσσει την επιχείρησή της μόνο στο Διαδίκτυο. Τίποτε δεν γίνεται χωρίς τα λαδώματα που ζητούν οι δημόσιοι υπάλληλοι, παραπονιούνται ιδιοκτήτες μικρών σαλονιών ομορφιάς, ατελιέ ραπτικής κ. ά. στη Σόφια, αλλά αρνιούνται να κοινοποιήσουν συγκεκριμένα ονόματα, γιατί μπορεί να πληγεί η επιχείρησή τους.

Όλα τα παρόμοια παραδείγματα αποδεικνύουν τη βλαβερή επίδραση της διαφθοράς στην επιχειρηματικότητα και στην επιθυμία για οικονομική πρόοδο με τίμιο τρόπο. Κάθε περίπτωση διαφοράς στην τοπική διοίκηση δουλεύει προς όφελος της οικονομικής εγκληματικότητας και συμβάλλει στην εξάπλωση της γκρίζας οικονομίας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η καταπολέμηση της διαφθοράς είναι δύσκολη και διαρκής διαδικασία, ιδιαίτερα σε κοινωνίες που περνάνε από μετάβαση, σαν τη βουλγαρική. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 του περασμένου αιώνα τα προβλήματα με τη διαφθορά ήταν στο επίκεντρο της δημόσιας προσοχής. Τότε τέθηκε επί τάπητος το θέμα για τις λειτουργίες και τις ευθύνες του κράτους, για τη διαφάνεια στη διακυβέρνηση και τον έλεγχο των πολιτών στην εργασία της διοίκησης.

Η μεταρρύθμιση στο διοικητικό σύστημα της χώρας, που ξεκίνησε τότε, συνέβαλε στη σταδιακή σταθεροποίηση της κατάστασης. Τώρα, 15 χρόνια αργότερα, το πρόσωπο της κρατικής διοίκησης άλλαξε αισθητά, αλλά το βασικό πρόβλημα παραμένει. Πρόκειται για την έλλειψη ελέγχου, ο οποίος να αποτρέπει την εμφάνιση πρακτικών διαφθοράς. Η ενίσχυση των διοικητικών μέτρων κατά της διαφθοράς είναι ο στόχος νέου σχεδίου, πάνω στο οποίο εργάζεται η Γενική Επιθεώρηση του Υπουργικού Συμβουλίου. Εταίρος στην κατάρτιση των δημόσιων υπαλλήλων για το πώς να αντιδρούν σε περίπτωση παραβιάσεων, είναι η οργάνωση "Διαφάνεια Χωρίς Σύνορα". Στην κατάρτιση εφαρμόστηκαν και συστάσεις επιχειρηματιών και πολιτών. Οι διοικητικές διαδικασίες είναι βραδείς και απρόσιτες στο Διαδίκτυο, λένε οι πολίτες, οι οποίοι ασκούν κριτικές στον συντονισμό και τη συμπεριφορά των υπαλλήλων στην κρατική διοίκηση, εξηγεί η Βάνια Νούσεβα, προγραμματική διευθύντρια της οργάνωσης.

"Η έρευνα που διεξάχθηκε βασίζεται σε ευρύ φάσμα πληροφοριών", αναφέρει η ίδια. "Επεξεργαστήκαμε όλες τις πηγές πληροφοριών με σκοπό τη διατύπωση κατάλληλων συστάσεων για αλλαγές στην πρακτική των θεσμών. Είναι σημαντικό να δούμε το πρόβλημα από την οπτική γωνία των πολιτών και των επιχειρήσεων. Μεγάλη σημασία έχουν οι αποτελεσματικές επαφές μεταξύ των διάφορων τμημάτων και των υπαλλήλων στη διοίκηση. Πρέπει να υπάρχουν σαφείς κανόνες στη δομή, για να μη δημιουργούνται προϋποθέσεις για διαφθορά. Οι πολίτες ζητούν διαφάνεια και σαφήνεια ως προς τα ποσά που πρέπει να πληρώσουν, τις συγκεκριμένες διαδικασίες και τις προθεσμίες, μέσα στις οποίες πρέπει να εξυπηρετηθούν. Για τις επιχειρήσεις είναι σημαντική η αποτελεσματική λειτουργία της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η οποία θα συμβάλει στην επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών", επισημαίνει καταλήγοντας η Βάνια Νούσεβα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα