Συνολικά 48 πίνακες Βουλγάρων κλασικών προσφέρθηκαν σε μικρή δημοπρασία, οργανωμένη από τον Οίκο δημοπρασιών "Βικτώρια" στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, ανακοίνωσε για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο ιδιοκτήτης της γκαλερί, Πάβελ Τόντοροφ. "Πωλήθηκαν 25 ή 40% περίπου όλων των έργων στη δημοπρασία. Η υψηλότερη τιμή, 2.600 λέβα, δόθηκε για πίνακα του ζωγράφου Κωνσταντίν Στάρκελοφ (1889-1961). Πρόκειται όμως για ποσό που δεν είναι ενδεικτικό της αγοράς", διευκρινίζει ο ίδιος.

Τα λόγια του γκαλερίστα επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα ότι οι τιμές των έργων των κλασικών ζωγράφων στη Βουλγαρία είναι υπερβολικά χαμηλές σε σύγκριση με τις αντίστοιχες τιμές στην Ευρώπη. Ο κύριος λόγος είναι το γεγονός που η αγορά είναι ανοιχτή από μόλις 25 χρόνια και οι συλλέκτες είναι πρώτης γενιάς. Η οικονομική συγκυρία στη χώρα μας επίσης συμβάλλει στη μείωση των τιμών.

"Αστείο, αλλά και προσβλητικό είναι να πωλούνται πίνακες ζωγράφων από την Εθνική Πινακοθήκη, για τους οποίους έχουν γραφτεί μονογραφίες, για 1.000-2.000 ευρώ. Ο πίνακας ενός Βουλγάρου κλασικού, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να έχει το κόστος ενός διαμερίσματος. Πριν από 5-6 χρόνια στην πραγματικότητα υπήρχαν τέτοιες τιμές στη βουλγαρική αγορά. Πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τους πίνακες σαν μελλοντική επένδυση. Οι τιμές των έργων κλασικής τέχνης πάντα ακολουθούν ανοδική πορεία, παρά τις μικρές διακυμάνσεις", είναι κατηγορηματικός ο κ Τόντοροφ.

Η βουλγαρική τέχνη δεν μπορεί μάλιστα να συγκρίνεται με τις σχολές τέχνης κάποιων ευρωπαϊκών χωρών, η ζωγραφική στις οποίες άρχισε να αναπτύσσεται από τον 15^ο-16^ο αιώνα. Σήμερα βλέπουμε τα έργα αυτών των ζωγράφων στους μεγάλους οίκους δημοπρασιών όπως οι Sotheby’s και Christie’s. Παρόμοια έργα πουλιούνται για εκατομμύρια. Η βουλγαρική κλασική τέχνη αναπτύσσεται κατά τα τελευταία 120-130 χρόνια. Έχουμε θαυμάσιους ζωγράφους, οι οποίοι δεν υστερούν σε τίποτε από τους Ευρωπαίους δημιουργούς, δυστυχώς όμως δεν είναι καλά γνωστοί. Γι’ αυτό οι τιμές εξαρτώνται μόνο από την εγχώρια αγορά και είναι προσβλητικά χαμηλές.

"Η βουλγαρική τέχνη δεν είναι γνωστή στο εξωτερικό, γιατί η αγορά ως πριν από 25 χρόνια ήταν κλειστή και τώρα επίσης η βουλγαρική τέχνη δε διαφημίζεται στο εξωτερικό. Έτσι, δεν υπάρχει ζήτηση για τα έργα Βουλγάρων δημιουργών σε μια ευρύτερη, εξωτερική αγορά", επισημαίνει ο κ Τόντοροφ. "Η προβολή της βουλγαρικής τέχνης δεν είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες στις στρατηγικές των κυβερνώντων κατά τα τελευταία 25 χρόνια. Από 7 χρόνια η Βουλγαρία είναι μέλος της ΕΕ, και η εξαγωγή των έργων τέχνης είναι στα χέρια μιας επιτροπής, η οποία δουλεύει με κατάλογο, που απαγορεύει την εξαγωγή έργων σχεδόν όλων των Βουλγάρων ζωγράφων έως το 1980. Πρόκειται για παραβίαση της ιδέας της ελεύθερης αγοράς. Είναι απαραίτητο η βουλγαρική τέχνη να προβάλλεται από τους καλλιτεχνικούς κύκλους, από τους εμπόρους έργων τέχνης και από το υπουργείο Πολιτισμού για να βγει στην ευρύτερη ευρωπαϊκή σκηνή. Πρόκειται για μια διαρκή διαδικασία, που δεν μπορεί να γίνει για έναν-δύο μήνες".

Στην παγκόσμια αγορά οι τιμές της κλασικής τέχνης περιγράφονται από το σύστημα εκτίμησης έργων τέχνης "Art Price", το οποίο παρακολουθεί τις πωλήσεις στους μεγάλους οίκους δημοπρασιών και γκαλερί. Το σύστημα "Art Price" όμως δεν καλύπτει τους Βουλγάρους ζωγράφους.

"Η βουλγαρική αγορά έργων τέχνης ακόμη βρίσκεται σε αρχική φάση και ως προς τα συστήματα εκτίμησης έργων τέχνης – οι τιμές καθορίζονται από την ιεραρχία στην εγχώρια αγορά", λέει ο Τόντοροφ. "Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι τα έργα του Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ του Μάστορα, είναι ακριβότερα από αυτά του Ιβάν Τρίτσκοφ (1892-1959) και τα έργα του Κωνσταντίν Τρίνγκοφ (1907-1981) είναι φθηνότερα από τα έργα του Τρίτσκοφ. Οι τιμές καθορίζονται από τα στατιστικά στοιχεία που συγκεντρώνουν οι οίκοι δημοπρασιών για τις πωλήσεων τους".

Οι γνωστοί στο ευρύ κοινό Βούλγαροι συλλέκτες όπως οι Μπογιάν Ράντεφ, Σβετλίν Ρούσεφ, Βασίλ Μπόζκοφ από χρόνια δεν αγοράζουν έργα τέχνης. Τα νέα πρόσωπα κρύβουν την ταυτότητά τους για λόγους ασφάλειας.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Φωτογτραφίες: gallery-victoria.com