"Ανεξάρτητα από την συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, που επιτεύχθηκε στις 30 Οκτωβρίου, οι προμήθειες φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, μπορεί να διακοπούν γιατί το χειμώνα η Gazprom δε θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει τις απαραίτητες ποσότητες για τους Ευρωπαίους καταναλωτές. Σε παρόμοια κατάσταση η ρωσική εταιρεία συνήθως χρησιμοποιεί τις διαθέσιμες ποσότητες στις υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου στο έδαφος της Ουκρανίας. Χάθηκε η στιγμή, μέχρι την οποία η αποθήκη της Ουκρανίας μπορούσε να γεμίσει, έτσι ώστε να καλύψει τις ανάγκες όλων των κρατών αυτό το χειμώνα". Αυτά δήλωσε ειδικά για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Ρώσος αναλυτής και σύμβουλος στον τομέα της πετρελαϊκής βιομηχανίας Μιχαήλ Κρουτίχιν κατά την επίσκεψή του στη Σόφια. Στη βουλγαρική πρωτεύουσα ο κ. Κρουτίχιν συμμετείχε σε συζήτηση για την κατάσταση στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας και τα σχετικά αποτελέσματα που απορρέουν για την Ευρώπη και τη Βουλγαρία.

Υπάρχουν μερικοί τρόποι να βελτιωθεί η κατάσταση με τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Βουλγαρία. Στην πρώτη θέση – να χρησιμοποιούνται ποικίλες πηγές. Σε μακροπρόθεσμο πλάνο πρέπει να κατασκευαστεί ο συνδετικός αγωγός με την Τουρκία, γιατί η Βουλγαρία έχει συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν για την προμήθεια 0,5 δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως, κάτι που μπορεί να γίνει μόνο μετά την ολοκλήρωση του αγωγού στην Τουρκία.

Στο επίπεδο της ΕΕ πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία για καλύτερο συντονισμό και σε κατάσταση κρίσης να μεταφέρονται ποσότητες φυσικού αερίου από μια χώρα μέλος στην άλλη. Προς το παρόν αυτό είναι δύσκολο γιατί ο ευρωπαϊκός συντονισμός βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο.

"Τρίτο – βραχυπρόθεσμα μπορεί να αγοραστούν επιπρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Gazprom", αναφέρει ο Ρώσος αναλυτής. "Κάποιες εταιρείες μπορούν να συνάπτουν συμφωνίες πέρα από τις διακρατικές συμφωνίες ή τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί με ντόπιους εταίρους. Σε τέτοιες συμφωνίες η Gazprom προσφέρει χαμηλότερες τιμές. Υπάρχει μια τέτοια πρακτική, η οποία λειτουργεί με πολλά κράτη", σχολίασε επίσης ο Μιχαήλ Κρουτίχιν.

Μήπως έχει νόημα το έργο "Νότιο ρεύμα" και πιο συγκεκριμένα – για τη Βουλγαρία, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι σαφές τι θα είναι οι τιμές του φυσικού αερίου και κατά πόσο είναι εξασφαλισμένες οι προμήθειες στον αγωγό; Σύμφωνα με τον κ. Κρουτίχιν, τώρα δεν είναι σαφές το οικονομικό όφελος από το "Νότιο ρεύμα". Τα μόνα οφέλη για τις χώρες, από το έδαφος των οποίων θα περνάει ο αγωγός, αφορούν τις υποδομές.

"Αρχικά το σχέδιο ήταν πολιτικό, και όχι εμπορικό. Ο βασικός στόχος του, μαζί με το σχέδιο "Βόρειο ρεύμα" είναι να παρακαμφτεί η Ουκρανία, υπό το πρόσχημα ότι η διάβαση από το έδαφός της δεν είναι ασφαλής. Όπως βλέπουμε όμως, η Ουκρανία τηρεί αυστηρά τις συμφωνίες διαμετακόμισης, έτσι ώστε το επιχείρημα αυτό είναι μάλλον μια αφορμή η Ουκρανία να τιμωρηθεί για το ότι θέλει να ακολουθήσει ευρωπαϊκό δρόμο ανάπτυξης", επισημαίνει ο Μιχαήλ Κρουτίχιν.

Το συνολικό κόστος του σχεδίου "Νότιο ρεύμα" ξεπερνάει τα 70 δισεκατομμύρια δολάρια, και μόνο το ρωσικό τμήμα, που κατασκευάζεται τώρα, υπολογίζεται στα 37 έως 47 δισεκατομμύρια δολάρια. Το τμήμα του αγωγού στο έδαφος της Ευρώπης και το θαλάσσιο τμήμα του είναι πολύ πιο φθηνά. Συνεπώς – το βάρος των πολιτικών στόχων καθορίζει τη μεγαλύτερη ρωσική χρηματοδότηση.

"Εάν η Gazprom κατασκευάσει τον αγωγό "Νότιο ρεύμα" για δικό της λογαριασμό στο έδαφος των ευρωπαϊκών κρατών, μπορεί να κερδίσει γιατί θα διαθέτει πολύ άνετες υποδομές, και όπως γράφει στους κανόνες του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου της ΕΕ, οι εγκαταστάσεις αυτές θα χρησιμεύσουν και για τη μεταφορά φυσικού αερίου και από άλλους προμηθευτές - από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας, από το Ιράν και το Κιργιστάν δια του εδάφους της Τουρκίας στη Βουλγαρία μπορούν να εισέρχονται ποσότητες και από άλλα κράτη. Μ’ αυτόν τον τρόπο, στις εγκαταστάσεις αυτές μπορούν να ρέουν ποσότητες φυσικού αερίου ανάλογα με τη ζήτηση και την προσφορά", θεωρεί ο Μιχαήλ Κρουτίχιν.

Προς το παρόν όμως ούτε η Gazprom συμφωνεί να παραχωρήσει σε άλλους προμηθευτές πρόσβαση στον αγωγό, ούτε η ΕΕ θα καταργήσει λόγω της Gazprom το 3^ο Ενεργειακό Πακέτο, το οποίο προβλέπει μεγαλύτερη επιλογή για τους καταναλωτές, επενδύσεις και ασφάλεια των προμηθειών. Πίσω από τις απαιτήσεις του 3^ου Ενεργειακού Πακέτου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν υπάρχουν πολιτικοί στόχοι. Οι κανόνες του Πακέτου έχουν καθοριστεί από πολύν καιρό και αποσκοπούν στη διατήρηση του ανταγωνισμού στις προμήθειες φυσικού αερίου και στον περιορισμό των μονοπωλιακών πρακτικών.

Η λογική της αγοράς, που υπάρχει πίσω από το 3^ο Ενεργειακό Πακέτο είναι όσοι έχουν το μονοπώλιο να μη μπορούν να αυξάνουν τις τιμές ή να επιβάλλουν μονομερώς τους όρους τους στην αγορά. Μ’ αυτή την έννοια το πολιτικό παιχνίδι είναι μόνο από την πλευρά της Ρωσίας, και όχι της ΕΕ. Ο ειδικός στον ενεργειακό τομέα όμως είναι της γνώμης ότι το φυσικό αέριο όλο και πιο δύσκολα θα μπορεί να χρησιμεύει σαν πολιτικό όπλο.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα