Το έτος είναι 1961. Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα τότε, καθως και όλου του 20ου αιώνα, είναι η πτήση του πρώτου ανθρώπου στο Διάστημα. Το όνομά του είναι Γιούρι Γκαγκάριν. Ακόμα το ίδιο έτος ο ίδιος επισκέπτεται τη Βουλγαρία, όπου στους δρόμος τον χαιρέτησε πολύς κόσμος και προσωπικά ο πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, Τόντορ Ζίβκοφ.
"Αγαπητέ Γιούρι Γκαγκάριν, για μας τους Βούλγαρους, σήμερα είναι ασυνήθιστα ευτυχισμένη μέρα", έτσι άρχισε τον λόγο του προς τον αστροναύτη ο Ζίβκοφ. "Η είδηση για την άφιξή σας στο βουλγαρικό έδαφος, συγκίνησε βαθιά μικρούς και μεγάλους στις πόλεις και τα χωρία της χώρας μας. Κάνατε στο όνομα της ειρήνης και για το καλό όλης της ανθρωπότητας ένα θρυλικό κατόρθωμα, που προκαλεί θαυμασμό και περηφάνια για τη δύναμη του ανθρώπου σε όλες τις γωνιές του πλανήτη μας. Το όνομά σας έγινε δημοφιλές και αγαπημένο σε κάθε βουλγαρική καρδιά. Επιτρέψτε μου, αγαπητέ Γιούρι Αλεκσέεβιτς, εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας, το προεδρείο της Εθνικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Υπουργών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, και από το όνομα όλων των Βουλγάρων να σας καλωσορίσω θερμά με αφορμή την άφιξή σας στη χώρα μας. Στο πρόσωπο σας χαιρετούμε και τους ένδοξους οικοδόμους της σοβιετικής επιστήμης και της τεχνικής, τους χιλιάδες σοβιετικούς ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι σε συνθήκες της σοβιετικής εξουσίας και από τις θέσεις της μαρξιστικής και λενινιστικής υλιστικής θεωρίας, άφησε πολύ πίσω την επιστήμη και την τεχνολογία στην καπιταλιστική κοινωνία, επιτυχημένα γνωρίσουν τα μυστικά της φύσης. Υποτάσσουν τις ανεξάντλητες δυνάμεις της στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη σταδιακή διείσδυση του ανθρώπου στο άγνωστο Σύμπαν".
Ο Γκακάριν επιλέχτηκε από τους έξι πιλότους, που προετοιμαζόταν για την πρώτη πτήση στο διάστημα. Στις 12 Απριλίου 1961 το πρωί στις 9:07 ώρα Μόσχας από το Μπαϊκονούρ εκτοξεύτηκε το διαστημόπλοιο "Βοστόκ" (Ανατολή), το οποίο έκανε το πρώτο γύρο της Γης. 108 λεπτά στη ζωή του Γκαγκάριν, και όλης της ανθρωπότητας, που τον κάνουν το πιο διάσημο πρόσωπο στον πλανήτη. Λίγα λεπτά πριν την πτήση, ο Γκαγκάριν είπε ότι ολόκληρη η ζωή του φαίνεται σαν μια υπέροχη στιγμή. Όλα όσα έχει βιώσει μέχρι στιγμής είναι για αυτό το λεπτό. "Για να είμαι ο πρώτος στο Διάστημα και να αντιμετωπίσω άγνωστη μέχρι σήμερα σύγκρουση με τη φύση. Μπορεί ένα άτομο να λαχταρά κάτι περισσότερο;", λέει ο ίδιος.
Μετά από δύο ημέρες εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι τον καλωσόρισαν σε αυθόρμητη διαδήλωση στην Κόκκινη Πλατεία στη Μόσχα. Μετά από ένα μήνα αρχίζει περιοδεία σε περισσότερες από 30 χώρες. Η πρώτη είναι Τσεχοσλοβακία η δεύτερη - Βουλγαρία, όπου επισκέφθηκε πολλές πόλεις. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους ο Γκακάριν επισκέφθηκε το σχολείο 138 της πρωτεύουσας που ήδη είχε του όνομα του αστροναύτη. Στην αυλή του ο ίδιος φύτεψε ένα δέντρο πεύκο, το οποίο είναι το πρώτο από την λεγόμενη Αλέα των αστροναυτών.
Πέντε χρόνια αργότερα ο ίδιος και πάλι έρχεται στο ίδιο σχολείο. Αργότερα το σχολείο επισκέπτεται και από άλλους αστροναύτες - ο Πάβελ Πόποβιτς, η Βαλεντίνα Τερέσκοβα, η Νικολάι Ρουκαβίσνικοφ, ο Βούλγαρος αστροναύτης Γκεόργκι Ιβάνοφ. Είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που έγραψαν τις εντυπώσεις του στο βιβλίο επισκεπτών του 138 σχολείου το οποίο μετά από τις αλλαγές στη Βουλγαρία ήδη φέρει το όνομα του ιστορικού Βασίλ Ζλατάρσκι.
Η επιτυχημένη πτήση του Γιούρι Γκαγκάριν είναι η τρίτη επιτυχία της Σοβιετικής Ένωσης στο χώρο του Διαστήματος. Προηγουμένως έστειλε τον πρώτο δορυφόρο και το πρώτο ζώο - το σκυλί Λάικα, στο Διάστημα. Οι Αμερικανοί έρχονται μόλις αργότερα - με την αποστολή ανθρώπων στην Σελήνη.
Ως μέρος του σοσιαλιστικού στρατοπέδου η Βουλγαρία συμμετέχει επίσης σε διαστημικά προγράμματα με διάφορες εφευρέσεις και συσκευές, καθώς και με ειδικές τροφές. Είμαστε η τρίτη χώρα στον κόσμο που παράγει τροφή για τους αστροναύτες, το μενού περιλαμβάνει ακόμη και γιαούρτι. Παρασκευάζονται από επιστήμονες στη Βουλγαρική Ακαδημία Επιστήμων, οι οποίοι είναι σίγουροι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πληγείσες περιοχές και σε ένα πιθανό πόλεμο.
Μετά την κατάρρευση του σοσιαλιστικού μπλοκ η Βουλγαρία συνέχισε τη συνεργασία της για την ανάπτυξη των διαστημικών τεχνολογιών με μεμονωμένες χώρες. Αλλά δεν μπόρεσε να χρησιμοποιήσει τις μεγάλες δυνατότητές της στον τομέα της διαστημικής φυσικής, τη μεταφορά της αεροδιαστημικής τεχνολογίας, εξοπλισμού και συστημάτων, λόγω της έλλειψης χρημάτων. Μέχρι το 2014 δεν ήταν μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Τέλος πάντων, η Βουλγαρία εξακολουθεί να εργάζεται στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας για σχεδόν μισό αιώνα, από το 1969. Ένα χρόνο νωρίτερα - το 1968, ο πρώτος άνθρωπος, που πέταξε στο διάστημα Γιούρι Γκαγκάριν πέθανε σε μια εκπαιδευτική πτήση με αεροσκάφος MiG-15... Και πάλι μπορεί να παρακολουθήσουν τη Γη από ψηλά.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Η άλλη Βουλγαρία – γίνεται λόγος για τους χιλιάδες βούλγαρους, που διώχτηκαν στην αλλοδαπή μετά το φιλοσοβιετικό πραξικόπημα στις 9 Σεπτεμβρίου 1944. Ένα από τα λαμπρότερα ονόματα στην "άλλη Βουλγαρία" είναι ο Στέφαν Γκρούεφ, γιός του προϊστάμενου του..
Σε ένα γράμμα του ο Τζουζέπε Βέρντι γράφει: "Μη μάθετε τόσο πολύ τον τραγουδιστή να τραγουδά. Αν έχει τον διάβολο στην πλάτη του, ξέρει πώς". Σαν να το είπε για τη Βουλγάρα Γκένα Ντιμιτρόβα – το μεγάλο αστέρι της όπερας, που κατακτά τις παγκόσμιες..
"Όλο είχα κακούς βαθμούς στο σχολείο, όλο "βάση" είχα στα μαθήματα βουλγαρικής γλώσσας και λογοτεχνίας, γιατί δεν μπορούσα ποτέ να γράψω ούτε πρόλογο, ούτε κυρίως θέμα, ούτε επίλογο. Αρχίζω όπως θέλω, κι όπως θέλω τελειώνω", είπε πριν από χρόνια ο..