Ένα εμπεριστατωμένο και γραμμένο με έμπνευση και επιχειρήματα βιβλίο, με τον τίτλο "Ο Ζορζ Παπάζοφ σαν συγγραφέας. Ρηματοποίηση του σουρεαλιστικού", παρουσιάστηκε στο Εθνικό μουσείο βουλγάρικης ζωγραφικής. Η συγγραφέας του βιβλίου Ρουμιάνα Στάντσεβα είναι γνωστή ερευνήτρια της συγκριτικής ευρωπαϊκής φιλολογίας και των βαλκανικών σπουδών, η οποία πολλά χρόνια μελετά τη ζωή και την κληρονομιά του ζωγράφου Ζορζ Παπάζοφ. Αφού διαβάζει το βιβλίο του ζωγράφου "Παρίσι – Δημιουργία και μοίρα μεγάλων ζωγράφων", η συγγραφέας ανακαλύπτει άλλα 6 βιβλία του ζωγράφου στα γαλλικά στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας.

Ο Ζορζ Παπάζοφ είναι γεννημένος στο Γιάμπολ, στη Νότια Βουλγαρία, σπουδάζει στην Πράγα και το Μόναχο, εργάζεται και μορφώνεται στη Βιέννη και το Βερολίνο, εγκαθίσταται τέλος στο Παρίσι. Τα έργα του παρουσιάζονται στην Ευρώπη και την Αμερική.

"Πρόκειται για έναν μεγάλο Βούλγαρο, αλλά και Γάλλο ζωγράφο", λέει ο κριτικός τέχνης Μίτκο Νόβκοφ σε συνέντευξή του για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία. "Ο Παπάζοφ είναι από τους γενάρχες του σουρεαλισμού παρά το ότι ποτέ δεν συμμετείχε στο κίνημά τους λόγω του ισχυρού του ατομικού πνεύματος. Στην Βουλγαρία τα έργα του παρουσιάζονται σπάνια παρά το ότι το όνομά του είναι γνωστό από τη μονογραφία του ιστορικού τέχνης Κίριλ Κράστεφ και ελπίζω να γίνει ακόμα πιο γνωστό χάρη στο βιβλίο της Ρουμιάνα Στάντσεβα".

Η πρώτη ατομική έκθεση του Παπάζοφ στη Σόφια είναι το 1919. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘30 ο ζωγράφος επιστρέφει στη Βουλγαρία για περίπου 2 χρόνια, αλλά το έργο του δεν βρίσκει υποστηρικτές παρά τα άρθρα που του αφιερώνουν ο Σιράκ Σκίτνικ και ο Συμεών Ράντεφ. Το κοινό δεν αποδέχεται την τέχνη του.

"Ο Ζορζ Παπάζοφ δημιουργεί μια τέχνη που διαφέρει από το κοινώς αποδεκτό γούστο. Η απόδρασή του από τον ρεαλισμό και ο περίεργος συνδυασμός των χρωμάτων ξενίζει τους σύγχρονούς του Βουλγάρους. Για να τους εξηγήσει την τεχνοτροπία του ο Παπάζοφ γράφει βιβλίο για τους ζωγράφους με τους οποίους μοιράζεται τις ιδέες του – τον επίσης γεννημένο στη Βουλγαρία Πασκέν, τον Ντερέν και άλλους. Διαβάζοντας το βιβλίο του ανακαλύπτουμε πως ο Παπάζοφ σαν συγγραφέας είναι ρεαλιστής και στα μυθιστορήματα και στα απομνημονεύματά του".

Για δυο από τα βιβλία του ζωγράφου – τη νουβέλα "Ο πάτερ Βασίλ" και το μυθιστόρημα "Αδερφοί Ντρένοβι" ξέρουμε πως συμπεριλαμβάνουν στοιχεία από την ιστορία της οικογένειάς του, ενώ το "Πασκέν! Πασκέν! Εδώ είμαι!" και άλλα δύο βιβλία αφιερωμένα στο φίλο του Ντερέν – γενάρχη του φοβισμού, περιγράφουν τις αναμνήσεις του. Ένα χρόνο πριν το θάνατό του εκδίδεται και η αυτοβιογραφία του "Στα βήματα του ζωγράφου".

"Τα βιβλία του Ζορζ Παπάζοφ στα γαλλικά, με εξαίρεση το "Πάτερ Βασίλ" που υπάρχει στην Εθνική Бιβλιοθήκη, δεν βρίσκονται στη Βουλγαρία, ούτε έχουν μεταφραστεί. Αυτό οφείλουμε να το αλλάξουμε γιατί ο Παπάζοφ είναι ένας παγκοσμίου φήμης Βούλγαρος", καταλήγει ο Μίτκο Νόβκοφ.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου
Φωτογραφίες: Βενέτα Παβλόβα
Οι πίνακες είναι από την συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης