Στα περίχωρα της Σόφια, στους πρόποδες της Βίτοσα, εκεί όπου ο θόρυβος της πόλης ησυχάζει μπροστά στο μεγαλείο της φύσης, πίσω από τα αιωνόβια δέντρα προβάλει ο ναός του Προφήτη Ηλία. Η ιστορία αυτού του τόπου μας μιλά για την παραδοσιακή βουλγάρικη ανεκτικότητα στην οποία βασίζεται η ευημερία μας.

Στην αυλή, μας υποδέχεται ο επίσκοπος Μαρκιανόπολης Κωνσταντίνος που μας διηγείται πως ο θεμέλιος λίθος του ναού τοποθετήθηκε 10 χρόνια μετά την απελευθέρωση και πως ακόμα και ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Α’ Μπάτενμπεργκ, ο πρώτος ηγεμόνας του Τρίτου Βουλγάρικου Βασιλείου, ερχόταν στα ιαματικά λουτρά του Κνιάζεβο, δίνοντας στην περιοχή το όνομά της, μιας και "κνιάζ" σημαίνει πρίγκιπας.

Ο Αλέξανδρος Μπάτενμπεργκ αναθέτει στον πρωθυπουργό Στέφαν Σταμπολόφ να φροντίσει να σχεδιαστεί κατοικία με εκκλησία και ταχυδρομείο, αλλά δεν προλαβαίνει να τα χαρεί γιατί αναγκάζεται να παραιτηθεί από το θρόνο το 1886. Η εκκλησία θεμελιώνεται στις 20 Ιουλίου του 1888 και χτίζεται για 5 χρόνια, ενώ η εικονογράφηση κρατά από το 1913 ως το 1919. Το κεντρικό εικονοστάσιο, εκτελεσμένο σε ακαδημαϊκό στυλ, είναι προσωπική δωρεά του Στέφαν Σταμπολόφ, ενώ ο αγιασμός τελείται από τον μητροπολίτη Παρθένιο παρουσία όλου του Υπουργικού Συμβουλίου.

"Πριν από αυτό το Κνιάζεβο ονομαζόταν Μπαλί Εφέντι από τον Τούρκο μοναχό που υπηρετούσε στο τζαμί που υπήρχε εδώ επί τουρκοκρατίας", μας λέει ο επίσκοπος. "Ο Μπαλί έζησε τον 16^ο αιώνα, ήταν δερβίσης και θεράπευε με βότανα, όλους όσους έρχονταν από μακριά να τον συμβουλευτούν για την υγεία τους. Είχε αραβικά βιβλία με συνταγές και το πιο ενδιαφέρον ζήτησε μετά το θάνατό του να μοιράσουν τα υπάρχοντά του στους κατοίκους της περιοχής ανεξάρτητα αν ήταν Τούρκοι ή Βούλγαροι. Μιας και ήταν πολύ καλός τον φώναζαν Μπαλί Μπαμπά που σημαίνει "πατέρας από μέλι" και τον έθαψαν εδώ σ’ αυτήν την αυλή".

Στα ερείπια του τζαμιού χτίζεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία χάρη στον πατριώτη Ιβάν Τοντορόφ που πηγαίνει μέχρι την Κωνσταντινούπολη για να εξαγοράσει τη γη από το ιερατείο. Σήμερα κάμποσα μέτρα χωρίζουν τον τάφο του Μπαλί Εφέντη από την εκκλησία και πολλοί μουσουλμάνοι έρχονται με την ελπίδα ο άγιός τους να τους θεραπεύσει.

Σε ποια βάση συνυπάρχουν αυτοί οι τόσο διαφορετικοί θρησκευτικοί τόποι προσκυνήματος;
"Είναι θέμα ανεκτικότητας", συνεχίζει ο ιερέας. "Ο βουλγάρικος λαός πάντα ήταν ανεκτικός, ενώ οι ορθόδοξοι χριστιανοί είναι ακόμα πιο ανεκτικοί. Ποτέ δεν υπήρξε πρόβλημα μεταξύ των προσκυνητών, οι αληθινοί πιστοί είναι ανεκτικοί, αντιμετωπίζουν και τον διαφορετικό σαν «πλησίον» και σαν αδερφό. Δεν ξέρουν οι πιστοί από μίσος, οι πιστοί μουσουλμάνοι είναι κι αυτοί ήρεμοι άνθρωποι".

Στην αυλή της εκκλησίας ο επισκέπτης μπορεί να δει επίσης μνημείο των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στους Βαλκανικούς πολέμους.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου