Όλο και περισσότεροι πρόσφυγες σε αναζήτηση ασύλου στην Ευρώπη γίνονται θύμα της παράνομης διακίνησης ανθρώπων. Η δύσκολη κατάσταση, στην οποία βρίσκονται, τους μετατρέπει σε εύκολη "λεία" των διακινητών μεταναστών. Συχνά το πρώτο βήμα στο ευρωπαϊκό έδαφος οι πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή κάνουν στη Βουλγαρία, διασχίζοντας παράνομα τα βουλγαροτουρκικά σύνορα. Και η ροή μεταναστών από την Αφρική διά της Μεσογείου από πολύ καιρό έχει μετατραπεί σε ανυπέρβλητο εμπόδιο για την Ιταλία και την Ελλάδα.

Δυνατές λύσεις του όλο και πιο σοβαρού προβλήματος αναζήτησε διεθνής συνδιάσκεψη στη Σόφια, που διοργάνωσαν η Εθνική Επιτροπή Καταπολέμησης της Παράνομης Διακίνησης Ατόμων, το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με τη συμμετοχή μη κυβερνητικών οργανώσεων από πάνω από 12 χώρες.

Το κύμα προσφύγων από την Συρία κατέκλυσε τη Βουλγαρία πριν από σχεδόν τρία χρόνια και βρήκε τη χώρα απροετοίμαστη. Και παρά το γεγονός ότι τώρα η κατάσταση στα κέντρα υποδοχής μεταναστών έχει βελτιωθεί αισθητά, το πρόβλημα παραμένει σοβαρό και εξαιρετικά επίκαιρο.

Η ΕΕ έχει συγκεντρώσει την προσοχή της στις διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων για χορήγηση προσφυγικού καθεστώτος και στην κατανομή των προσφύγων στο έδαφος των διάφορων χωρών μελών. Προς το παρόν σε δεύτερη μοίρα παραμένει ο αγώνας κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών – οι καλά οργανωμένοι διακινητές εξακολουθούν να κερδίζουν εκατομμύρια από το αδιέξοδο των προσφύγων.

"Η Βουλγαρία εργάζεται ενεργά τόσο κατά της παράνομης διακίνησης ατόμων, όσο για την πρόληψη του προβλήματος", διαβεβαίωσε κατά τη διάρκεια της συνδιάσκεψης ο υφυπουργός Εσωτερικών, Τσβιάτκο Γκεοργκίεφ (στη φωτογραφία). "Κατά τα τελευταία χρόνια η Βουλγαρία, ως εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, αντιμετωπίζει ισχυρές πιέσεις από μικτές μεταναστευτικές ροές: πρόσωπα που ανταποκρίνονται στα κριτήρια διεθνούς ασύλου από τη μία, και οικονομικούς μετανάστες που έρχονται από χώρες, όπου δεν έχει ένοπλη σύγκρουση σε αναζήτηση καλύτερης ζωής, από την άλλη".

Σύμφωνα με τα λόγια του Ρόλαντ Βέιλ (Roland Weil), εκπρόσωπος για τη Βουλγαρία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, πάνω από 50% των μεταναστών που προσπαθούν απελπισμένα να φτάσουν στην Ευρώπη, είναι πρόσφυγες που έγιναν θύμα διακινητών.

"Μη διαθέτοντας νόμιμους τρόπους να φτάσουν στη χώρα προορισμού τους, πολλοί από τους δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες διακινητών", λέει ο ίδιος. "Σχεδόν 100% των προσφύγων που εισέρχονται στη Βουλγαρία, το κάνουν παράνομα και ένα μεγάλο μέρος απ’ αυτούς με τη βοήθεια διακινητών".

Η λαθραία διακίνηση μεταναστών έχει μετατραπεί σε κερδοφόρα επιχείρηση. "Ως πρόβλημα με πολλές διαστάσεις απαιτεί ολοκληρωμένη πολύπλευρη στρατηγική, που να καλύπτει τόσο τις χώρες προέλευσης, όσο τις χώρες διαμετακόμισης και τελικού προορισμού", συμπληρώνει ο κ. Βέιλ (στη φωτογραφία).

Και ο διδάκτορας Κωνσταντίν Χρούσκα (Constantin Hruschka) από το Ελβετικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες επισημαίνει ότι αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής αυτής πρέπει να είναι η παραχώρηση στους πρόσφυγες νόμιμης δυνατότητας διέλευσης των συνόρων, συμπεριλαμβανομένων και των χωρών της ΕΕ. Κατά τη γνώμη του, η καθιέρωση ποσοστώσεων για τους πρόσφυγες δε λύνει το πρόβλημα, επειδή η μηχανική κατανομή των προσφύγων δε λαμβάνει υπόψη τις προσωπικές ζωές και προτιμήσεις τους.

"Η μεταναστευτική ροή προς την Ευρώπη τώρα είναι παράνομη, επειδή οι πρόσφυγες δεν έχουν άλλη επιλογή. Για πολλά χρόνια η Ελβετία προσέφερε στους ανθρώπους που χρειάζονται προστασία επιθεωρήσεις για να ταξιδεύουν νόμιμα, ενώ περιμένουν την απόφαση των αρμόδιων θεσμών για χορήγηση καθεστώτος. Με την πάροδο του χρόνου αυτή η δυνατότητα καταργήθηκε και τώρα θεωρούμε ότι η καθιέρωσή της εκ νέου θα προστατεύσει τους πρόσφυγες από επικίνδυνο για τη ζωή και την υγεία τους ταξίδι, συχνά οργανωμένο από παράνομους διακινητές", θεωρεί ο Κωνσταντίν Χρούσκα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα