Η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες τελείωσε όπως αναμενόταν, χωρίς σπουδαίες αποφάσεις, παρόλο που άφησε πικρή γεύση λόγω των όλο και πιο βαθιών διαφορών μεταξύ των παλιών χωρών-μελών της Ένωσης και των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης. Οι αντιθέσεις αφορούν την κατανομή των προσφύγων ανάλογα με ήδη καθιερωθείσες ποσοστώσεις, κατά των οποίων τάσσονται κάποιες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία.

Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ για πολλοστή φορά επιβεβαίωσε την ετοιμότητα της Σόφιας να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, αλλά τάχτηκε κατηγορηματικά κατά της ιδέας τα κράτη που δέχονται λίγους μετανάστες ή αρνιούνται να δέχονται τέτοιους, να λαμβάνουν περιορισμένα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία.

Οι αντιθέσεις κλιμακώθηκαν ακόμη πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες όταν ο καγκελάριος της Αυστρίας Βέρνερ Φάιμαν απείλησε τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες με περικοπή των ευρωπαϊκών πόρων, αν αρνιούνται να δέχονται πρόσφυγες. "Η αλληλεγγύη στην Ευρώπη δεν είναι μονόδρομος", δήλωσε ο καγκελάριος και υποδήλωσε ότι δεν αποκλείει ακόμη και μείωση της εισφοράς της Αυστρίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ. "Η προσφυγική κρίση φορτώνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς και αφού κάποια κράτη αρνιούνται να αναλάβουν ένα μέρος του βάρους σαν τις υπόλοιπες, τότε για χώρες, όπως η Αυστρία, γίνεται δύσκολο να καταθέτουν τόσο μεγάλα ποσά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό", είπε ο κ. Φάινμαν.

Τη δήλωση του Βέρνερ Φάιμαν σχολίασε ο πρεσβευτής της Αυστρίας στη Σόφια: "Είναι πια σαφές ότι ούτε μια χώρα που πλήττεται από το προσφυγικό κύμα δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μόνη της το πρόβλημα", λέει ο πρέσβης της Αυστρίας Ρόλαντ Χάουζερ. "Μπορεί να έχει μόνο κοινή ευρωπαϊκή λύση και αυτό σημαίνει αλληλεγγύη. Δεν μπορεί χώρες-μέλη της ΕΕ να δείχνουν ότι το πρόβλημα δεν τις αφορά. Η ιδέα της Αυστρίας ως μια σχετικά μικρή χώρα, η εισφορά της οποίας στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό είναι μεγαλύτερη από τα κονδύλια που λαμβάνει, είναι μέσω της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας για υποδοχή προσφύγων από την Τουρκία να καλέσει για σεβασμό της βασικής αξίας της ΕΕ – η αλληλεγγύη".

Στην ουσία, το πρωτόγνωρο προσφυγικό κύμα που αυτό το καλοκαίρι βρήκε τη Δυτική Ευρώπη απροετοίμαστη, έθεσε τη Βουλγαρία στην ίδια κατάσταση ήδη πριν από δύο χρόνια. Τότε η χώρα μας, μαζί με την Ελλάδα και την Ιταλία, καλούσαν μάταια για αλληλεγγύη στην κατανομή του βάρους. Ίσως αυτό έκανε τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ να σχολιάσει με δριμύτητα την ιδέα της Αυστρίας για μείωση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και προειδοποίησε ότι "αυτό το θέμα, που τέθηκε επί τάπητος μ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί να προκαλέσει πολλές αναταραχές στην ΕΕ και να θέσει σε δύσκολη κατάσταση πολλούς πρωθυπουργούς". Ο Αυστριακός καγκελάριος χαρακτήρισε την προσφυγική κρίση ως "κρίσιμο τεστ" για την ΕΕ. Πράγματι, η κρίση με τους μετανάστες μπορεί να μετατραπεί σε εμπόδιο για την ακεραιότητα της ΕΕ;

"Η προσφυγική κρίση ασφαλώς είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ από την ίδρυσή της μέχρι τώρα. Η ΕΕ όμως πάντα κατορθώνει να βρει τη σωστή λύση", λέει ο πρέσβης Χάουζερ. "Πιστεύω ότι και τώρα θα την βρει και οι Ευρωπαίοι θα δείξουν σωφροσύνη και αλληλεγγύη στην αντιμετώπιση της κρίσης. Η διέξοδος από την κατάσταση αυτή περνάει από επίλυση της σύγκρουσης στην Συρία και το Ιράκ, κάτι που, φυσικά απαιτεί χρόνο. Περνάει και από τη δημιουργία ζωνών ασφάλειας, hot spots για καταγραφή προσφύγων και την κατανομή τους, καθώς και από ασφαλή προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αυτά είναι και τα θέματα της συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες. Σημαντικότερη όμως παραμένει η εκπόνηση κοινής ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής για την εκτίμηση των ανθρώπων που χρειάζονται άσυλο και αυτών που έρχονται στην Ευρώπη για άλλους λόγους".

Τόσο η ροή μεταναστών, όσο οι ενδεχόμενοι τρομοκράτες ευνοούνται από τη Συμφωνία Σένγκεν και την έλλειψη ελέγχου των συνόρων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε πρόταση για ενίσχυση της ασφάλειας στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. "Η Βουλγαρία αντιμετωπίζει μόνη της τη διαφύλαξη των συνόρων, δε θα αρνηθούμε, όμως, οικονομική βοήθεια. Ας κάθε χώρα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει την κατάσταση μόνη της και σε περίπτωση που δεν μπορεί να το κάνει – οι άλλες χώρες να τη βοηθήσουν", σχολίασε τη βουλγαρική στάση ο πρωθυπουργός, Μπόικο Μπορίσοφ.

Όπως είναι γνωστό, η Βουλγαρία από πολύν καιρό περιμένει να ενταχθεί στη Ζώνη Σένγκεν, ελεύθερη από συνοριακό έλεγχο. Μήπως όμως ο Χώρος Σένγκεν έχει μέλλον;
"Η Συμφωνία Σένγκεν τώρα υποβάλλεται σε σοβαρή δοκιμασία", θεωρεί ο πρέσβης της Αυστρίας, Ρόλαντ Χάουζερ. "Στο πλαίσιο της ζώνης Σένγκεν κατασκευάζονται φράχτες, εισήχθη εκ νέου ο έλεγχος των συνόρων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκέφτεται σοβαρά αλλαγές στην κατεύθυνση αυτή, γι’ αυτό δε νομίζω ότι η τωρινή στιγμή είναι κατάλληλη για τη Βουλγαρία να επιμένει για την προσχώρησή της. Το μέλλον της Συμφωνίας Σένγκεν δεν είναι σαφές, ασφαλώς όμως θα υποστεί σοβαρές αλλαγές. Έτσι, η Βουλγαρία πρέπει να περιμένει ώσπου διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο του Σένγκεν για να θέσει εκ νέου επί τάπητος την ένταξή της. Είμαι σίγουρος ότι τότε η Αυστρία θα υποστηρίξει τη Βολυγαρία".