"Πρέπει να μάθουμε να ζούμε και στο ψηφιακό κόσμο. Από πολύ λίγο είμαστε μέσα του. Προσφέρει απίστευτες δυνατότητες, αλλά έχει και την σκοτεινή του πλευρά", αναφέρει σε συνέντευξη για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο αρχισυντάκτης της ηλεκτρονικής πύλης "Πολιτισμός", Τόνι Νικόλοφ.

Στο φόρουμ "Η δύναμη των λέξεων: δίκτυα, ριζοσπαστικοποίηση και γελοιοποίηση", το οποίο διεξήχθη στη Βουλή με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Γαλλοφωνίας, ο Τόνι Νικόλοφ έθιξε το θέμα για τον αντιελιτισμό, τους haters και τα τρολ στο Διαδίκτυο. Τι όμως είναι ο αντιελιτισμός και γιατί βρίσκει κατάλληλο έδαφος στον παγκόσμιο ιστό;

"Πρόκειται για τη μη αναγνώριση κάθε λογής κυρών και την άρνηση ο κόσμος να έχει πολιτικές ιεραρχίες. Είναι καλά να αμφιβάλλουμε και να κάνουμε ερωτήσεις. Από την άλλη μεριά, όμως, η πλήρης μη αναγνώριση και η παγκόσμια αντιελιτιστική κριτική είναι κάτι πολύ επικίνδυνο. Είναι φαινόμενο του σημερινού κόσμου γιατί είναι ομογενής και τυλιγμένος στο ίδιο δίκτυο. Αυτή η κρίση επηρεάζει πολιτικούς, κοινωνικούς παράγοντες, δημιουργούς που θα έπρεπε να έχουν ηθικό κύρος. Στον παγκόσμιο ιστό κυριαρχεί καθολική δυσπιστία".

Η λέξη "τρολ" (στα αγγλικά troll) παραπέμπει στα "τρολλ", δαιμόνια πλάσματα αντίστοιχα των Καλικάντζαρων, που ζουν στα σπήλαια. Αυτά τα πλάσματα από πρόσφατα έχουν μεταφερθεί στο Διαδίκτυο. Τα τρολ είναι χρήστες στο Ίντερνετ με προκλητικές, σκόπιμα ανόητες ή εκτός θέματος απόψεις στα διαδικτυακά φόρουμ ή τα κοινωνικά δίκτυα με σκοπό να προκαλέσουν ή να ερεθίσουν άλλους χρήστες. Τα τρολ είναι και haters που πληρώνονται να έχουν μια τέτοια συμπεριφορά.

Ο Τόνι Νικόλοφ λέει περισσότερα πάνω στο θέμα: "Με ανησυχούν οι πόλοι του μίσους στον σύγχρονο κόσμο. Το να μισείς είναι εύκολο στο Ίντερνετ. Η ανωνυμία είναι μια άνεση. Γίνεται κανείς πολυπρόσωπος με τα πολλά προφίλ του. Το τρολ είναι πρόσωπο της ψηφιακής μυθολογίας. Η ηλεκτρονική διεύθυνση IP του είναι η θέση εργασίας του. Λόγω των τρολ έχουν ξεσπάσει πολλές κρίσεις στο Ίντερνετ και στη συνέχεια αποδεικνύεται ότι οι πληροφορίες δεν είναι ακριβείς. Κάποιες φορές, επηρεασμένη από ορισμένη δυστυχία, οι άνθρωποι σχηματίζουν ομάδες στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης και κάποιος το εκμεταλλεύεται επιδέξια. Μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε αυτοδικίες, ακόμη και σε επανάσταση".

Τα τρολ είναι μέρος της ευρύτερης κοινότητας του μίσους, της κοινότητας των haters. Στον δρόμο ο hater μπορεί να δείξει ομαλός και προσηνής, αλλά μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή μετατρέπεται σε τέρας.

"Το να είσαι hater είναι ψυχολογικό φαινόμενο. Γιατί μισείς; Το μίσος είναι νοσογόνο για τον ίδιο τον άνθρωπο. Αν σε έναν ωκεανό, όσο και μεγάλος να είναι, βρεθούν νοσογόνα βακτήρια, σταδιακά αρχίζουν να μολύνουν όλο και περισσότερο, μέχρι που στην επιφάνεια επιπλεύσει ένας παράξενος αφρός. Το σύγχρονο φαινόμενο των haters είναι ακριβώς αυτό. Είναι πολύ επικίνδυνο γιατί όλες αυτές οι διαθέσεις "μολύνουν" τους νέους, ήδη σε πρώιμη ηλικία. Η προσβασιμότητα του ωκεανού, στο οποίο κολυμπάμε, επίσης είναι πρόβλημα. Δεν ελέγχεται κι αυτό είναι ένα από τα δικαιώματα της δημοκρατίας. Είναι σαν στο δάσος, όπου έχει τόσο φαγώσιμα, όσο δηλητηριώδη μανιτάρια. Δεν ξέρουμε πώς να προστατευτούμε. Ο καθένας μπορεί να έχει αρνητική στάση, ο hater όμως αρνείται τα πάντα. Δεν μπορούμε να τα αρνηθούμε όλα. Δεν μπορεί κανείς να θεωρεί ότι δεν πρέπει να έχει πολιτική και εκλογές", σχολιάζει ο Νικόλοφ.

Η συμπεριφορά των haters στο Διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοπεποίθηση, κατάθλιψη και άρνηση για δημιουργία, μπορεί να έχει και σοβαρότερες επιπτώσεις.

Ο Τόνι Νικόλοφ σχολιάζει το γιατί ο αγώνας κατά των haters στο Ίντερνετ είναι τόσο δύσκολος: "Ο αγώνας κατά του φαινομένου των haters και των τρολ είναι σαν τον αγώνα μεταξύ της ελευθερίας και της λογοκρισίας. Αν κλείσεις δεδομένο προφίλ, αμέσως εμφανίζεται νέο, σαν στην περίπτωση της εκατοντακέφαλης λάμιας. Στον ψηφιακό κόσμο αυτός που μισεί νιώθει μεγαλύτερη προστασία απ’ ό,τι στον πραγματικό κόσμο. Ο ψηφιακός κόσμος ως πρωταρχική ιδέα του καλού και των απίστευτων διανοητικών δυνατοτήτων, έχει τις σκιές του κακού. Έχει πολλές ρατσιστικές και ναζιστικές ιστοσελίδες, λυσσαλέα προπαγάνδα, επιθέσεις σε ορισμένους ανθρώπους κ. ά. Μια στιγμή καταλαβαίνει κανείς ότι ζει σε σπίτι χωρίς πόρτες και παράθυρα. Ο καθένας μπορεί να μπει μέσα. Πρέπει να προσέχουμε".

Ο κ. Νικόλοφ συμφωνεί με την άποψη του Εθνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου ότι ο καθένας πρέπει να φροντίζει για την ασφάλειά του στο Ίντερνετ και να προσέχει τι φωτογραφίες και κείμενα δημοσιεύει στον Παγκόσμιο Ιστό.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα