Οι μεταφραστές της Σόφιας έχουν πλέον δική τους γωνία, όπου μπορούν να συναντηθούν με συναδέλφους, να ανταλλάξουν πείρα, να λύσουν πολύπλοκα επαγγελματικά ζητήματα και απλώς να μιλήσουν για λογοτεχνία. Είναι ο Οίκος Λογοτεχνίας και Μετάφρασης, που άνοιξε πρόσφατα με σχέδιο του ιδρύματος «Επόμενη σελίδα». Ελπίζουμε, ότι ο Οίκος, η εμφάνιση του οποίου επικροτήθηκε από τον κλάδο, θα γεμίσει ένα κενό στη ζωή των μεταφραστών από τα τελευταία 25 χρόνια. Το ίδρυμα προσπαθεί να ενθαρρύνει την ποιοτική λογοτεχνική μετάφραση, κυρίως ανάμεσα σε σπάνιες γλώσσες. Το κέντρο στεγάζει σπίτι από τη δεκαετία του ‘30 του 20^ου αιώνα, στο οποίο κάποτε ζούσε η οικογένεια του ονομαστού βουλγάρου ζωγράφου Νένκο Μπαλκάνσκι. Οι νέοι οικοδεσπότες ακόμη τακτοποιούν τα πράγματά τους, αλλά ο ενθουσιασμός έχει γεμίσει την ατμόσφαιρα. Τα πρώτα βήματα του σχεδίου είναι πλέον γεγονός, μαθαίνουμε από την Γιάνα Γκένοβα, διευθύντρια του ιδρύματος «Επόμενη σελίδα».

«Τώρα, όταν έχουμε πλέον σπίτι, αρχίσαμε πρόγραμμα με τίτλο «Μεταφραστικά εργαστήρια», που κατευθύνεται στους βουλγάρους μεταφραστές λογοτεχνικών έργων. Μαζεύονται εδώ σχεδόν κάθε Πέμπτη και συζητούν επαγγελματικά προβλήματα, που δε συνδέονται οπωσδήποτε με τη γλώσσα, από την οποία μεταφράζουν. Ο σκοπός είναι να δημιουργηθεί κοινότητα μεταφραστών, που συγκινούνται από ευρύτερα προβλήματα της μετάφρασης.»

Το ίδρυμα έχει πλέον προετοιμάσει και συνεχώς ανανεώνει τράπεζα στοιχείων των μεταφραστών, που μεταφράζουν από τα βουλγαρικά σε άλλες γλώσσες, μαθαίνουμε από την Γιάνα:

«Οι μεταφραστές, που μεταφράζουν από τα βουλγαρικά σε άλλες γλώσσες και η μητρική γλώσσα των οποίων δεν είναι η βουλγαρική, γίνονται όλο και λιγότεροι. Αυτό οφείλεται τόσο στην υποβάθμιση των εδρών βουλγαρικών σπουδών στο εξωτερικό, όπου εκπαιδεύονταν τέτοια στελέχη, όσο και στην έλλειψη χρηματοδότησης από το κράτος για την προβολή της βουλγαρικής λογοτεχνίας στην αλλοδαπή.»

Μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του Οίκου είναι το πρόγραμμα, στα πλαίσια του οποίου μεταφραστές επισκέπτονται τη Βουλγαρία.

«Αυτό το πρόγραμμα είναι ένα από τα αγαπημένα μας, ακριβώς επειδή οι μεταφραστές από τα βουλγαρικά γίνονται όλο και λιγότεροι, λέει η Γιάνα Γκένοβα. Μέσω του προγράμματος αυτού θέλουμε να προσφέρουμε δυνατότητα σε μεταφραστές, που μένουν εκτός της Βουλγαρίας, έχουν ενδιαφέρον να μεταφράζουν από τα βουλγαρικά και το κάνουν καλά, να επισκέπτονται τη χώρα για έναν μέχρι τρεις μήνες, να δουλεύουν με την ησυχία τους σε βουλγαρικό περιβάλλον πάνω σε συγκεκριμένη μετάφραση από τα βουλγαρικά, να βλέπουν και τους συγγραφείς, εάν είναι εν ζωή. Αυτή η ομάδα είναι η σημαντικότερη για μας, επειδή είναι οι μεσολαβητές για τη διάδοση της βουλγαρικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό.»

Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο στα πλαίσια αυτού του προγράμματος στη Σόφια ήρθε η νεαρή πολωνή μεταφράστρια Μαγκνταλένα Πίτλακ, η οποία ασχολείται με το δύσκολο καθήκον να μεταφράσει ένα πολύπλοκο κείμενο – το γνωστό βιβλίο «Ύψωμα», για το οποίο ο συγγραφέας του Μιλέν Ρούσκοφ έλαβε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το 2014. Η διαμονή των ξένων μεταφραστών στο σπίτι φέρει οφέλη όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για τους βουλγάρους συναδέλφους τους, επειδή οι φιλοξενούμενοι διηγούνται για την κατάσταση στη χώρα τους, συμμετέχουν σε σεμινάρια με φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Σόφιας. Ενδιαφέρον για τέτοιες επισκέψεις εκδηλώνουν υποψήφιοι απ’ όλο τον κόσμο.

Στο πρόγραμμα του Οίκου Λογοτεχνίας και Μετάφρασης δεν έχουν ξεχαστεί και τα παιδιά. Γι’ αυτά προβλέπονται ειδικές πρωτοβουλίες, που προσελκύουν την προσοχή τους στη συγγραφή και στην ανάγνωση.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από τον Οίκο Λογοτεχνίας και Μετάφρασης