Τα τελευταία χρόνια το κοινωνικό ενδιαφέρον προς το θέμα για την υποχρεωτική ψηφοφορία συνεχώς κυμαίνεται. Την περασμένη εβδομάδα η βουλή έβαλε τέλος σ αυτές τις διακυμάνσεις και καθιέρωσε την υποχρεωτική ψήφο παρά τις αντιρρήσεις ενός μεγάλου μέρους της αντιπολίτευσης. Πόσο αμφισβητούμενο είναι το θέμα δείχνει και το αποτέλεσμα από την ψηφοφορία – 109 ψήφοι υπέρ, 74 – κατά και 10 αποχές. Για εκείνους, που δεν ψηφίζουν, υπάρχουν και κυρώσεις – εάν δεν προσέρθουμε στις κάλπες, το όνομά μας θα διαγράφεται από τους εκλογικούς καταλόγους, ενώ στις επόμενες εκλογές θα πρέπει να υποβάλουμε αίτηση. Η Βέσελα Βλάντκοβα συζήτησε αυτό το θέμα με τον πολιτιολόγο καθηγητή Αντόνιι Γκάλαμποβ.

«Ας πάμε λίγο πίσω – αυτό ήταν ιδέα του προέδρου πριν δύο χρόνια ως κάποιο φάρμακο εναντίων της απάθειας και της δυσπιστίας προς τα πολιτικά κόμματα, εναντίων της διαφθοράς στην εκλογική διαδικασία κλπ, λέει ο καθηγητής Γκάλαμποβ. Σε τελική ανάλυση οι βουλευτές έπρεπε να λάβουν αυτήν την απόφαση, κάτι, που μπορούσε να συμβεί με δημοψήφισμα, για να υπάρχει ευρύτερη βάση συναίνεσης. Δεν επιλέξαμε τον λογικό δρόμο να ρωτήσουμε όλους τους πολίτες, αλλά δώσαμε όλο το δικαίωμα στα χέρια της βουλής. Σε τελική ανάλυση αυτή η σημαντική απόφαση λήφθηκε στη βουλή, επιτεύχθηκε κάποια ενδιάμεση συναίνεση και μου φαίνεται, ότι οι αντιδράσεις και οι συνέπειες θα είναι πολλές.»

Γι αυτό συνηγορούν και οι έντονες λογομαχίες στην διάρκεια των κοινοβουλευτικών συζητήσεων. Η αντιπολίτευση αντιτάχθηκε κατηγορηματικά στην υποχρεωτική ψηφοφορία. Κατά την γνώμη τους οι συνέπειες από την καθιέρωση τέτοιας υποχρέωσης δεν θα είναι καλές για την ανάπτυξη της δημοκρατίας, σχολίασε ο βουλευτής από το ΒΣΚ Γιανάκι Στοϊλοβ. Από το ΚΔΕ επίσης είναι κατά. Κριτική στάση απέναντι στην υποχρεωτική ψηφοφορία έχουν και από το Μεταρρυθμιστικό μπλοκ. Μπορεί η υποχρεωτική ψηφοφορία να είναι κίνητρο για τους πολίτες, που δεν ψήφισαν σε σειρά εκλογών, να ασκήσουν αυτό το δικαίωμά τους; Ακούμε τον καθηγητή Γκάλαμποβ:

«Αμφιβάλω σε παρόμοιο τύπο κινήτρων, σχολιάζει ο καθηγητής Γκάλαμποβ. Μάλλον θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα για τους πολίτες να ψηφίσουν εναντίων όλων των κομμάτων. Η συμμετοχή στις εκλογές θα έπρεπε να είναι μέρος του χρέους των πολιτών. Το γεγονός, ότι δεν υπάρχει συνείδηση γι αυτό το χρέος σ αυτήν την πιο παραδοσιακή μορφή της δημοκρατίας συνηγορεί για την βαθιά δυσπιστία προς τα κόμματα.»

Η χαμηλή προσέλευση στις κάλπες στην Βουλγαρία, που προκαλείται από την δυσπιστία στα πολιτικά κόμματα, οφείλεται σε απογοήτευση από τα δύσκολα χρόνια της μετάβασης. Μετά το 1989 περιμέναμε, ότι θα δημιουργήσουμε γρήγορα μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία, αλλά αντί γι αυτό είμαστε μάρτυρες εκλογικού «εμπορίου» και απάθειας προς την πολιτική ζωή στη χώρα Ο καθηγητής Γκάλαμποβ βλέπει και μάλιστα σπουδαία απειλή για την δημοκρατία στη Βουλγαρία:

«Φοβάμαι, για το ότι δεν χτίζουμε την πολιτική μας ζωή σύμφωνα με τις αρχές της δημοκρατίας. Φοβάμαι, για το ότι είμαστε πιο κοντά σε άλλο πολιτικό καθεστώς, όχι στην δημοκρατία, θεωρεί ο καθηγητής Γκάλαμποβ. Ακριβώς γι αυτό μεγάλο μέρος των βούλγαρων πολιτών θεωρούν, ότι η εξουσία σχηματίζεται κάπως προκαταρκτικά, εκτός της θέλησής τους. Εκείνοι, που δεν ψηφίζουν, ζουν με την διάθεση, ότι τίποτε δεν εξαρτάται από τον απλό άνθρωπο, ότι η εξουσία είναι κλειστή και ανταλλάσσεται ανάμεσα σε ομάδες υποκειμένων, που συμφωνούν προκαταρκτικά για το ποιος θα κυβερνά. Αυτό είναι κάτι, που χαρακτηρίζει την ολιγαρχία, η οποία είναι ολόκληρο πολιτικό σύστημα.»

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα