Στις 29 και 30 Ιουνίου 2016 στο σινεμά «Βλάικοβα» της Σόφιας προβάλλονται οι ταινίες September της Ελληνίδας Πέννυς Παναγιωτοπούλου και «Μάθημα», της Κριστίνα Γκρόζεβα και του Πέταρ Βαλτσάνοφ. Οι «Ελληνοβουλγαρικές κινηματογραφικές βραδιές» είναι μέρος του προγράμματος του καινούριου ελληνοβουλγαρικού συνδέσμου «Αριστοτέλης». «Η ίδρυση του συνδέσμου είναι η επίσημη κατοχύρωση μιας κοινωνίας από ομοϊδεάτες που υπάρχει εδώ και χρόνια και είναι γνωστή σαν «Κύκλος φίλων του Στέφαν Γκέτσεφ», του δημοσιογράφου, ποιητή, δραματουργού, συγγραφέα και μεταφραστή του Σεφέρη και του Ελύτη, που μας εμπνέει ακόμα και μετά τον θάνατό του να ρίχνουμε πνευματικές γέφυρες μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας», λέει η δημοσιογράφος και μεταφράστρια Ζντράβκα Μιχάηλοβα.

Οι γέφυρες είναι εδώ και πολύ καιρό σύμβολο επικοινωνίας στην ΕΕ, αλλά στην περίπλοκη πολιτιστική κατάσταση που επικρατεί και εν μέσω των εικασιών μερικών πως η Ένωση μπορεί κάθε στιγμή να διαλυθεί κάπως φυσικά γεννιέται το ερώτημα αν η στιγμή είναι κατάλληλη για το χτίσιμο μιας τέτοιας γέφυρας.

«Στα Βαλκάνια έχουν χτιστεί πολλές γέφυρες που λυγίζουν κάτω από πιέσεις ή χορταριάζουν ξεχασμένες γι’ αυτό ο σκεπτικισμός είναι βάσιμος», σχολιάζει άλλος από τους ιδρυτές του συνδέσμου, ο εκδότης Γκεόργκι Γκρόζντεφ, κατά τον οποίο «η προσπάθεια «Αριστοτέλης» είναι στραμμένη προς τους διαφωτισμένους και αποτελεί ένα κέντρο αντίστασης κατά της πολιτιστικής παρακμής». Αλλά η μαύρη προοπτική δεν είναι η μόνη δυνατή.

«Ούτε η Ευρώπη θα διαλυθεί, ούτε η βαλκανική κοινωνία, λέει ο επιχειρηματίας Βαγγέλης Καραφωτάκης σε άπταιστα Βουλγαρικά. - Έχουμε μια τεράστια βαλκανική ιστορία και έναν τεράστιο βαλκανικό πολιτισμό που μας κάνουν από τους πιο ευτυχισμένους ανθρώπους στην ενωμένη Ευρώπη. Φυσικά ζούμε σε έναν κόσμο όπου αντιμάχονται πολλά συμφέροντα αλλά όλα αυτά τα χρόνια επιβιώνουμε και είμαστε σε θέση να σκεφτόμαστε για το μέλλον».

Γιατί επιλέγηκαν οι συγκεκριμένες ταινίες;

«Η ταινία September διηγείται την ιστορία μιας «διαφορετικής» γυναίκας που θα μπορούσε να είναι Βουλγάρα, Ελληνίδα ή Γερμανίδα, λέει ο πρόεδρος του συνδέσμου Γιάννης Λιόλιος που έχει τελειώσει Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας, ζει και εργάζεται στην Βουλγαρία. – Το θέμα είναι να έρθουμε κοντά γιατί έτσι ανοίγουν οι ορίζοντες της σκέψης, της φιλίας και της αγάπης. Το τέλος της ταινίας είναι συγκινητικό και εγώ ο ίδιος ένιωσα πιο πλούσιος όταν την είδα. Από την άλλη, την ταινία «Μάθημα» μας την συνέστησαν από 7 ανεξάρτητες μεταξύ τους πλευρές, συνεχίζει ο κύριος Λιόλιος. – Σ’ αυτήν την ταινία συμμετέχει ένας έλληνας παραγωγός και η χρηματοδότηση είναι εν μέρει από την Ελλάδα, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο μας επιχείρημα.»

«Αυτές τις ταινίες τις προβάλλουμε γιατί είναι πολύ επίκαιρες, εξηγεί ο κύριος Καραφωτάκης. – Το Brexit συνέβη με τις ψήφους των ανθρώπων που φοβούνται τους μετανάστες και αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για την Ευρώπη σήμερα. Βλέποντας αυτές τις ταινίες, μπορούμε να αναρωτηθούμε «ποιοι είμαστε εμείς», «ποιοι είναι οι άλλοι» και «γιατί πρέπει να αποδεχόμαστε το διαφορετικό».

Ποια είναι η βουλγάρικη συμβολή στον σύνδεσμο «Αριστοτέλης», ρωτήσαμε την Ζντράβκα Μιχάηλοβα:

«Μεγάλοι βούλγαροι συγγραφείς, σαν τον υποψήφιο για Νόμπελ Γιορντάν Ραντίτσκοφ, έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, απαντά εκείνη. - Χάρη στις εκδόσεις «Κέδρος», στην σειρά «Βαλκανική βιβλιοθήκη» έχουν βγει έργα σύγχρονων Βουλγάρων όπως ο Αντόν Ντόντσεφ, ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ, και ο Άλεκ Ποπόφ. Τη δεκαετία του ‘70 μεταφράστηκαν ο Ντιμίταρ Τάλεφ και ο Ντιμίταρ Ντίμοφ αλλά τα αντίτυπα έχουν εξαντληθεί. Δεν προβάλλουμε με συνέπεια τους σημαντικούς καλλιτέχνες της χώρας μας γι’ αυτό έχουμε πολλή δουλειά, εμείς από την πλευρά μας, για να δημοσιοποιήσουμε τον βουλγαρικό πολιτισμό και να συμβάλουμε στο να είναι διπλής κατευθύνσεως η γέφυρα που χτίζουμε».

«Θέλουμε να βγούμε από «το διαμέρισμά μας», να δούμε τι γίνεται στου γείτονα, λέει ο Γιάννης Λιόλιος. - Θέλουμε να γνωριστούμε, να ανοίξουμε διάλογο, έχουμε πολλές ιδέες και είμαστε ανοιχτοί για προτάσεις. Προς στιγμήν εργαζόμαστε εθελοντικά αλλά υπάρχουν θεσμοί που επιθυμούν να μας στηρίξουν. Το όνειρό μας είναι η προσπάθειά μας να μην καλύψει μόνο τις πρωτεύουσες, αλλά να φτάσουμε σ’ αυτούς που ζουν πιο μακριά».

«Εις το επανιδείν» μας εύχονται από τον σύνδεσμο «Αριστοτέλης» με το σλόγκαν της βουλγάρικης «Βαλκανικής βιβλιοθήκης», εικοσιπενταετές έργο του Γκεόργκι Γκρόζντεφ: «Ο καθένας μπορεί μόνος του αλλά είναι καλύτερα με τους γείτονες».