Κυριακή της Τυροφάγου – ημέρα για συγχώρεση και λαϊκή γιορτή

δημοσίευση: 2/26/17 9:15 AM]

БНР Новини

Ακριβώς επτά εβδομάδες πριν το Πάσχα, η Κυριακή της Τυροφάγου είναι ημέρα για συγχώρεση, όταν μαζευόμαστε όλοι γύρω από το τραπέζι, και όταν για τελευταία φορά πριν τη νηστεία τρώμε αρτύσιμα φαγητά – αυγά, γαλακτοκομικά, όπως το τυρί, το γάλα, το βούτυρο κλπ., και ψάρι, γι’ αυτό και η Κυριακή αυτή ονομάζεται Κυριακή της Τυροφάγου /Σίρνι Ζάγκοβεζνι στα βουλγαρικά/. Η ημέρα αυτή είναι γνωστή στο λαϊκό ημερολόγιο και με άλλες ονομασίες που σχετίζονται με την έννοια της γιορτής, στην οποία περιπλέκονται ειδωλολατρικά στοιχεία – η συμβολική κάθαρση με φωτιά πριν την αρχή της νηστείας.

«Ήρθε η Κυριακή της Τυροφάγου», εκτέλεση: Ντανιέλ Σπάσοφ

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Πριν αρχίσει ο δείπνος, τα μέλη της οικογένειας δίνουν αλληλοσυγχώρεση ο ένας στον άλλο. Η συγνώμη και η συγχώρεση έχουν μεγάλη άξια στις ανθρώπινες σχέσεις και παίζουν σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Οι άνθρωποι επισκέπτονται τους συγγενείς, τους κουμπάρους και τους φίλους τους, δίνουν δώρα και αλληλοσυγχωρούνται. Οι μεγάλες οικογένειες μαζεύονται στο τραπέζι και οι πιο νέοι ζητούν συγνώμη από τους πιο ηλικιωμένους φιλώντας το χέρι τους. Έτσι οι άνθρωποι απελευθερώνονται από τα κακά συναισθήματα και οι σχέσεις στην οικογένεια γίνονται πιο ισχυρές. Οι νεώτεροι ζητούν πρώτοι συγγνώμη από τους μεγαλύτερους για όλα τα λάθη – μικρά και μεγάλα που έχουν κάνει κατά τη διάρκειατου έτους. Μόνο όποιος λάβει τη συγχώρεση, μπορεί να αρχίσει τη νηστεία «με καθαρή καρδιά»

«Ντομπρίνκα, καλή νοικοκυρά», εκτέλεση: Ντομπρίνκα Γιόβτσεβα και Ορχήστρα Δημοτικής Μουσικής της ΒΕΡ

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Ένα κόκκινο νήμα, βραστό αυγό και άσπρος χαλβάς – αυτά χρειάζονται για την πιο χαρούμενη στιγμή του δείπνου της Κυριακής της Τυροφάγου. Μαζεύονται όλοι γύρω από το τραπέζι και ο παππούς ή ο πατέρας της οικογένειας δένει ένα κομμάτι άσπρου χαλβά ή βρασμένο αυγό σε μια κλωστή, η οποία από την άλλη πλευρά είναι δεμένη σε μια βέργα και, αφού βάζουν τα παιδιά να καθίσουν ένα δίπλα στο άλλο, κουνούν μπροστά στο στόμα καθενός παιδιού με τη σειρά το κομματάκι χαλβά η το βρασμένο αυγό, μέχρι να το πιάσουν με το στόμα χωρίς να χρησιμοποιήσουν καθόλου τα χέρια. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι που όλα τα παιδιά φάνε από ένα κομμάτι χαλβά. Αυτό το παλιό έθιμο προκαλεί πολλά γέλια και συμβάλλει στην καλή ατμόσφαιρα όλης της παρέας. Η εορταστική βραδιά συνεχίζεται με πολλά τραγούδια και χορούς, επειδή από την επόμενη μέρα αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή και τα γλέντια θα σταματήσουν για μερικές εβδομάδες.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή – δηλαδή η Νηστεία του Πάσχα ξεκινάει από την Καθαρά Δευτέρα, δηλαδή επτά εβδομάδες πριν την Κυριακή του Πάσχα. Κατά την διάρκεια της νηστείας απαγορεύονται και τα ποτά, τα τραγούδια,οι χοροί καιοι γάμοι. Γι’ αυτό μετά τον δείπνο της Κυριακής της Τυροφάγου έρχονται οι ώρες διασκέδασης πριν τη νηστεία και η συμβολική κάθαρση με φωτιά.

«Παλικάρι έριχνε βέλη», εκτέλεση: γυναικεία φολκλορική ομάδα του χωριού Μπανιτσάν, της περιοχής του Γκότσε Ντέλτσεφ

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Σε πολλές περιοχές αυτή την περίοδο ομάδες εργένηδες γυρίζουν μεταμφιεσμένοι, ανάβονται και μεγάλες φωτιές και τα παιδία διώχνουν τα κακά πνεύματα και τον χειμώνα. Η φωτιά είναι δυνατό τελετουργικό σύμβολο και στα έθιμα της Κυριακής της Τυροφάγου. Οι άντρες πηδάνε πάνω από τις φλόγες και στριφογυρίζουν φλεγόμενες μπάλες από άχυρο, ενώ οι γυναίκες χορεύουν. Σε κάποια χωριά οι ερωτευμένοι νεαροί ρίχνουν αναμμένα βέλη στις στέγες και την αυλή της κοπελιάς που αγαπάνε. Για όσους έχουν κόρες για παντρειά πρόκειται για μια δύσκολη νύχτα, γιατί πρέπει να σβήσουν τις πυρκαγιές, ενώ τα κορίτσια μαζεύουν τα βέλη που θα δείξουν ποια είναι η πιο επιθυμητή νύφη. Οι κοπέλες συνήθως στήνουν χορό, ενώ τα αγόρια έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την αγαπημένη τους.

Έτσι η συγχώρεση, το γλέντι, η φωτιά και η αγάπη βαδίζουν χέρι-χέρι πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή.