Πέρυσι συμπληρώθηκαν τα 1100 χρόνια από τον θάνατο του Αγίου Κλήμη της Αχρίδας, μαθητή των σλάβων διαφωτιστών Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Ένα νέο βιβλίο γι’ αυτήν την μεγάλη προσωπικότητα παρουσιάστηκε στο Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο Σόφιας – «Ο Κλήμης της Αχρίδας και η αρχή της βουλγαρικής λογοτεχνίας». Δημιουργός του είναι η καθηγήτρια Βάσια Βελίνοβα, διευθύντρια του Κέντρου Σλαβικών και Βυζαντινών Ερευνών «Καθηγητής Ιβάν Ντούιτσεφ» στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Σόφιας. Το έργο παρουσιάστηκε από τον υφηγητή Γκεόργκι Νικόλοφ, αναπληρωτή κοσμήτορα της Σχολής Ιστορίας του Πανεπιστημίου. Είναι καρπός μακροχρόνιων ερευνητικών προσπαθειών και η συγγραφέας του ελπίζει πώς θα φτάσει σε ευρύ κύκλο αναγνωστών.

«Ο Άγιος Κλήμης είναι η αιτία σήμερα μαζί σας να συζητάμε σε λογοτεχνική βουλγαρική γλώσσα, να απολαμβάνουμε τη βουλγαρική λογοτεχνία, τον βουλγαρικό κινηματογράφο και δραματουργία», λέει η καθηγήτρια Βελίνοβα. – «Βρίσκεται στη βάση της λογοτεχνικής μας γλώσσας, του έντεχνου λόγου. Ο ίδιος δημιουργεί και καλλιεργεί στον ακροατή του το γούστο για την ποίηση, για το επινόημα, που είναι η βάση κάθε καλής λογοτεχνικής δραστηριότητας. Γι’ αυτό και το όνομά του είναι αθάνατο. Όταν δει κανείς πόσες αντιγραφές των έργων του διαδόθηκαν, πώς αντιγράφονταν καθ’ όλη την εποχή της Βουλγαρικής Αναγέννησης μόνο γιατί ήταν δικά του, δεν μπορεί να μην καταλάβει, ότι ακριβώς το μεγάλο ταλέντο του είναι αιτία για τη δημιουργική του αθανασία. Και κάτι άλλο – ο Κλήμης της Αχρίδας είναι βούλγαρος συγγραφέας. Συνειδητά αποφεύγω τον όρο «σλάβος», επειδή είναι πολύ γενικός. Το έργο του Αγίου Κλήμη της Αχρίδας ανθίζει στη Βουλγαρία, η παλιά βουλγαρική γλώσσα είναι εκείνη, που αποτελεί τη βάση της εκκλησιαστικής λειτουργίας και γίνεται η τρίτη γλώσσα της Θείας Λειτουργίας στη Μεσαιωνική Ευρώπη. Αυτό είναι κατόρθωμα όχι μόνο του Κλήμη και των μαθητών των Αγίων αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου, αλλά και των βουλγάρων ηγεμόνων Μπορίς και Συμεών. Τον 9^ο αιώνα οι εξουσιαστές της Βουλγαρίας συνειδητοποίησαν, ότι χωρίς λογοτεχνία και διαφώτιση σε βουλγαρική γλώσσα, χωρίς εκπαίδευση στον χριστιανικό πολιτισμό και ηθική, το κράτος δεν μπορεί να προοδεύσει.»

Θα προσθέσουμε, ότι η καθηγήτρια Βελίνοβα υπεράσπισε διδακτορική διατριβή με θέμα «Αρχές της σύνθεσης και του ύφους στα εγκώμια του Κλήμη της Αχρίδας».

«Τα όνομα του Αγίου Κλήμη της Αχρίδας πραγματικά μας ενώνει», αναφέρει η Βάσια Βελίνοβα. – «Συνειδητοποίησα, ότι ουσιαστικά είναι ένα αιώνιο θέμα για την επιστήμη. Ότι κάθε γενιά ερευνητών ανακαλύπτει τα δικά της προβλήματα, τα λύνει με δικό της τρόπο και έτσι εμπλουτίζεται η μορφή του, εμπλουτίζεται η γνώση μας για εκείνη την εποχή.»

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: BGNES