Μετά την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών της Βουλγαρίας και της Δημοκρατίας της Μακεδονίας Μπόικο Μπορίσοφ και Ζόραν Ζάεφ στη Σοφία, στην οποία οι δυο συμφώνησαν για την υπογραφή της πολυαναμενόμενης Συμφωνίας Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών στις 2 Αυγούστου, το περασμένο Σαββατοκύριακο και πάλι στη Σόφια έγιναν διαβουλεύσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών Αικατερίνα Ζαχάριεβα και Νίκολα Ντιμιτρόφ. Σε σύντομη ανακοίνωση το βουλγαρικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε, ότι στις συνομιλίες σε εποικοδομητικό πνεύμα έχει επιτευχθεί μια βάση για συμβιβασμούς και το επόμενο βήμα για την σύναψη της συμφωνίας είναι η διεξαγωγή εσωτερικών διαβουλεύσεων και συντονιστικών διαδικασιών. Οι τελευταίες εξελίξεις στο θέμα δίνουν την εντύπωση ότι η προετοιμασία για υπογραφή της Συμφωνίας προχωρά, παρά την ύπαρξη αντιφάσεων σχετικά μ’ αυτή και στις δυο πλευρές.

Από την ίδια την επίσημη ανακοίνωση μπορεί να διαπιστωθεί ότι, ανεξάρτητα από την αισιοδοξία των συνομιλιών σε επίπεδο πρωθυπουργών, μέχρι τις πραγματοποιημένες σαββατοκυριακάτικες διαβουλεύσεις στην ουσία δεν υπήρχε βάση για συμβιβασμούς. Οι λόγοι για τις υπουργικές διαβουλεύσεις μετά τις συζητήσεις μεταξύ των πρωθυπουργών επίσημα δεν διευκρινίζονται, αλλά για τους λόγους αυτούς μπορούμε να υποθέτουμε έμμεσα από μερικά γεγονότα κατά τις τελευταίες μέρες.

Στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων την περασμένη εβδομάδα η υπουργός Εξωτερικών Αικατερίνα Ζαχάριεβα αρνήθηκε οποιεσδήποτε επίσημες πληροφορίες ότι, η υπογραφή της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας αναβάλλεται. Τέτοιες ανεπίσημες πληροφορίες, ωστόσο, υπήρχαν στα ΜΜΕ της Μακεδονίας σχετικά με τις σφοδρές κριτικές της αντιπολίτευσης προς τον πρωθυπουργό Ζάεφ, που τάχα διαπραγματεύεται μυστικά με τη Σοφία, δεχόμενος υπαγορευμένους από την ίδια άγνωστους όρους. Μόνο μια μέρα πριν τις διαβουλεύσεις του Σαββατοκύριακου η υπουργός Εξωτερικών δήλωσε, επίσης, ότι περισσότεροι συμβιβασμοί σε ότι αφορά την αναγνώριση της μακεδονικής γλώσσας η Βουλγαρία δε θα κάνει. Άφησε δε, να εννοηθεί ότι η Συμφωνία Καλής Γειτονίας θα μπορούσε να υπογραφεί στις «επίσημες γλώσσες» που προβλέπουν τα συντάγματα των δυο χωρών. Στην ουσία τέτοια φόρμουλα η Σόφια ακολουθεί στα συμφωνηθέντα με τα Σκόπια ακόμα από την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Μακεδονίας. Η κα Ζαχάριεβα δήλωσε ακόμα ότι μία από τις «κόκκινες γραμμές» στην υπογραφή της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας στις 2 Αυγούστου θα είναι η Μακεδονία να εγκαταλείψει τις απαιτήσεις της για αναγνώριση μειονότητας στη Βουλγαρία.

Κατά πάσα πιθανότητα «η βάση για συμβιβασμό» που επιτεύχθηκε στις συμβουλευτικές συναντήσεις στη Σόφια και τα Σκόπια το Σάββατο και την Κυριακή συνδέεται ακριβώς με αυτά τα θέματα. Δεν υπάρχει λόγος για περεταίρω υποθέσεις, έχοντας υπόψη τη μυστικότητα των διαπραγματεύσεων, η οποία προκάλεσε αρνητικές αντιδράσεις όχι μόνο στα Σκόπια, αλλά και στη Σόφια, στην οποία ξέσπασαν φιλονικίες μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος GERBκαι της αντιπολίτευση του Βουλγάρικου Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Σύμφωνα με τους Σοσιαλιστές, η συμφωνία δεν πρέπει να υπογραφεί βεβιασμένα, γιατί το σχέδιο για τη δημιουργία μακεδονικού έθνους, μακεδονικής γλώσσας και μακεδονικού κράτους είναι θεμελιωδώς αντιβουλγαρικό. Οι κυβερνώντες όμως αντιπαραθέτουν το επιχείρημα πως η Συμφωνία Καλής Γειτονίας προετοιμάζεται εδώ και πολλά χρόνια, ενώ η Βουλγαρία αυτή τη στιγμή εκμεταλλεύεται την πρόθεση της νέας μακεδονικής κυβέρνησης να βελτιώσει τις διακρατικές σχέσεις, οι οποίες δεν ήταν τόσο καλές κατά την προηγούμενη θητεία.

Σύμφωνα με τις τελευταίες συναντήσεις, δεν υπάρχει αλλαγή και όσον αφορά την ημερομηνία υπογραφής της Συμφωνίας που παραμένει η 2^η Αυγούστου όταν η Βουλγαρία και η Μακεδονία ξεχωριστά γιορτάζουν την επέτειο της Εξέγερσης του Ιλίντεν. Αυτό δείχνει πως δεν έχουν γίνει και αλλαγές στις προθέσεις για κοινό εορτασμό γεγονότων και προσωπικοτήτων από την ιστορία που μοιράζονται οι δυο χώρες. Στη συνάντηση του πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ με τον πρωθυπουργό Μπορίσοφ όμως έγινε σαφές πως θα πρέπει να ξεκαθαριστεί τι σημαίνει η έννοια «κοινή ιστορία». Απ’ ότι φαίνεται συνεχίζουν να μένουν κάποιες εκκρεμότητες όσον αφορά την υπογραφή της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας, τα οποία σύμφωνα με δηλώσεις από το Υπουργείο Εξωτερικών θα διευθετηθούν με επικείμενες συναντήσεις και διαδικασίες.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα