Ανακοινώθηκε χθες η Στρατηγική για τη διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία όχι μόνο επιβεβαιώνει, αλλά και τοποθετεί με σχετική ακρίβεια στον χρόνο τις ευρωπαϊκές προοπτικές για 6 γειτονικές της Βουλγαρίας χώρες. Εάν η εξέλιξη των μεταρρυθμίσεων και η διευθέτηση των φιλονικιών τους με γειτονικές χώρες είναι θετικές, η Σερβία και το Μαυροβούνιο μπορούν να τερματίσουν τις ενταξιακές τους συμφωνίες με την ΕΕ ως το 2025, η Αλβανία και η Δημοκρατία της Μακεδονίας μπορούν να λάβουν τους προσεχείς μήνες σύσταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η Βοσνία Ερζεγοβίνη μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για ένταξη, ενώ το Κόσσοβο μπορεί να επιταχύνει την πρόοδό του προς την ένταξη εάν εφαρμόσει τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την ΕΕ.

Η αποσαφήνιση της ευρωπαϊκής προοπτικής για τα Δυτικά Βαλκάνια τέθηκε σαν βασική προτεραιότητα της Βουλγαρικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από τον προηγούμενο χρόνο. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας, χαιρετίζοντας τη νέα στρατηγική της ΕΕ, σημείωσε πως η Βουλγαρία έχει πετύχει τον στόχο της να επιστρέψει το ζήτημα για τα Δυτικά Βαλκάνια στην ατζέντα της ΕΕ. Ο ορισμός όμως της ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής είναι μόνο ένα από τα ενδιάμεσα στάδια προς την πραγματοποίησή της, γι’ αυτό η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι, υπέθεσε πως οι επόμενοι μήνες θα είναι έντονοι και θα μείνουν στη μνήμη των ανθρώπων σαν ακρογωνιαίος λίθος και κλειδί προς της ΕΕ.

Τέτοιοι θα είναι και οι 5 επόμενοι μήνες ως το τέλος της Βουλγαρικής Προεδρίας, η οποία θα επικεντρώσει την προσοχή της στο να εφαρμοστούν οι όροι της ΕΕ για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων, όπως και οι 6 πρωτοβουλίες που συμπεριλαμβάνει η νέα στρατηγική – για την ενίσχυση του κράτους δικαίου, για την ασφάλεια και τη μετανάστευση, για την κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη, για τη συνδεσιμότητα των συγκοινωνιών και της ενέργειας, για τις καλές γειτονικές σχέσεις και για την ημερήσια διάταξη της ψηφιοποίησης και την κατάργηση της περιαγωγής. Οι στόχοι του κάθε κράτους θα αποκρυσταλλωθούν μέχρι τη συνάντηση κορυφής των αρχηγών κρατών της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων τον Μάιο στη Σόφια.

Η εκτέλεση της Στρατηγικής για τα Δυτικά Βαλκάνια έχει και οικονομική διάσταση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει η χρηματοδότησή της, βάσει του Εργαλείου για Προενταξιακή Βοήθεια ως το 2020, να αυξάνεται σταδιακά στο πλαίσιο των διανεμημένων πόρων του τρέχοντος οικονομικού πακέτου. Για φέτος ήδη έχει προβλεφτεί προενταξιακή βοήθεια για τα Δυτικά Βαλκάνια ύψους 1.07 δισ. ευρώ, αλλά επιβάλλεται πλέον να επεξεργαστεί και το μακροπρόθεσμο οικονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Μεταξύ των προτεραιοτήτων της Βουλγαρικής Προεδρίας είναι και ο ορισμός του μακροπρόθεσμου οικονομικού πλαισίου μετά το 2020, ενώ η νέα στρατηγική προσθέτει κάποια νέα στοιχεία σ’ αυτήν την κατεύθυνση.

Παρά τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από τα Δυτικά Βαλκάνια οι ευθύνες της Βουλγαρικής Προεδρίας προς την περιοχή δεν εξαντλούνται. Η ανακοίνωση της νέας Στρατηγικής για τα Δυτικά Βαλκάνια συνέπεσε με την είδηση ότι στις 26 Μαρτίου στη Βάρνα θα λάβει χώρα η συνάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Ρετζέπ Ερντογάν. Στη συνάντηση θα συζητηθούν όχι μόνο θέματα που αφορούν τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, αλλά και επιπλέον περιφερειακά θέματα. Τον δεύτερο μήνα της Βουλγαρικής Προεδρίας οι ευθύνες της Βουλγαρίας αλλάζουν, αυξάνονται και διευρύνονται.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα