Το Εθνικό Μουσείο «Η Γη και οι άνθρωποι» στη Σόφια ιδρύθηκε το 1986 χάρη στις γενναιόδωρες προσφορές 90 βουλγάρων και ξένων επιστημόνων, διανοούμενων, συλλεκτών, 65 ιδρυμάτων και εταιρειών. Η αρχή τέθηκε έναν χρόνο νωρίτερα, όταν ο Ηλία Ντέλεφ, ο μόνος στον κόσμο συλλέκτης γιγάντιων κρυστάλλων, δώρισε τη συλλογή του με την προϋπόθεση να μείνει στη Βουλγαρία.

Αυτή η συλλογή είναι μοναδική, λέει ο Πέτκο Πετρόφ από το Μουσείο. Στην πραγματικότητα, η συλλογή του έμπορου ορυκτών Ηλία Ντέλεφ χωρίζεται στα δύο. Το ένα μέρος βρίσκεται στο Παρίσι ως αποτέλεσμα μιας εμπορικής συμφωνίας, το άλλο είναι στη Σόφια. Δεν υπάρχουν άλλες συλλογές γιγάντιων κρυστάλλων στον κόσμο. Δεν έχει σημασία πόσο πλούσιο είναι το κράτος και πόσο πλούσιο είναι ένα μουσείο – απλώς δεν υπάρχουν. Σε πολλά μουσεία μπορεί να δει κανείς έναν κρύσταλλο, δύο κρυστάλλους, τρεις γιγαντιαίους κρυστάλλους, αλλά για να δείτε σε έναν χώρο σχεδόν 100, όσο είναι στο μουσείο μας, είναι εξαίρεση, επειδή πραγματικά είναι πολύ σπάνιοι.

Μια από τις πολύτιμες ιστορικές επιστημονικές συλλογές στο μουσείο είναι του δωρητή Πέταρ Τραντέεφ και είναι μια ιστορία για τη ζωή των μαργαριταριών σπηλαίων που παρουσιάζονται σε δείγματα ορυκτών.

Ο Πέταρ Τραντέεφ είναι θρύλος της βουλγαρικής σπηλαιολογίας. Δεν είναι απλά ένα πρόσωπο που έχει συγκεντρώσει κάτι και έχει δημιουργήσει συλλογή, αλλά στην ουσία είναι στη βάση της δημιουργίας της σπηλαιολογίας στην τωρινή της μορφή. Από την αρχή ο ίδιος και άλλοι σπηλαιολόγοι έχουν αρχίσει τη δημιουργία μητρώου των σπηλαίων με ακριβή χαρτογράφηση σε πολύ υψηλό επιστημονικό επίπεδο. Η συλλογή δεν αποτελείται μόνο από τα εκθέματα στις βιτρίνες, φυλάσσουμε επίσης τις σημειώσεις, τα ημερολόγια, τους χάρτες, όλη την εργασία των βουλγάρων σπηλαιολόγων, λέει ο Πέτκο Πετρόφ.

Από το 1987 την 19^η Ιουνίου γιορτάζεται η Ημέρα των Δωρητών του Μουσείου. Κάθε χρόνο εγκαινιάζεται έκθεση «Νέα αποκτήματα» και σε επίσημη τελετή απονέμονται ευχετήριες επιστολές στους δωρητές του μουσείου. Τι μπορείτε να δείτε στη φετινή έκθεση;

Το πρώτο που προσελκύει την προσοχή σε αυτή την έκθεση είναι μερικές μεγάλες μαύρες πέτρες. Από μόνες τους, ίσως, δεν κάνουν εντύπωση, αλλά στην ουσία είναι μετεωρίτες. Μέχρι τώρα δεν είχαμε τέτοια συλλογή, ιδιοκτησία μας ήταν πολύ μικρά δείγματα από το Τσελιάμπινσκ. Και τώρα έχουμε μια δωρεά από τον Γκεόργκι Πένεφ. Στη Βουλγαρία έχουν πέσει μόνο 5-6 μετεωρίτες και αυτοί της συλλογής δεν είναι από τη Βουλγαρία, αλλά είναι θαυμάσια δείγματα.

Ένα άλλο ενδιαφέρον έκθεμα είναι ένας υαλόλιθος από το ορυχείο «Μπουσοβάτσα» στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, δωρεά του ερασιτέχνη συλλέκτη Μπράνισλαβ Πάσαλιτς από τη Σερβία. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα δείγματα υαλόλιθου. Ο Μπράνισλαβ συμμετέχει συχνά στις ανταλλαγές ορυκτών που διοργανώνει το μουσείο. Οι καλές σχέσεις μας μαζί του υλοποιήθηκαν σε ένα παγκόσμιο πρότυπο από την περιοχή, όπου συναντώνται οι καλύτεροι υαλόλιθοι, αναφέρει ο Πέτκο Πετρόφ.

Ένας πολύ σεβαστός δωρητής του Μουσείου «Η Γη και οι άνθρωποι», ο οποίος παρουσιάζεται και στην έκθεση «Νέα αποκτήματα», είναι ο Ίγκορ Πέκοφ από τη Μόσχα. Είναι ένας από τους παγκόσμιους ορυκτολόγους, που ανακάλυψε περίπου 200 νέα ορυκτά για την επιστήμη.

Όταν από τα ορυκτό έχει περισσότερα, ο Ίγκορ δωρίζει δείγματα στο Ορυκτολογικό Μουσείο «Φερσμάν» στη Μόσχα, στο Γεωλογικό Μουσείο της Μόσχας και στο Μουσείο «Η Γη και οι άνθρωποι, λέει ο συνομιλητής μας. Μας κατατάσσεται στο επίπεδο των παγκόσμιων μουσείων και φυσικά απολαμβάνουμε αυτή τη στάση του. Κάθε φορά που έρχεται εδώ, φέρνει εδώ όχι 2-3, αλλά  10-15-20 νέα ορυκτά.

Δεν είναι τυχαίο που το Εθνικό Μουσείο «Η Γη και οι άνθρωποι» ονομάζεται «ναός των δωρητών», λέει με υπερηφάνεια ο κ. Πετρόφ. Πολλοί άνθρωποι έχουν εργαστεί και έχουν καταβάλει πολλές προσπάθειες για να γίνει το μουσείο αυτό που είναι σήμερα. Οι δωρητές τώρα είναι σχεδόν 1000 και τα εκθέματα του μουσείου αυξάνονται συνεχώς.

Έχουμε μια ολόκληρη βιτρίνα με φίλους του μουσείου στο Facebook. Κάποτε το να συλλέγεις ορυκτά ήταν κάτι άγνωστο ή ήταν μια χούφτα ανθρώπων που ασχολούνταν με αυτό, αλλά τώρα έχουμε μερικές λέσχες στο Facebook, με τις οποίες διατηρούμε καλές επαφές, και υπερηφανεύονται με το ότι δώρισαν δείγμα στο Μουσείο «Η Γη και οι άνθρωποι».

Φυσικά, τα δείγματα προέρχονται από τη Βουλγαρία, αλλά αυτό είναι πολύ καλό, λέει ο Πέτκο Πετρόφ, γιατί εδώ στα βουνά μας υπάρχουν και ενδιαφέροντα πράγματα, μόνο πρέπει να έχει μάτια κανείς για να τα δει.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Ντεσισλάβα Σέμκοφσκα