Ο χάρτινος θησαυρός της βιβλιοθήκης «Άγιοι Κυρίλλος και Μεθόδιος»είναι το οθωμανικό αρχείο, που υπάρχει ακόμα από τα εγκαίνια της Εθνικής Βιβλιοθήκης /τότε Λαϊκή/, που είναι το πρώτοπολιτιστικό ιδρύμα που δημιουργήθηκε μετά την Απελευθέρωση, πριν από 140 χρόνια. Το 1909, με διάταγμα του βασιλιά Φερδινάνδου, ιδρύθηκε επίσημα το Ανατολίτικο Τμήμα. Ο σκοπός της μελέτης του αρχείου είναι να διευκρινιστεί το παρελθόν του βουλγαρικού λαού κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, λέει η Μιλένα Ζβαντσάροβα - μια από τους έξι υπαλλήλους που φροντίζουν αυτό το πλούτο:
Η ιδέα για τη δημιουργία του αρχείου είναι να συγκεντρώσει όλα τα αραβικά έγγραφαστα βουλγαρικά εδάφη, που έμειναν εδώ μετά την αποχώρηση των Οθωμανών - χειρόγραφα, παλαίτυπα και άλλα έγγραφα. Αρχίζει στοχευμένη αναζήτηση αυτών των υλικών. Στη βάση του αρχείου είναι οι συλλογές, που βρίσκονται σε μερικές μεγάλεςοθωμανικές βιβλιοθήκες - του Χουσρέφ Πασά από το Σάμοκοφ, των βιβλιοθήκων στη Σόφια, το Βίντιν, το Ρούσε, το Κιουστεντίλ.
Το 1931 το αρχείο μεγαλώνει με 22 τόνους χαρτιού για ανακύκλωση από την Κωνσταντινούπολη, που αγοράζει ο ιδιοκτήτης του εργοστασίου χαρτιού στο Κνιάζεβο. Μετά την παραλαβή του χαρτιού, έγινε σαφές ότι περιέχει τα οθωμανικά αρχεία και έτσι βρέθηκε στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη.
Έτσι η συλλογή έγγραφων στην οθωμανική γλώσσα πλουτίστηκε - έγινε η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο. Εδώ βρίσκονται πάνω από 1 εκατομμύριο αραβικά χειρόγραφα, κυρίως στην οθωμανική τουρκική γλώσσα, αλλά και στην αραβική και περσική, που ανήκουν σε διάφορα μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με χρονολογική σειρά 15ο– 20ο αιώνα. Ξεχωριστά, η συλλογή χειρογράφων καλύπτει περίπου 4000 κώδικες και 2000 βιβλία », λέει η Μιλένα Ζβαντσάροβα.
Τα έγγραφα, που έφτασαν από την Κωνσταντινούπολη, αποτελούν πρόκληση για τους ειδικούς, όχι μόνο επειδή είναι σε μια ξένη γλώσσα, αλλά και γιατίστην πράξη είναι έγγραφα για ανακύκλωση σε κατάσταση αταξίας. Η δημιουργία ενός οργανωμένου αρχείου απαιτεί σημαντικές δεξιότητες και ικανότητες, καθώς και εργασία ειδικών, πολλών γενεών. Οι Βούλγαροι εμπειρογνώμονες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις δικές τους γνώσεις, κάτι που τους έδωσε εκείνο τον καιρό τον ηγετικό ρόλο στον κόσμο για την μελέτη της οθωμανικής περιόδου. Προς το παρόν, η τάση είναι διαφορετική. Το κράτος δεν έχει μακροπρόθεσμη στρατηγική όσον αφορά το αρχείο αυτό, παρά την αξία του ως πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιά, λέει η Μιλένα Ζβαντσάροβα:
Η μελέτη τωνχειρόγραφων, των παλαίτυπων και άλλων έγγράφων σχετίζεται με τις επιστημονικές προτεραιότητες. Για παράδειγμα, τη δεκαετία του ’40 του 20ου αιώνα σε σάκουςαπό την Κωνσταντινούποληαναζητούνται έγγραφα που αφορούν τουςεθνικούς απελευθερωτικούς αγώνες, το έργο του Βασίλ Λέβσκι, του Χρίστο Μπότεφ, το αντιστασιακό κίνημα. Τα άλλα έγγραφα είναι λιγότερο μελετημένα. Από τα πιο αναζητημένα και ερευνηθέντα εγγράφα είναι τα«ντεφτέρι» - μητρώα με κάθε είδους πληροφορίες για τον πληθυσμό.
Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα
Φωτογραφίες: Μιγκλένα Ιβανόβα
Οι μεγάλοι νικητές στο 28 ο Φεστιβάλ Βουλγαρικών Ντοκιμαντέρ και Κινούμενων Σχεδίων «Χρυσό ρυτόν» είναι η ταινία κινούμενων σχεδίων «Λευκός ώμος για μαύρο άνδρα» του σκηνοθέτη Ανρί Κούλεφ και το ντοκιμαντέρ «Η ευχή της Γκέρι» του Τονισλάβ..
Το Πλόβντιβ φιλοξενεί το ετήσιο φεστιβάλ των βουλγαρικών ντοκιμαντέρ και κινούμενων σχεδίων «Χρυσό ρυτόν», που θα συνεχιστεί μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου. Πάνω από 50 ταινίες συναγωνίζονται στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του φεστιβάλ και η έκδοση «Ανοιχτοί..
Η πρέσβης της Αυστρίας στην Βουλγαρία, Αντρέα Ίκιτς-Μπιομ, εγκαινίασε νέα λογοτεχνική γωνιά στην Περιφερειακή βιβλιοθήκη στο Μπουργκάς. «Πρόκειται για την πρώτη αυστριακή βιβλιοθήκη αυτού του είδους στην Βουλγαρία, είπε εκείνη. Η πρωτοβουλία..