Στις 6 Δεκεμβρίου η Βουλγάρικη Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά την μνήμη του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού από τα Μύρα της Λυκίας. Παρότι η γιορτή πέφτει εν μέσω της χριστουγεννιάτικης νηστείας λόγω του ότι ο Άγιος Νικόλαος είναι ο προστάτης των ναυτικών επιτρέπεται οι πιστοί να τρώνε ψάρι. Στην Βουλγαρία αυτή η μέρα ονομάζεται Νικούλντεν(ημέρα του Αγίου Νικολάου) και το ψητό ψάρι παραδοσιακά είναι το βασικό φαγητό στο γιορτινό τραπέζι.

Παραδοσιακά το ψάρι που τρώνε οι Βούλγαροι αυτήν την μέρα είναι ο κυπρίνος,λέει ο Μπορίς Τάσεφ από τη σχολή μαγειρικής Amuse Bouche. Σ΄ αυτόν τον άγιο έτυχε, λέει ο θρύλος, κατά το αρχικό μοίρασμα του κόσμου ανάμεσα σε έξι αδελφούς αγίους, να γίνει κύριος των θαλασσών, των πόταμων και γενικά των υδάτων, άρχοντας των θαλάσσιων ανέμων.

Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο ακριβώς ο κυπρίνος είναι το ψάρι που βοήθησε τον άγιο να σώσει από ναυάγιο μια βάρκα. Μια φορά όταν ο Άγιος Νικόλαος με τους συντρόφους του ταξίδευε στη θάλασσα, ισχυρή καταιγίδα άνοιξε τρύπα στο πλοίο. Ο ίδιος άρχισε να προσεύχεται, μετά έβγαλε από το νερό έναν κυπρίνο, με τον όποιο έκλεισε την τρύπα και έτσι σώθηκαν. Πιστεύεται επίσης ότι κατά τον καθαρισμό του ψαριού πρέπει να προσέχουμε τα λέπια να μη πέσουν στο έδαφος, γιατί είναι ιερά. Και δεν πρέπει να τα πατήσουμε, γιατίδεν θα είναι ευτυχισμένη η οικογένειά μας. Πρέπει επίσης να πάρουμε μερικά λέπια στο πορτοφόλι μας για να είναι πάντα γεμάτο χρήματα.

Ποια τα πιάτα, που δεν πρέπει να λείπουν στο τραπέζι μας το Νικούλντεν;

Παραδοσιακά μαγειρεύεται «ρίμπνικ»,εξηγεί ο Μπορίς.Το φαγητό αυτό είναι κυπρίνος με γέμισμα από ψιλοκομμένο κρεμμύδι και καρυδόψιχα. Το ψάρι τυλίγεται με ζυμάρι και ψήνεται. Ο μάγειρας μας προτείνει μια ακόμα συνταγή: Κόβουμε σε φέτες τον κυπρίνο, μαζί με λίγο καραμελωμένο κόκκινο κρεμμύδι, ελαιόλαδο, μερικά καρύδια, λίγο κόκκινο κρασί και νερό και το ψήνουμε στο φούρνο. Για να γίνει νόστιμο το φαγητό, τα ψάρια, εκτός από το να είναι φρέσκα, πρέπει να μαγειρεύονται στη σωστή θερμοκρασία και όχι περισσότερο από το απαιτούμενο χρόνο.

Στο γιορταστικό τραπέζι του Νικούλντεν, τα φαγητά είναι λαδερά - η συνηθισμένη φασολάδα, ντολμάδες με κρεμμύδι, πιπέρι και ρίγανη, βραστό καλαμπόκι και φυσικά το τελετουργικό ψωμί, το οποίο, στις διάφορες λαογραφικές περιοχές, ζυμώνεται με διαφόρους τρόπους αλλά πάντα είναι πλούσια στολισμένο με διάφορες φιγούρες, που συνδέονται με τη θάλασσα. Ο Μπορίς υπενθυμίζει να μη ξεχάσουμε και το ποτήρι κόκκινο κρασί. 'Όλοι όσοι τρώνε γλυκά, μπορούν να ετοιμάσουν για επιδόρπιο σιτάρι βραστό, βάσει παραδοσιακής συνταγής, με λίγη ζάχαρη άχνη και καρύδια.

Το τραπέζι, την ημέρα του Αγίου Νικολάου, δεν μαζεύεται όλη τη μέρα, ενώ το σπίτι είναι ανοιχτό για όλους. Τα κόκκαλα των ψαριών δεν τα πετάμε στα σκουπίδια, αλλά τα καίμε, τα ρίχνουμε σε ποτάμι, λίμνη, θάλασσα, ή τα θάβουμε για να μην πετάξουμε στα σκουπίδια την ελπίδα να είμαστε υγιείς. Σύμφωνα με τους θρύλους, το κόκαλο από το κεφάλι του κυπρίνου, που μοιάζει με σταυρό, προστατεύει από κακά μάτια. Για αυτό οι παραδόπιστοι στολίζουν μ’ αυτό τα καπελάκια των νεογέννητων με ευχές για υγεία.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: αρχείο