Ποιες είναι οι μέθοδοι προστασίας των πολιτών από τις ψευδείς ειδήσεις; Μπορούμε να δυναμώσουμε το επικοινωνιακό μας «ανοσοποιητικό σύστημα» ζώντας στον αιώνα της Πληροφορικής; Αυτές είναι κάποιες από τις ερωτήσεις στις οποίες προσπάθησε να απαντήσει η συζήτηση με τίτλο «Έχουν σημασία τα γεγονότα; Η παραπληροφόρηση σαν εργαλείο την περίοδο των εκλογών» που διεξήχθη στη Σόφια.

Ο δημοσιογράφος Σβετοσλάβ Ιβανόβ ήταν ο συντονιστής του διαλόγου στον οποίο συμμετείχαν ειδήμονας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικών Δραστηριοτήτων και κάμποσοι νέοι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες από την Ισπανία, την Αγγλία και την Ιρλανδία. Οι νεαροί παρουσίασαν τα πρότζεκτ τους για την μάχη κατά των ψευδών πληροφοριών και την παραπληροφόρηση.

Ένας από τους επιχειρηματίες, ο Σαμ Τζέφερς, είναι ο συγγραφέας ενός λογισμικούμε την ονομασία «Χου τάργκετ μι;» (Who targets me?) που δημιουργήθηκε μετά το δημοψήφισμα για το Μπρέξζιτ. Σκοπός του είναι να βοηθήσει να σταματήσει η στοχευμένη διαφήμιση και τα μηνύματα πριν τις εκλογές. Κατεβάζοντας αυτό το πρόγραμμα οι χρήστες μπορούν να ενημερώνονται καλύτερα για τους υποψήφιους που αλλιώς χρησιμοποιούν αγκιτάτσια για να κερδίσουν τους ψηφοφόρους.

Ο Ιρλανδός Κρέιγκ Ντάουγιερ που είναι ένας από τους δημιουργούς της Πρωτοβουλίας για Διαφανές Δημοψήφισμα δήλωσε πως αντίθετα από το ρυθμιστικό πλαίσιο στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση οι έρευνες που κάνει η ομάδα του δείχνουν πως τα κοινωνικά δίκτυα δεν υπόκεινται σε έλεγχο και αποτελούν μια «άγρια δύση» όσον αφορά τις προεκλογικές καμπάνιες. Ένα άλλο πρόβλημα είναι το γεγονός πως το ερώτημα για την επιρροή των δημοψηφισμάτων πάντα θίγεται από τους αναλυτές μετά την διεξαγωγή τους, όταν ο «κύβος» έχει ήδη ριφθεί.

Η ισπανίδα Μαράγιε Αρέντσε παρουσίασε ένα παιχνίδι το οποίο έχει δημιουργήσει η ίδια και με το οποίο έκανε το κοινό να αρχίσει να λειτουργεί σαν ίντερνετ «τρολ» δηλαδή σαν πληρωμένος από λόμπι παραπληροφορητής και συνειδητοποιώντας τις μεθόδους αυτών των δημιουργών ψευδών ειδήσεων να μάθουν να τις αναγνωρίζουν και αποφεύγουν.

«Το διαδίκτυο δίνει πεδίο έκφρασης σε πολλούς ανθρώπους και είναι πηγή ψευδών πληροφοριών, είπε εκείνος. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους χρήστες να σταματήσουν να διαδίδουν ασυναίσθητα ψευδείς πληροφορίες, να μάθουν να διαχωρίζουν τις αληθινές από τις ψευδείς ειδήσεις και να βελτιώσουν την ίντερνετ κουλτούρα τους».

Λύσεις για όλα αυτά τα προβλήματα δεν έχουν βρεθεί ακόμα αλλά υπάρχουν καλές πρακτικές και επιτυχίες στον τομέα της αντιμετώπισης και της πρόληψης της παραπληροφόρησης. Στην ψηφιακή εποχή στην οποία ζούμε μπορούμε εύκολα να ανακαλύψουμε και να συγκρίνουμε διάφορες απόψεις για τα θέματα που μας απασχολούν. Ισχύει και το γεγονός πως ο καθένας ανακαλύπτει τον δικό του δρόμο προς την αλήθεια. Αξίζει όμως τον κόπο να δώσουμε λίγο παραπάνω προσοχή και να καταβάλλουμε προσπάθεια να ενημερωνόμαστε καλύτερα.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα