Με 110 ψήφους «υπέρ», 98 «κατά» και 7 λευκά, η Βουλή ενέκρινε πρόσφατα, σε πρώτη ανάγνωση, το Νομοσχέδιο περί Επικύρωσης της Περιεκτικής Οικονομικής και Εμπορικής Συμφωνίας μεταξύ του Καναδά και της ΕΕ (CETA). Οι προσδοκίες των οπαδών της CETA είναι να διευρύνει τη λίστα εξαγωγής βουλγαρικών εμπορευμάτων για τον Καναδά μέσω της κατάργησης των δασμών εισαγωγής εμπορευμάτων, καθώς και να παραχωρήσει πρόσβαση στην καναδική αγορά κρατικών προμηθειών, με ορισμένους όρους από πλευράς του Καναδά. Με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούν την προστασία των επενδύσεων και τη διευθέτηση διαμαχών μεταξύ των επενδυτών και του κράτους, την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, την απασχόληση και την προστασία του περιβάλλοντος, οι οποίες βρίσκονται στην εθνική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ, η συμφωνία εφαρμόζεται από τις 21 Σεπτεμβρίου του 2017, μερικώς /χωρίς τις διατάξεις για προστασία των επενδύσεων, για τη διευθέτηση διαμαχών μεταξύ των επενδυτών και του κράτους, για προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, την απασχόληση και την προστασία του περιβάλλοντος./ Μέχρι τώρα όλες οι χώρες της ΕΕ, με εξαίρεση τη Γαλλία και τη Γερμανία, ενέκριναν τη συμφωνία. Ένας από τους λόγους οι δύο ευρωπαϊκές χώρες με την ισχυρότερη οικονομία να μη βιάζονται με την επικύρωση, είναι ότι οι ξένοι επενδυτές θα έχουν το δικαίωμα να δικάζουν τα κράτη σε διεθνές δικαστήριο. Σύμφωνα με τα λόγια του ευρωβουλευτή Αντρέι Κοβάτσεφ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, πρόκειται για δημόσια διαιτησία, κατά την οποία ο επενδυτής δεν έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει την επιλογή διαιτητών και εάν μία από τις δύο πλευρές δεν είναι ικανοποιημένη από την απόφαση θα μπορεί να κάνει έφεση στην ανώτερη βαθμίδα:

«Η διαιτησία θα είναι δημόσια, ανεξάρτητη από τον επενδυτή. Οι διαιτητές θα διορίζονται σύμφωνα με το σύστημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ως ανώτατες δικαστές από τη χώρα του υποψηφίου για τέτοιο διαιτητή. Γι’ αυτό δεν μπορεί να υπάρχουν ενδοιασμοί ότι θα συμβεί κάτι εις βάρους της Βουλγαρίας. Προβλέπεται επίσης ότι εάν οι δύο πλευρές δε θέλουν διαιτησία, μπορεί να εφαρμόζεται η εθνική νομοθεσία. Το σύστημα είναι εντελώς ανοιχτό και διευκολυμένο, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις», λέει ο Κοβάτσεφ.

Οι ανησυχίες του Βουλγαρικού Οικονομικού Επιμελητηρίου, οργανώσεων πολιτών και συνδικάτων αφορούν το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές θα μπορούν να δικάζουν το κράτος εάν θεωρούν ότι οι ισχύοντες στη χώρα μας νόμοι μειώνουν τα κέρδη τους, ακόμη όταν τα νομοθετικά πλαίσια υπερασπίζονται τη ζωή, την υγεία και την ευημερία των πολιτών:

«Οι άνθρωποι και οι επιχειρηματικοί κύκλοι ανησυχούν τόσο ως προς τα γενετικά μεταλλαγμένα προϊόντα, όσο και ως προς το σχιστολιθικό αέριο και τα στάνταρ», επισημαίνει ο Αντρέι Κοβάτσεφ. «Η εμπορική συμφωνία δεν περιέχει διατάξεις που να αλλάζουν, να μειώνουν ή να καταργούν τα υψηλά στάνταρ μας στην ΕΕ και την τήρηση των νόμων μας. Όπως κάθε εμπορική συμφωνία, έχει δυνατότητα να τροποποιείται και να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. Όλες οι κριτικές λήφθηκαν υπόψη και η συμφωνία ανταποκρίνεται στα αιτήματα των συνδικάτων και των επιχειρηματικών κύκλων, οι οποίοι δεν ήθελαν ο επενδυτής να διορίσει ιδιωτικούς διαιτητές, που να αποφασίζουν προς όφελός του, και η απόφαση να είναι οριστική. Όλα αυτά λήφθηκαν υπόψη και αν υπάρχουν προβλήματα στο μέλλον, η συμφωνία μπορεί να τροποποιείται.»

Από τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC) όμως εκφράζουν ορισμένες επιφυλάξεις. Για τη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ο Ντανιέλε Μπάσο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το διεθνές εμπόριο της Συνομοσπονδίας, τόνισε ότι κατόρθωσαν να καθιερώσουν το λεγόμενο «κοινό ερμηνευτικό εργαλείο», που να περιορίσει τη χρήση της προστατευτικής ρήτρας για τους επενδυτές. Δυστυχώς όμως, δεν πέτυχαν με την καθιέρωση ρήτρας που να επιβάλλει κυρώσεις για παραβίαση των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Φωτογραφίες: bgnes

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα