«Ένας άνθρωπος μπορεί να μορφωθεί σε πολλές γλώσσες αλλά να αισθανθεί την εθνική του ταυτότητα μόνο στην μητρική του», λέει η Ιούλια Κόστοβα, διευθύντρια του βουλγάρικου σχολείου «Παΐσιος Χιλανδαρινός» στην Αθήνα.

Οι βούλγαροι οικονομικοί μετανάστες στην Αθήνα την περίοδο της Ολυμπιάδας 2004 ήταν περίπου 150 000. Η κρίση έχει μειώσει τον αριθμό τους αλλά και σήμερα πολλοί είναι οι Βούλγαροι που ζουν, εργάζονται και φοιτούν στην ελληνική πρωτεύουσα. Για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών από την Βουλγαρία, στην Αθήνα λειτουργούν τα σαββατοκύριακα, τρία βουλγάρικα σχολεία. Στο σχολείο του Ελληνο-Βουλγάρικου Συλλόγου «Παΐσιος Χιλανδαρινός» μας υποδέχτηκαν φιλόξενα σε ένα κτήριο στην πλατεία Βικτωρίας, με 5 αίθουσες.

«Πριν 9 χρόνια στο σχολείο φοιτούσαν 70 παιδιά ενώ τώρα είναι 160, λέει η διευθύντρια Ιούλια Κόστοβα. Χωρίζονται σε 12 τμήματα ανά ηλικίες, από 4 έως 18 χρονών. Το κύριο μάθημα είναι η βουλγάρικη γλώσσα, διδάσκουμε επίσης Γεωγραφία και Ιστορία της Βουλγαρίας. Έχουμε και εργαστήρια παραδοσιακών χορών και τραγουδιών, δραματικής τέχνης. Είμαι φιλόλογος αλλά αυτήν την στιγμή σπουδάζω Γεωγραφία στο Βελίκο Τάρνοβο γιατί δεν έχουμε καθηγητή. Τα τελευταία 5 χρόνια τα παιδιά που εγγράφονται είναι γεννημένα στην Ελλάδα και οι γονείς τους θέλουν να μάθουν για την Βουλγαρία, για την γλώσσα και τον πολιτισμό της, να συνδεθούν με τις ρίζες τους. Χάρη στο υπουργείο Παιδείας της Βουλγαρίας έχουμε αυτήν την έδρα και τα απαραίτητα εγχειρίδια. Εδώ διδάσκουν 11 καθηγητές οι οποίοι ζουν στην Αθήνα και αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους στο σχολείο».

Τα βουλγαρόπουλα στην Αθήνα πηγαίνουν σε ελληνικά σχολεία και τα παιδιά από τις μεγαλύτερες τάξεις έρχονται πιο σπάνια γιατί ετοιμάζονται για τις Πανελλαδικές χάρη στις οποίες προσπαθούν να μπουν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Κάποια από αυτά όμως επιλέγουν να γυρίσουν έστω για σπουδές στην Βουλγαρία.

«Ένας από τους βασικούς σκοπούς για την δημιουργία των βουλγάρικων σχολείων στο εξωτερικό είναι να συμπληρώνουν το δίπλωμα που παίρνουν τα βουλγαράκια από το ελληνικό σχολείο, λέει ο καθηγητής Ιστορίας και Δραματικής τέχνης, Πλάμεν Σιμεώνοβ. Το ωράριο εδώ συμπίπτει με το υποχρεωτικό στα βουλγάρικα σχολεία από την Α^΄ Δημοτικού ως την Γ΄ Λυκείου και δίνει δυνατότητα για συμμετοχή στις κατατακτήριες εξετάσεις των βουλγάρικων πανεπιστημίων. Εδώ αισθάνομαι ωφέλιμος και είναι χαρά για μένα να διδάσκω στα παιδιά να μιλάνε και να προφέρουν σωστά. Μαζί ετοιμάζουμε αποσπάσματα θεατρικών έργων».

Ο Πλάμεν Σιμεώνοβ είναι επίσης πρόεδρος του Πολιτιστικού Συνδέσμου «Νοβ Ζιβέτς» (Νέα σπίθα ζωής) ο οποίος λειτουργεί υπό την αιγίδα του Συλλόγου.

«Ο Σύνδεσμος δημιουργήθηκε από ανθρώπους που εργάζονται από 16 ώρες την ημέρα και στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο τους γράφουν, ζωγραφίζουν και μοιράζονται τα βιώματά τους, λέει ο κύριος Σιμεώνοβ ο οποίος ήταν ηθοποιός του Θεάτρου στο Γκάμπροβο αλλά αναγκάστηκε να εργαστεί επί 17 χρόνια σε λατομείο κοντά στην Αθήνα λόγω της οικονομικής κρίσης στην Βουλγαρία την δεκαετία του ’90. Ο Σύνδεσμος συνεργάζεται με την βουλγάρικη πρεσβεία και με την βουλγάρικη εκκλησία «Άγιος Ιβάν της Ρίλα» στους Αγίους Αναργύρους προσπαθώντας να αποτελεί πηγή πρωτοβουλιών».

Ο Σύλλογος «Παΐσιος Χιλανδαρινός» έχει την υποστήριξη των Βουλγάρων στην Αθήνα γιατί ανταποκρίνεται στην ανάγκη τους για κοινωνική ζωή. Τα ενθουσιώδη μέλη του διοργανώνουν εκδηλώσεις που βοηθούν την πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ Βουλγάρων και Ελλήνων. Περίπου 30 άτομα συμμετέχουν στο ερασιτεχνικό παραδοσιακό συγκρότημα «Πιπερλίι» του Συλλόγου που διαθέτουν φορεσιές από διάφορες λαογραφικές περιοχές της Βουλγαρίας. Κάθε χρόνο το ανσάμπλ πηγαίνει περιοδείες και οι επιτυχίες τους συμπεριλαμβάνουν βραβεία από το Παρίσι και την Ρώμη.

Τα μεγαλύτερα παιδιά των Βουλγάρων στην Αθήνα θυμούνται την πατρίδα και θεωρούν πιθανό να επιστρέψουν να σπουδάσουν ή και να ζήσουν στην γενέτειρά τους. Τα πιτσιρίκια όμως στον παιδικό σταθμό έχουν συνήθως ένα αλλοδαπό γονιό και οι αναμνήσεις τους συνδέονται με κάποιες διακοπές με τον παππού και την γιαγιά όπου το πιο εντυπωσιακό είναι τα ζώα στην αυλή.

Φέτος από το Σχολείο «Παΐσιος Χιλανδαρινός» θα αποφοιτήσουν 8 παιδιά αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχει το έθιμο των χορών αποφοίτησης που συνηθίζονται στην Βουλγαρία.

«Διοργανώνουμε πάντα γιορτή, λέει η διευθύντρια. Συνήθως γύρω από την 1^η Ιουνίου – Ημέρα του Παιδιού. Τότε μοιράζουμε διπλώματα, αριστεία και βραβεία και βγάζουμε αναμνηστικές φωτογραφίες»

Φωτογραφίες: Σχολείο «Παΐσιος Χιλανδαρινός»