Η πρόοδος των Σκοπίων στον δρόμο προς την ΕΕ να δεσμευτεί με την εφαρμογή της Συμφωνίας Καλής Γειτονίας, Φιλίας και Συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία, που υπογράφηκε το 2017. Μνημόνιο με αυτό και άλλους όρους σχετικά με τη βουλγαρική υποστήριξη για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ έστειλε η Βουλγαρία στις χώρες μέλη της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα. Το κείμενο προκάλεσε διάφορα σχόλια στα Σκόπια και δυσαρέσκεια ανάμεσα στα μέλη και τους υποστηρικτές του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE.

Στο μνημόνιο αναφέρεται επίσης ότι η Σόφια επιμένει στα επίσημα ευρωπαϊκά έγγραφα να μιλιέται για «επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» και όχι για μακεδονική γλώσσα. Η Βουλγαρία αναμένει από τη νοτιοδυτική γειτονική χώρα να μη προβάλλει αξιώσεις για αναγνώριση μακεδονικής μειονότητας στη Βουλγαρία. Τονίζεται και ότι είναι απολύτως απαράδεκτο το μπλοκάρισμα της εργασίας της μικτής επιτροπής για τα ιστορικά θέματα, που δεν έχει συγκληθεί εδώ και 10 μήνες. Ένα από τα βασικά επίμαχα ζητήματα, λόγου του οποίου μπλοκαρίστηκε η εργασία της, ήταν η προσωπικότητα του επαναστάτη Γκότσε Ντέλτσεφ. Το όνομά του χρησιμοποιήθηκε και κατά τις νυν ενέργειες διαμαρτυρίας του VMRO-DPMNE.

Σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία ο διδάκτωρ Γκεόργκι Γκεοργκίεφ, επιστήμονας του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών και μέλος του Μακεδονικού Επιστημονικού Ινστιτούτου, τονίζει ότι ο Γκότσε Ντέλτσεφ είναι σημαντική προσωπικότητα στη βουλγαρική ιστορία και ένας από τους κεντρικούς παράγοντες του απελευθερωτικού κινήματος των Βουλγάρων στη Μακεδονία και την Ανατολική Θράκη. Είναι σημαντικός και για τους νοτιοδυτικούς γείτονές μας. Αλλά για άλλο λόγο, λέει ο δρ. Γκεοργκίεφ και εξηγεί:

«Ο Γκότσε Ντέλτσεφ έχει μετατραπεί σε έναν από τους θεμελιώδεις μύθους της μακεδονιστικής πολιτικής ιδεολογίας. Για τους οπαδούς της ιδεολογίας αυτής είναι πολύ σημαντικό ο Γκότσε Ντέλτσεφ να υπάρχει στη δική τους διήγηση και εξήγηση της ιστορίας. Ο όρος είναι με κανέναν τρόπο να μη συνδέεται με το βουλγαρικό έθνος και να μην αποκαλείται Βούλγαρος. Τα ιστορικά έγγραφα όμως είναι ξεκάθαρα. Κάτι παραπάνω, ο Γκότσε Ντέλτσεφ είναι ένα από τα πρόσωπα που βρίσκει κεντρική θέση σ’ αυτά. Υπάρχουν πολλές βουλγαρικές συλλογές, καθώς και έγγραφα με ξένες διπλωματικές πηγές – αγγλικές, γαλλικές, τουρκικές και ελληνικές. Παντού υπάρχει ο ίδιος προσδιορισμός για τον Γκότσε Ντέλτσεφ – «Βούλγαρος», «βούλγαρος απόστολος», «βούλγαρος βοεβόδας». Εκείνος ο ίδιος επίσης έχει αυτοπροσδιοριστεί ως τέτοιος.»

Στην περίπτωση αυτή τι είναι τα επιχειρήματα των ισχυρισμών για τη μακεδονική ταυτότητα του επαναστάτη; Σύμφωνα με τα λόγια του δρ. Γκεόργκι Γκεοργκίεφ, δεν υπάρχουν τέτοια επιχειρήματα, αλλά το θέμα είναι πολύπλοκο «λόγω της πολιτικής, και όχι λόγω της επιστημονικής οξύτητάς του». Παρόλο που δε δεσμεύεται με προβλέψεις, ο δρ. Γκεοργκίεφ λέει ότι είναι «μέτριος απαισιόδοξος» για τη μελλοντική εργασία της μικτής επιτροπής για τα ιστορικά θέματα μεταξύ της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας.

«Κάθε παρόμοια επιτροπή πρέπει να υπάρχει, τουλάχιστον λόγω του γεγονότος ότι υποβοηθά τον διάλογο. Γίνεται όμως άχρηστη, όταν αυτός ο διάλογος παρακωλύεται. Ο Γκότσε Ντέλτσεφ είναι το πρώτο εμπόδιο. Η πορεία μπορεί να συνεχιστεί, εάν τα Σκόπια είναι σε θέση να δεχτούν με κάποιον τρόπο την ιστορική αλήθεια, που υποστηρίζεται από έγγραφα, ότι πρόκειται για βουλγάρους ήρωες και παράγοντες του βουλγαρικού εθνικού απελευθερωτικού κινήματος, μέρος της ιστορίας του βουλγαρικού λαού. Με τι φταίει ο Γκότσε Ντέλτσεφ για τους σημερινούς κυβερνώντες και τους νυν συναδέλφους-ιστορικούς ότι πριν από 100 χρόνια αυτοπροσδιορίστηκε ως Βούλγαρος; Δεν μπορούμε να το ξεχάσουμε ούτε εμείς, ούτε εκείνοι. Δε λέμε τίποτε περισσότερο από αυτό που είπαν οι ίδιοι οι άνθρωποι για τον εαυτό τους τότε – ότι είναι Βούλγαροι. Πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους οι σημερινοί μακεδόνες πολιτικοί, ιστορικοί κλπ., είναι εντελώς άλλο θέμα.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα