Η γκάιντα είναι παραδοσιακό μουσικό όργανο όχι μόνο για τα Βαλκάνια, αλλά και για την Ευρώπη. Στη Βουλγαρία παίζουν σε δύο είδη γκάιντας – τζούρα και καμπά. Και η Ροδόπη είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο με την καμπά γκάιντα της. Στην πραγματικότητα, είναι το μουσικό όργανο που εμείς οι Βούλγαροι αναγνωρίζουμε ως εθνικό, γιατί ο ήχος του σε κάνει να ανατριχιάσεις και η μελωδία του μπορεί να σου βουρκώσει τα μάτια.

Στο Τσεπελάρε της Ροδόπης ζει και εργάζεται ο διάσημος μάστορας κατασκευαστής γκάιντας Ηλία Ούτσικοφ, ο οποίος έχει επενδύσει την ψυχή του σε δεκάδες καμπά γκάιντες.

Στο μικρό του εργαστήρι κυριαρχεί δημιουργικό χάος, αλλά εύκολα βρει όλα τα απαραίτητα, για να συναρμολογήσει μια γκάιντα! Και αυτό απαιτεί χρόνο, ομολογεί ο Ηλία Ούτσικοφ σε συνέντευξη για τη ΒΕΡ-Κίρτζαλι. Συχνά του δίνουν παραγγελίες στο τηλέφωνο, για να κατασκευάσει μια γκάιντα, αλλά εκείνος λέει ότι η γκάιντα κατασκευάζεται σαν ρούχο.

«Πρέπει να δω τον άνθρωπο, που θα παίζει την γκάιντα, για να ξέρω πόσο μεγάλη να την κάνω. Αν είναι για παιδί ή για μεγάλο.», λέει ο Ούτσικοφ.

Τώρα τελευταία όμως γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεις κατάλληλα υλικά για την κατασκευή του παλαιού μουσικού οργάνου. Τι δέρμα χρησιμοποιεί;

«Μόνο από κατσίκι και κατσικάκι, το άλλο δέρμα σπάει σαν βρεγμένο χαρτί. Ενώ αυτό το δέρμα είναι ανθεκτικό. Το ωραίο είναι ότι γυρίζω πολλά μέρη και έχω επαφές με κατσικάδες, από τους οποίους ακόμη βρίσκω υλικό. Πιο δύσκολα βρίσκονται τα κέρατα. Σήμερα δύσκολα μπορεί να βρεις κέρατα βοδιού. Κανείς δεν εκτρέφει βόδια.»

Παίκτες της γκάιντας συχνά επισκέπτονται το εργαστήρι του, ακόμη και για προφύλαξη του οργάνου. Ο μάστορας από το Τσεπελάρε λέει ότι οι γκάιντες του ηχούν στις τέσσερις άκρες του κόσμου.

«Ξέρω πού πήγε καθεμία γκάιντα μου, γνωρίζω κάθε άνθρωπο που παίζει δική μου γκάιντα. Δεν έχω υπολογίσει τον αριθμό τους, αλλά ασφαλώς είναι πάνω από 200. Έχω γκάιντες σε όλο τον κόσμο – Αυστραλία, Νότια Αμερική, Βόρεια Αμερική, όλη την Ευρώπη… Μπορώ με υπερηφάνεια να πω ότι δικές μου γκάιντες δεν υπάρχουν μόνο στους δύο πόλους. Για παράδειγμα, ο παγκοσμίως γνωστός παίκτης της γκάιντας Ιβάν Βαριμέζοφ επίσης παίζει δική μου γκάιντα.»

Ο Ηλία Ούτσικοφ είναι καθηγητής γκάιντας εδώ και 22 χρόνια. Διδάσκει σε παιδιά στον ντόπιο πολιτιστικό σύλλογο «Σπίθα της Ροδόπης – 1880». Και ελπίζει πολύ κάποιος από τους μαθητές του να ακολουθήσει τα βήματά του.

Το μικρό εργαστήρι στο Τσεπελάρε συχνά επισκέπτονται περίεργοι τουρίστες. Έτσι, αν πάτε στη μικρή πόλη της Ροδόπης, μαζί με το μουσείο των σκι, μπείτε και στον πολιτιστικό σύλλογο, για να δείτε τη λαογραφική έκθεση και να ρωτήσετε για το εργαστήρι του Ηλία Ούτσικοφ.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα