Στις αρχές Ιουλίου η Επιτροπή Ρύθμισης Ενέργειας και Νερού ανακοίνωσε νέες, υψηλότερες τιμές για τις βασικές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας. Η τιμή της θέρμανσης και του ζεστού νερού θα αυξηθεί μεταξύ 4% και 23% για τις διάφορες εταιρείες τηλεθέρμανσης, για τη Σόφια η αύξηση θα είναι 20%. Η αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά είναι κατά μέσο όρο 4,4%.

Η αύξηση εξηγείται από το γεγονός ότι οι τιμές της θέρμανσης εξαρτώνται από τις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο από τις αρχές του έτους έχει αυξηθεί κατά 70% στις ευρωπαϊκές αγορές, το πετρέλαιο το οποίο αυξήθηκε κατά 50% στις παγκόσμιες αγορές και τις εκπομπές άνθρακα, των οποίων οι τιμές έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά. Αν και η ανακοινωμένη αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης στη Βουλγαρία είναι σημαντική, αναλυτές αναφέρουν ότι δεν αντικατοπτρίζει όλα τα απαραίτητα κόστη. Δεν συμπεριλαμβάνουν αυξήσεις μισθών, αποσβέσεις, επενδύσεις σε υποδομές κ.λπ. Αλλά αυτό μπορεί να μας πει μόνο ότι μας περιμένουν ακόμη πιο δύσκολες στιγμές, εξήγησε για τη ΒΕΡ η Βάνια Γκριγκόροβα, οικονομική σύμβουλος στο συνδικάτο Ποντκρέπα. Σύμφωνα με την ίδια, αυτή τη στιγμή οι τιμές διατηρούνται, αλλά τον χειμώνα η πορεία τους μπορεί να γίνει ακόμη πιο απότομη, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ένταση στην κοινωνία.

«Και τι θα μπορούσε να είναι αυτή η ένταση, είδαμε το 2013» λέει η Γκριγκόροβα. Αναφέρεται στη μαζική δυσαρέσκεια των Βουλγάρων έναντι των υψηλών λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία εξελίχθηκε σε πολιτική διαμαρτυρία ενάντια στο σύστημα γενικά και στη συνέχεια οδήγησε στην παραίτηση της κυβέρνησης. «Εάν θα συμβεί κάτι τέτοιο, δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Αλλά ακόμη και τώρα υπήρχαν διαμαρτυρίες μπροστά από την Επιτροπή Ρύθμισης Ενέργειας και Νερού σχετικά με την αύξηση των τιμών θέρμανσης, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, οπότε τον χειμώνα μπορεί να είναι ακόμη πιο τρομακτικό. Υπό αυτήν την έννοια, κάθε επόμενη κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει τεράστιες προκλήσεις.»

Η Βάνια Γκριγκόροβα περιγράφει ως εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι οι τιμές δεν προβλέπουν κεφαλαιουχικές δαπάνες για τις εταιρείες, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος και λογαριασμούς στο μέλλον. «Αυτό συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στη βουλγαρική κοινωνία - δεν κάνουμε κεφαλαιουχικές δαπάνες, γεγονός που μας κάνει ακόμη πιο φτωχούς. Εάν δεν αποκομίσουμε κέρδος, είναι ακόμη πιο απαραίτητο να διαθέσουμε κεφάλαια για υποδομές κλπ.»

«Το 30% των βουλγαρικών νοικοκυριών δεν μπορούν να θερμάνουν τα σπίτια τους επαρκώς. Αυτό το ποσοστό είναι τέσσερις φορές υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ, όπου μόνο το 7% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών δυσκολεύονται να θερμάνουν τα σπίτια τους. Αν κοιτάξουμε τις τιμές και κάνουμε μια σύγκριση με τα προηγούμενα 10 χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου, το κόστος για φωτισμό, θέρμανση και ενέργεια ανά νοικοκυριό αυξάνεται κατά περίπου 42%, ή 1140 λέβα ετησίως.»

Οι υψηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και πετρελαίου αποτελούν προϋπόθεση για μια «καταιγίδα» στις τιμές βασικών τροφίμων - ψωμί, κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα. Από την Ένωση Προστασίας Καταναλωτών αναφέρουν ήδη αύξηση της αξίας ορισμένων τροφίμων. Η πιο δραστική είναι η αύξηση της τιμής του λαδιού, καθώς σε δύο εβδομάδες η τιμή του αυξήθηκε μεταξύ 0,8% και 8,5% και πωλείται ευρέως γύρω στα 3,70 λέβα το λίτρο. Συγκριτικά, στις αρχές του έτους η τιμή του ήταν περίπου 2,50 λέβα και τον Ιούνιο 3,23 λέβα.

Ποια θα είναι η κοινωνική τιμή που θα πληρώσει η κοινωνία μας λόγω των αυξανόμενων τιμών - πρόκειται να δούμε.

Κείμενο: Ελένα Καρκαλάνοβα (από συνέντευξη της Γιουλιάνα Κορνάζεβα, ΒΕΡ-Χοριζόντ)

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα