Το Στάρο Ζελεζάρε είναι από καιρό γνωστό ως ένα καλλιτεχνικό χωριό. Εδώ μπορείτε απλά να παρκάρετε το αυτοκίνητό σας στην πλατεία και να βυθιστείτε σε έναν σουρεαλιστικό κόσμο στον οποίο το αδύνατο γίνεται πραγματικότητα στους τοίχους του χωριού. Γιατί πού αλλού θα δείτε τον Καρλ Λάγκερφελντ με την άσπρη του γάτα να κάθεται για κουβέντα με τις ντόπιες γιαγιάδες; Δίπλα, το ρομπότ από το Star Wars C-3PO να κάνει κούνια τη γιαγιά Πένκα, την ταβερνιάρισσα.

Ο κινητήρας του μοναδικού έργου, που μετέτρεψε το Στάρο Ζελεζάρε σε έναν προορισμό παγκόσμιας κλάσης, προέρχεται από την Πολωνία. Η καλλιτεχνική οικογένεια Καταρζίνα και Βεντσισλάβ Πιριάνκοβι ζωντανεύει τη ζωή του χωριού εδώ και 10 χρόνια με την ενθουσιώδη υποστήριξη των ντόπιων. Ο Βεντσισλάβ είναι Βούλγαρος και η Καταρζίνα είναι Πολωνέζα. Ζουν στην πολωνική πόλη Πόζναν, όπου έχουν ένα στούντιο και μια σχολή ζωγραφικής, αλλά έχουν αφήσει την καρδιά τους εδώ, στη Σρέντνα Γκορά και πιο συγκεκριμένα στο Στάρο Ζελεζάρε. Κάθε καλοκαίρι, οι δύο έρχονται στο σπίτι των παππούδων του για να ζωντανέψουν τη φαντασία τους. Καλούν επίσης τους μαθητές τους από την Πολωνία να μάθουν πώς να κάνουν street art σε αγροτικούς τοίχους.

Επί του παρόντος, η οικογένεια Πιριάνκοβι ασχολείται με το αγαπημένο τους έργο – την οδό MoMA (συντομογραφία του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη). Χάρη σε αυτούς, τα πιο εμβληματικά έργα από τη συλλογή του Μουσείου της Νέας Υόρκης είναι διαθέσιμα στο ύπαιθρο, μπορείτε ακόμη και να τα αγγίξετε με το χέρι κάνοντας βόλτα στο χωριό.

«Δεν ζωγραφίζουμε μόνο προσωπικότητες! Έχουμε έναν ολόκληρο δρόμο εδώ με έργα τέχνης από τη γκαλερί MoMA στη Νέα Υόρκη» λέει η Καταρζίνα. «Αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να πάνε στο μουσείο της Νέας Υόρκης για να δουν αυτά τα έργα, γιατί το μουσείο να μην έρθει σε αυτούς! Εδώ λοιπόν οι ντόπιοι έχουν το δικό τους μουσείο σύγχρονης τέχνης! Οι τουρίστες έρχονται ειδικά τα Σαββατοκύριακα. Έρχονται επίσης οργανωμένες ομάδες όχι μόνο από τη Βουλγαρία! Συνήθως τον Σεπτέμβριο έρχονται ομάδες από την Ολλανδία και το Βέλγιο για κατασκήνωση. Είδα τον ταξιδιωτικό οδηγό τους - δύο ολόκληρες σελίδες ήταν αφιερωμένες στο Στάρο Ζελεζάρε».

Ο διάσημος πίνακας «Η Κραυγή» του Έντβαρτ Μουνκ, «Εγώ και το χωριό» του Μαρκ Σαγκάλ, «Οι εραστές» του Ρενέ Μαγκρίτ και πολλά άλλα υπέροχα έργα διάσημων ζωγράφων εμφανίζονται μπροστά από τα έκπληκτα μάτια των ξένων ενώ γύρω τους περπατούν ελεύθερα κότες και άλλα ζώα του χωριού.Η οικογένεια Πιριάνκοβι περιμένει τους μαθητές τους τον Αύγουστο, όταν η οδός MoMA θα λάμψει με νέα έργα σύγχρονης τέχνης.

«Όλες οι ζωγραφιές συνδέονται μεταξύ τους επειδή το έργο μας έχει περισσότερο κοινωνικό μήνυμα» λέει η Καταρζίνα. «Απευθύνεται στους ανθρώπους και δηλώνει διαφορετικές απόψεις και θέματα. Προσπαθούμε όχι μόνο τα έργα να είναι διακοσμητικά και όμορφα, αλλά και να λένε κάτι περισσότερο - για την ουτοπία, για το χρόνο ... Κάναμε μια μεταλλική πυραμίδα, στο κέντρο μιας από τις πλατείες - κάτι σαν ένα μαγικό αντικείμενο με τέσσερις τοίχους. Μέσα στην πυραμίδα διατηρούνται οι μεγαλύτερες αξίες του χωριού, οι οποίες είναι συμβολικές - διαφορετικές αναμνήσεις και ιστορίες των ανθρώπων εδώ.»

Φωτογραφίες: Βενέτα Νικόλοβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα