Την 1η Μαΐου 1879, κυκλοφόρησε το πρώτο γραμματόσημο της Βουλγαρίας, το οποίο απεικόνιζε ένα όρθιο λιοντάρι σε προφίλ, με μια κορώνα στο κεφάλι και την επιγραφή «Βουλγαρικά Ταχυδρομεία». Λόγω του ότι η Βουλγαρία, μετά την Απελευθέρωση, δεν είχε ακόμη δικό της εθνικό νόμισμα, για τον προσδιορισμό της τιμής των γραμματόσημων χρησιμοποιούνταν το γαλλικό φράγκο, και η υποδιαίρεσή του το centime. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στο φιλοτελισμό, τα πρώτα βουλγαρικά γραμματόσημα ονομάζονται centime.

Το Εθνικό Πολυτεχνικό Μουσείο στη Σόφια, διατηρεί μια ενδιαφέρουσα φιλοτελική συλλογή, η οποία αναφέρεται σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Μεταξύ των πιο πολύτιμων εκθεμάτων είναι η σειρά, που τέθηκε σε κυκλοφορία στις 22 Φεβρουαρίου του 1940 με τίτλο «Αλληλογραφία». Η δημιουργία της οφείλεται στην απαίτηση του φιλοτελικού τύπου, την δεκαετία του 1930, να αντικατασταθούν τα παλιά γραμματόσημα του αεροπορικού ταχυδρομείου, τα οποία «είχαν τις ίδιες εικόνες, οι οποίες, εκτός των άλλων, δεν ήταν και τόσο καλής ποιότητας».

«Είναι ενδιαφέρον ότι η σειρά δημιουργείται χάρη στην πρωτοβουλία του ταχυδρομείου για την έκδοση γραμματοσήμων υψηλής καλλιτεχνικής αξίας», λέει ο επιμελητής του μουσείου Βασίλ Μακαρίνοφ. «Το ταχυδρομείο αναθέτει το έργο σε έναν καλλιτέχνη, ο οποίος είναι, ταυτόχρονα, πιλότος. Το 1939 ο Κονσταντίν Οικονόμοφ δημιουργεί αρκετές εικόνες ανέπτυξε αρκετές εικόνες - ενός αεροπλάνου που απογειώνεται, αεροπλάνο που πετά πάνω από το Φρούριο του Ασέν, του αεροδρομίου Μποζούριστε, καθώς και αρκετές αεροφωτογραφίες πάνω από τη Σόφια, με το βασιλικό παλάτι και τον πατριαρχικό καθεδρικό ναό «Αγ. Αλεξάντερ Νιέφσκι». Αυτό που δίνει ιδιαίτερη αξία σε αυτά τα γραμματόσημα, είναι ότι συνάδουν στην ιδέα της νέας αντικειμενικότητας στην τέχνη».

Η υλοποίηση του έργου έγινε δεκτή εξαιρετικά θετικά από το Γραφείο Γραμματοσήμων της  Γενικής Διεύθυνσης Ταχυδρομείων, Τηλεγράφων και Τηλεφώνων της Βουλγαρίας. «Ο καλλιτέχνης - αεροπόρος, ολοκλήρωσε εξαιρετικά το έργο που του είχε ανατεθεί. Μετά από μια σειρά τροποποιήσεων, και αλλαγών, τα σχέδιά του εγκρίθηκαν από την τεχνική επιτροπή», έγραψε η Γενική Διεύθυνση του θεσμού, στην επιστολή της, της 13ης Σεπτεμβρίου του 1939, και παρήγγειλε την εκτύπωση των γραμματοσήμων.

Ο φιλοτελικός τύπος χαιρέτησε την κυκλοφορία των νέων γραμματοσήμων: «Ο πιλότος καλλιτέχνης Κονσταντίν Οικονόμοφ, διακινδυνεύοντας τη ζωή του πέταξε πάνω από τα πιο όμορφα αλλά πιο επικίνδυνα μέρη της χώρας μας για να μας δώσει πρωτότυπες και εξαιρετικά καλλιτεχνικές εικόνες».

Για να αποκτήσει τις τελικές εικόνες, ο πιλότος φωτογραφίζει αξιόλογα σημεία της Βουλγαρίας και στη συνέχεια τα αντιγράφει ζωγραφίζοντάς τα, προσθέτοντας την αίσθηση της πτήσης του αεροπλάνου. Έτσι, το ανθρώπινο μάτι βλέπει από ψηλά το Μοναστήρι Μπάτσκοβο, την κορυφή Βίχρεν, το όρος Πιρίν, τις λίμνες της Ρίλα και το μνημείο Σίπκα και πολλά άλλα αξιοθέατα. Μόνο μέσα σε ένα τριήμερο, καταφέρνει να βάλει στην Λαϊκή Τράπεζα ξένο συνάλλαγμα αξίας 18 εκατομμυρίων BGN. Οι Βούλγαροι έμποροι αντιμετωπίζουν πρόβλημα, επειδή το τιράζ των γραμματοσήμων αποδεικνύεται μικρό και οι παραγγελίες έρχονται από όλο τον κόσμο.

Το πνεύμα της εποχής είναι σφραγισμένο σε άλλους καταλόγους, φιλοτελικές συλλογές και δωρεές που έλαβε το Εθνικό Πολυτεχνικό Μουσείο. Η διαχρονική αξία τους γίνεται γνωστή στο κοινό κατά τη διάρκεια εκθέσεων, όπως αυτή που ήταν αφιερωμένη στην 140η επέτειο από την ίδρυση των «Βουλγαρικών Ταχυδρομείων και Επικοινωνιών».

«Νομίζω ότι υπάρχουν ακόμη συλλέκτες γραμματοσήμων», συνοψίζει ο Βασίλ Μακαρίνοφ. «Έτσι θα είναι όσο υπάρχουν επιστολές, ως δυνατότητα ή επιλογή για τη μετάδοση κάποιων πληροφοριών, όπως γίνονταν κάποτε, αν και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και με πολύ μεγαλύτερο πάθος. Φυσικά, κάποτε η επιστολή είχε μια εντελώς διαφορετική αξία από σήμερα, που υπάρχουν πολύ πιο γρήγορες επιλογές επικοινωνίας. Όμως, ακόμα και σήμερα η συλλογή γραμματοσήμων, ο φιλοτελισμός, εξακολουθεί να έχει πάθος και ενδιαφέρον. Και σαν σύγχρονα γραμματόσημα αλλά και σαν ιστορία συγκεντρωμένη από φιλοτελιστές».

Φωτογραφίες: Εθνικό Πολυτεχνικό Μουσείο

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης