«Οι Βούλγαροι (στο εξωτερικό) είναι ταυτόχρονα τόσο κοντά και τόσο μακριά – με τη γλώσσα τους, με τις γιορτές και την καθημερινότητά τους, με τις ανησυχίες τους, με τις χαρές και τις ελπίδες για καλύτερο μέλλον», γράφει στον πρόλογο του τρίτου τόμου της σειράς «Οι Βούλγαροι στο εξωτερικό. Τόσο κοντά, τόσο μακριά» η Σνεζάνα Γιόβεβα-Ντιμιτρόβα, συντάκτης και συγγραφέας των πρώτων δύο βιβλίων. Παρόλο που εδώ και χρόνια εργάζεται με τις βουλγαρικές κοινότητες στο εξωτερικό και σήμερα είναι και διευθύντρια του Κρατικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου του Υπουργείου Εξωτερικών, ομολογεί ότι όταν το 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο μέρος της συλλογής, δεν περίμενε ότι το βιβλίο θα προκαλέσει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον. Κατά τις παρουσιάσεις του στο εξωτερικό στην πορεία των χρονών πολύ σαφώς φάνηκε το συναισθηματικό απόθεμα ενέργειας, που τα κείμενα έδωσαν στους Βουλγάρους, οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα, αλλά έμειναν κοντά της στις καρδιές και τις σκέψεις τους.

Τον τρίτο τόμο η Σνεζάνα Γιόβεβα-Ντιμιτρόβα ετοιμάζει μαζί με την καθ. διδάκτορα Άννα Γκότσεβα, γλωσσολόγο στο Τμήμα Βουλγαρικής Διαλεκτολογίας και Γλωσσολογικής Γεωγραφίας στο Ινστιτούτο Βουλγαρικής Γλώσσας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών. Η έκδοση χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος έχουν δημοσιευθεί λογοτεχνικά κείμενα και στο δεύτερο – επιστημονικές επεξεργασίες ειδικών του Ινστιτούτου Εθνολογίας και Λαογραφίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών.

• Οι Βούλγαροι στο εξωτερικό. Τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά

«Αυτή η συλλογή διαφέρει για το ότι μέσα της υπάρχουν πολύ πιο προσωπικά και συναισθηματικά κείμενα», επεσήμανε για το Ράδιο Βουλγαρία η συντάκτρια της συλλογής.

Το τρίτο μέρος της σειράς «Τόσο κοντά, τόσο μακριά» εκδόθηκε στα μέσα του 2021, αλλά λόγω της πανδημικής κατάστασης πριν λίγες μέρες έγινε η πρώτη παρουσίασή της έξω από τα σύνορα της Βουλγαρίας – στο Βερολίνο, με πρόσκληση του Βουλγαρικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου στη γερμανική πρωτεύουσα. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν και η υφηγήτρια Ηλιάνα Γκαραβάλοβα, η οποία έχει συμβολή στο βιβλίο με επιστημονική επεξεργασία, αφιερωμένη στη βουλγαρική κοινότητα στο Κόσσοβο.

«Το ενδιαφέρον στον τρίτο τόμο είναι ότι για πρώτη φορά στο επίκεντρο βρίσκονται οι Βούλγαροι στη Μόσχα – κάτι που μέχρι τώρα δεν έχει γίνει», επισημαίνει η υφηγήτρια Γκαραβάλοβα. – «Εξάλλου υπάρχει ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του διευθυντή του Βουλγαρικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου στο Βερολίνο Μπορισλάβ Πετράνοφ, το οποίο διηγείται για την πολιτιστική και καλλιτεχνική κοινότητα στη Βιέννη και το Βερολίνο. Κάθε κείμενο δείχνει τη μοναδική προσωπική οπτική γωνία του συγγραφέα. Αυτό φαίνεται και στα κείμενα, που μιλάνε για τις βουλγαρικές κοινότητες στις συνθήκες πανδημίας και τον τρόπο, με τον οποίο η πανδημία επηρεάζει τον τρόπο ζωής τους, τα προβλήματα και την καθημερινότητά τους.»

Εξαιρετικά περίεργη είναι και η επιστημονική επεξεργασία της υφηγήτρια Γκαραβάλοβα, η οποία μας παρουσιάζει τους συμπατριώτες μας στην περιοχή Σρέντσκα Ζούπα του Κοσσόβου.

«Η περιοχή Σρέντσκα Ζούπα και η βουλγαρική μειονότητα εκεί και τώρα παραμένουν λίγο γνωστές. Ίσως ο λόγος είναι ότι μιλάμε για μια πολύ παλιά διασπορά – υποτίθεται ότι η βουλγαρική μειονότητα εκεί μετοίκησε τον 12^ο αιώνα, κατά τη διάρκεια των διωγμών των Βογομίλων στη Βουλγαρία. Τώρα η μειονότητα αυτή αποτελείται εξ ολοκλήρου από Βούλγαρους Μωαμεθανούς, που έχουν πολύ σαφή ανάμνηση από πού κατάγονται και πού είναι οι ρίζες τους. Πρόκειται για μια εξαιρετικά κλειστή κοινότητα, που βρίσκεται ψηλά στον Σκάρδο και ακριβώς επειδή είναι πολύ απομονωμένη, έχει διατηρήσει την ταυτότητά της με μια θαυμάσια βουλγαρική γλώσσα, που συνδυάζει μέσα της τόσο πολλά παλαιά χαρακτηριστικά, όσο και σύγχρονα στοιχεία της γλώσσας. Οι άνθρωποι στην περιοχή φυλάνε με ζήλο τη βουλγαρική ταυτότητά τους και είναι περήφανοι μαζί της.»

Η νέα έκδοση της σειράς εκ νέου δημοσιεύθηκε χάρη στην Υπηρεσία για τους Βουλγάρους στο Εξωτερικό. Τα πρώτα δύο βιβλία έχουν μεταφραστεί και στα αγγλικά.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα