Πληροφόρηση, παραπληροφόρηση, προπαγάνδα… Πού βρίσκεται η Βουλγαρία στην αναζήτηση της αλήθειας και στην παρουσίαση των πραγματικών γεγονότων; Σύμφωνα με τον ετήσιο Δείκτη Ελευθερίας του Λόγου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, που αξιολογεί τα ΜΜΕ σε 180 χώρες κάθε χρόνο, η Βουλγαρία κατατάσσεται στην 91η θέση, ενώ πέρσι  ήταν στην 112η θέση. Θα πρέπει να χαιρόμαστε όμως;

«Νομίζω ότι δεν έχουμε κανένα λόγο να χαιρόμαστε για τα βουλγαρικά ΜΜΕ, είπε ο δημοσιογράφος Πέτκο Γκεοργκίεφ σε συνέντευξή του στη ΒΕΡ. - Πάντα ήμουν δύσπιστος για τη θέση που δίνεται σε μια χώρα σε σύγκριση με άλλες. Είναι υποκειμενικό γιατί δεν δίνει σχεδόν καμία πληροφορία για την κατάσταση μιας χώρας σε σύγκριση με τις άλλες. Δεν είναι απαραίτητο η Βουλγαρία να έχει προχωρήσει τόσο μπροστά για να ανέβει τόσο ψηλά. Αρκεί να έχουν υποχωρήσει οι χώρες που βρίσκονταν μπροστά της. Από την άλλη πλευρά, η ίδια η έρευνα περιλαμβάνει μια αξιολόγηση των συναισθημάτων, της κατανόησης των ανθρώπων της συντεχνίας και των ειδικών σχετικά με το πού βρίσκονται τα ΜΜΕ στο περιβάλλον τους. Εάν σε μια χώρα όπως η Βουλγαρία οι απαιτήσεις, οι προσδοκίες σε μια δημοκρατική κοινωνία είναι υψηλές, τότε είναι φυσικό η εκτίμηση της κατάστασής τους να είναι χαμηλή. Σε μια χώρα με αυταρχικό καθεστώς, οι προσδοκίες είναι πολύ χαμηλές και είναι πολύ πιθανό η αξιολόγηση να είναι μεγαλύτερη».

Εκτός από την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, η μελέτη δείχνει μια διπλή αύξηση της πόλωσης σε συνδυασμό με το χάος της πληροφόρησης σε όλο τον κόσμο. Αυτή η πόλωση των μέσων ενημέρωσης οδηγεί σε αυξανόμενους διαχωρισμούς τόσο εντός όσο και μεταξύ των χωρών.

Ποια είναι η αποστολή των δημοσιογράφων στην κοινωνία σε αυτό το πλαίσιο;

«Έχουμε μια αποστολή και αυτή είναι να λέμε τα γεγονότα, να λέμε τις ιστορίες», υπογραμμίζει ο δημοσιογράφος Μιχαήλ Μίτεφ σε συνέντευξή του στη ΒΕΡ - Βίντιν. «Η δημοσιογραφία στη Βουλγαρία έχει πολύ χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης. Είμαστε άνθρωποι που δουλεύουμε για την κοινωνία, είμαστε ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των πολιτικών και του λαού. Θέτουμε τα ερωτήματα που ενδιαφέρουν την κοινωνία και είμαστε επίσης οι άνθρωποι που πρέπει να εξηγήσουμε πώς μας είπαν ψέματα για άλλη μια φορά. Αυτός ο αγώνας είναι αιώνιος. Είναι περίπλοκο, αλλά είναι λογικό. Όταν ένας άνθρωπος εγκαταλείπει αυτή την αποστολή, αυτή την επιθυμία, δεν έχει νόημα να εργάζεται σε αυτό το επάγγελμα».

Σύμφωνα με τον Μιχαήλ Μίτεφ, η δημοσιογραφία ως επάγγελμα θα εξαφανιστεί επειδή γίνονται όλο και λιγότερα κρίσιμα ερωτήματα προς τους πολιτικούς. Ανάλογη είναι και η άποψη του δημοσιογράφου Πέτκο Γκεοργκίεφ, ο οποίος πιστεύει ότι στην τεράστια ροή πληροφοριών και παραπληροφόρησης η ευθύνη των επαγγελματικών ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας γίνεται μεγαλύτερη.

«Και αν μιλάμε συγκεκριμένα για τη Βουλγαρία, πρέπει να χωρίσουμε τα μέσα ενημέρωσης σε πολλά διαφορετικά στρατόπεδα. Πολλοί από αυτούς ονομάζονται απλώς ΜΜΕ, αλλά στην πραγματικότητα είναι αμειβόμενοι έμποροι επιρροής. Εκεί γράφεις ότι σου λέει το αφεντικό σου και αυτός που πληρώνει. Δυστυχώς, αυτό υπάρχει στα περισσότερα βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης, αλλά ευτυχώς στα μικρότερα. Υπάρχει ένας δεύτερος πόλος, που είναι τα εθνικά μέσα ενημέρωσης, οι τρεις εθνικές τηλεοράσεις και η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, όπου πολλοί συνάδελφοι κάνουν τη δουλειά τους επαγγελματικά. Σε μια δημοκρατική ευρωπαϊκή χώρα, το να προσπαθείς να ελέγξεις τα μέσα ενημέρωσης με τον βάναυσο τρόπο, σημαίνει να τραβήξεις το χαλί κάτω από τα πόδια σου.

Δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός, ότι η θάλασσα της πληροφόρησης που προσφέρει το Διαδίκτυο, φαίνεται να δυσκόλεψε ακόμη περισσότερο το έργο των δημοσιογράφων. Η απώλεια της εμπιστοσύνης στα επίσημα μέσα ενημέρωσης, υπέρ των κοινωνικών δικτύων, από τα οποία ο κόσμος προσπαθεί να παρακολουθήσει την εξέλιξη των γεγονότων, μεταμόρφωσε και περιόρισε τον ρόλο του δημοσιογράφου να υποδεικνύει ποια φωνή είναι αξιόπιστη και ποια γεγονότα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Φωτογραφία: Pixabay

Επιμέλεια: Νταρίνα Γκριγκόροβα (από συν. της Λιουνμίλα Σουγκάρεβα -ΒΕΡ/Πλόβντιφ και Γκεόργκι Ζίκοφ - ΒΕΡ/Βίντιν)

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης