Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι στην ποικιλόμορφη και πλούσια φύση της χώρας μας υπάρχουν και εκείνα τα αρωματικά μανιτάρια που αξίζουν μια περιουσία στις παγκόσμιες αγορές. Πρόκειται για τις τρούφες, οι οποίες είναι από καιρό γνωστές στην Ευρώπη ως εκλεπτυσμένο και ιδιαίτερο καρύκευμα για πολλά φαγητά. Η Βουλγαρία εμφανίστηκε στον παγκόσμιο χάρτη με κοιτάσματα τρούφας την τελευταία δεκαπενταετία, αλλά υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ακόμη και για την καλλιέργεια του πανάκριβου αυτού μανιταριού. Δεν υπάρχουν ακριβή στατιστικά στοιχεία για τα κοιτάσματα τρούφας στη χώρα μας, ούτε στοιχεία για τις ποσότητες που εξάγουμε. Στη Βουλγαρία υπάρχει κυρίως η μαύρη καλοκαιρινή τρούφα, η οποία είναι πιο κοινή σε όλες τις περιοχές της. Λιγότερο συνηθισμένη είναι η λευκή τρούφα, η οποία μερικές φορές φτάνει σε εξωφρενικές τιμές στις παγκόσμιες αγορές και μπορεί να αποφέρει μεγάλα κέρδη στους, αποκαλούμενους, κυνηγούς της τρούφας.

Όπως σε κάθε επάγγελμα, χρειάζεται υπομονή και επιμονή και κυρίως ένα καλά εκπαιδευμένο σκυλί για να ακολουθεί τα «ίχνη» του μυρωδάτου μανιταριού. Υπολογίζεται ότι με το κυνήγι της τρούφας ασχολούνται περίπου 10.000 άτομα στη Βουλγαρία, αλλά ο αριθμός τους δεν είναι σταθερός, γιατί κάποιοι τα παρατάνε όταν η τιμή τους μειώνεται σε παγκόσμια κλίμακα λόγω της αύξησης της προσφοράς. Στη χώρα μας δεν υπάρχει σχεδόν καμία ζήτηση. Οι τρούφες θεωρούνται μια ακριβή λιχουδιά, η οποία σχεδόν δεν χρησιμοποιείται στην εθνική κουζίνα. Ωστόσο, σε μερικούς η τύχη χαμογελά και καταφέρνουν, σε σύντομο χρονικό διάστημα, να συγκεντρώσουν ένα αρκετά καλό εισόδημα από τη συλλογή του.

Οι περισσότεροι κυνηγοί κρατούν μυστικές τις περιοχές τους. "Οι τρούφες είναι διαθέσιμες μόνο στους μυημένους", μας λέει ο Ντιμίταρ Ντιμιτρόφ, πρόεδρος της Ένωσης Βουλγαρική Τρούφα. Πριν από 10 χρόνια, ο Ντιμιτρόφ μπήκε σ’ αυτή την «κλειστή κοινωνία» σχεδόν τυχαία και πιστεύει ότι είναι καιρός η συλλογή τρούφας να βρει τη θέση της στη βουλγαρική νομοθεσία, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να εργαστεί κανείς.

"Η εύρεση της τρούφας, ειδικά της ποικιλίας μαύρης καλοκαιρινής τρούφας, δεν είναι κάτι ασυνήθιστο στη Βουλγαρία, αλλά το ενδιαφέρον κυμαίνεται ανάλογα με τις δυνατότητες κέρδους. Η Ένωση Βουλγαρική Τρούφα δημιουργήθηκε το 2016, αμέσως μετά την μεγάλη αύξηση στη συλλογή τρούφας το 2014-2015, όταν οι αναζητητές μανιταριών αυξήθηκαν αισθητά. Ήταν μια βροχερή χρονιά, υπήρχαν άφθονες τρούφες και γινόταν πολύς λόγος για το ενδεχόμενο να βγάλεις χρήματα. Οι κυνηγοί κράτησαν μυστικές τις δραστηριότητες και τις τοποθεσίες τους. Έκτοτε δεν υπήρξε κάποιο τόσο μεγάλη αύξηση του ενδιαφέροντος, αλλά όλο και περισσότεροι βρίσκονται άνθρωποι που γνωρίζουν και ξέρουν την τρούφα. Στην αρχή, δεν ήταν πρόβλημα να αφήσει κανείς τις μαζεμένες τρούφες δίπλα σε ένα δέντρο και μετά να επιστρέψει και να τις πάρει. Τώρα η πιθανότητα να τις ξαναβρείς είναι πολύ μικρή, γιατί σε κυνηγούν και οι άλλοι κυνηγοί. Δεν χρειάζεται ειδική εκπαίδευση για αυτή τη δραστηριότητα. Κάποιοι μαζεύουν τρούφες για να ζήσουν, για άλλους είναι απλώς χόμπι και αφορμή να περπατήσουν στο δάσος. Γεγονός είναι ότι ούτε μια τρούφα δεν θα μείνει απούλητη, αλλά η τιμή εξαρτάται από την προσφορά και τη ζήτηση. Οι τρούφες μπορούν να υποστηρίξουν τον προϋπολογισμό μιας οικογένειας, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να υπολογίζεις σε ένα μόνιμο εισόδημα από αυτή τη δραστηριότητα".

Οι τρούφες υπήρχαν πάντα στην περιοχή της σημερινής Βουλγαρίας. Τις αναφέρουν αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς και οι Θράκες τις χρησιμοποιούσαν φαγητό. "Ήταν πάντα δίπλα μας, αλλά απλά δεν τις αναζητούσαμε", λέει ο Ντιμίταρ Ντιμιτρόφ και υπενθυμίζει ότι το 2020 κατατέθηκε στη Βουλή νομοσχέδιο για την υιοθέτηση Κανονιστικού πλαισίου για την εμπορία, τη συλλογή και την αποθήκευση της τρούφας. Όμως, τα μέλη της Ένωσης πιστεύουν ότι δεν θα είχε επιτυχία γιατί γράφτηκε βιαστικά, δεν είχε διευκρινήσεις και θα δυσκόλευε τη συλλογή τρούφας.

"Στη Βουλγαρία η τρούφα δεν υπάρχει ως καλλιέργεια, αν κρίνουμε από τη νομοθεσία μας, επισημαίνει ο Ντιμίταρ Ντιμιτρόφ. Δεν υπάρχει καμία υποστήριξη για όσους επιθυμούν να οργανώσουν φυτείες τρούφας. Στο εξωτερικό, αν αποφασίσεις να δημιουργήσεις μια τέτοια φυτεία, το κράτος σε υποστηρίζει με πολύ μεγάλες επιδοτήσεις για την αρχική φύτευση, με ποσά που καλύπτουν σχεδόν το 90% του αρχικού κόστους. Στη συνέχεια υπάρχει 10ετές σχέδιο υποστήριξης των φυτειών. Τα πρώτα πέντε είναι δύσκολα γιατί δεν υπάρχει παραγωγή. Υπάρχει πολύ σοβαρή υποστήριξη στη Ιταλία, τη Γαλλία, και την Ισπανία, αλλά στη Βουλγαρία απέχουμε πολύ από την πρακτική τους".

Φωτογραφίες: bgnes, epa/bgnes

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης