Με πολλές βροχές ξεκίνησε η Παγκόσμια Εβδομάδα του Νερού (23.08-01.09.22) στη Βουλγαρία. Στην πόλη Κάρλοβο κηρύχθηκε μερική κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των ισχυρών βροχοπτώσεων, οι οποίες οδήγησαν σε πλημμύρες σε πλήθος ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων. Μερικές ώρες αργότερα πλήγηκε και η πόλη Στάρα Ζαγκόρα.

• Ο ποταμός Ισκρέτσκα επέστρεψε στην κοίτη του

Παρόμοια ακραία φυσικά γεγονότα παρατηρούνται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η στάθμη του Δούναβη είναι πολύ χαμηλή και στο βουλγαρικό τμήμα του, τα μετρήθηκαν επίπεδα μόνο κατά ένα εκατοστό υψηλότερα από τα χαμηλότερα των τελευταίων 80 ετών.

Η ξηρασία ενισχύεται από τις θερμοκρασίες ρεκόρ που σημειώθηκαν αυτό το καλοκαίρι στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.

«Η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της είναι μια σκληρή πραγματικότητα. Η φύση μας δίνει ζωντανά παραδείγματα τόσο στη Βουλγαρία όσο και παντού στον κόσμο», δήλωσε ο μηχανικός Ιβάν Ιβάνοφ, πρόεδρος της Βουλγαρικής Ένωσης Υδάτων, σε συνέντευξή του στο Ράδιο Βουλγαρία. Σύμφωνα με τον ίδιο, παρόμοιες ακραίες καταστάσεις δεν είναι πρωτοφανείς στην ιστορία μας, αλλά λόγω των κλιματικών αλλαγών των τελευταίων δεκαετιών, σήμερα ζούμε σε διαρκή κίνδυνο ξηρασίας ή πλημμύρας.

Σύμφωνα με τον ειδικό, τα τελευταία χρόνια στη Βουλγαρία καταρτίζονται σχέδια διαχείρισης κινδύνων από πλημμύρες, σχέδια διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμών, αλλά είναι αμφίβολο το πως και κατά πόσο εφαρμόζονται στην πράξη.

«Στη Βουλγαρία πρέπει να γίνεται πιο εστιασμένη εφαρμογή των μέτρων που περιέχονται σε αυτά τα έγγραφα. Συντάσσονται προσεκτικά, υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που τα απαιτεί, αλλά ό,τι γράφεται μένει στα χαρτιά και τα μέτρα δεν εφαρμόζονται. Η κύρια δικαιολογία των υπευθύνων είναι η έλλειψη κεφαλαίων, αλλά αν δεν υπάρχουν κονδύλια, τότε τα γραπτά μέτρα δεν έχουν προβλεφθεί και ιεραρχηθεί σωστά - λέει Ιβάν Ιβανόφ. Δεν υπάρχει κάποιο υπεύθυνο συντονιστικό όργανο για τη διαχείριση των υδάτων και των υδάτινων πόρων, ούτε για την αξιοποίησή τους με τον πιο επαρκή και ορθολογικό τρόπο».

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Εκτελεστικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος για το 2020, ο συνολικός αριθμός των ανανεώσιμων υδάτινων πόρων της Βουλγαρίας ανέρχεται σε 79.877 εκατομμύρια. κυβικά μέτρα, που είναι η χαμηλότερη αναφερόμενη ποσότητα τα τελευταία πέντε χρόνια. Και παρόλο που η χώρα μας βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, μετά την Ισλανδία, ως προς τον αριθμό των μεταλλικών πηγών, πολλές από αυτές δεν είναι κατάλληλες για εκμετάλλευση και πρακτικά δεν παίζουν κανένα ρόλο στο υδατικό ισοζύγιο.

Υπάρχει κίνδυνος να γίνει η Βουλγαρία μια από τις φτωχότερες χώρες του μπλε χάρτη της Ευρώπης;

«Υπάρχουν διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι, εκτός από την οικιακή παροχή, χρησιμοποιούνται για άρδευση, στη βαριά και ελαφριά βιομηχανία και στη βιομηχανία τροφίμων. Και πρέπει να είμαστε πραγματικά, πολύ καλοί στη διαχείριση των υδάτων, ώστε να μην υποφέρει ολόκληρη η οικονομία της χώρας. Το κάνουμε άραγε; Δεν νομίζω! Ακόμη και το γεγονός ότι το 60% (ή 492,46 εκατομμύρια κυβικά μέτρα για το 2020 σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥ) είναι η μέση απώλεια νερού στα συστήματα ύδρευσης είναι απόδειξη της απρόσεκτης στάσης μας. Αναζητούμε δικαιολογίες στους παλιούς σωλήνες νερού, τις πολλές διαρροές και άλλα, αλλά αυτό συζητείται εδώ και 15 χρόνια και δεν υπάρχει κάποια θετική πρόοδος και κάποια σημαντική βελτίωση. Δικαιολογούμαστε με την έλλειψη κονδυλίων, αλλά αποδεικνύεται ότι κονδύλια υπάρχουν. Ωστόσο, είτε δεν χρησιμοποιούνται έγκαιρα, εντός των προθεσμιών που ορίζονται, είτε δεν χρησιμοποιούνται με σύνεση. Δίνω το παράδειγμα νέων εγκαταστάσεων που λειτουργούν χειρότερα από παλιές. Και αυτό παραβλέπετε χωρίς να αναζητούνται ευθύνες ή να εξάγονται συμπεράσματα».

Η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στη Βουλγαρία είναι στα μέσα ευρωπαϊκά πρότυπα - 102 λίτρα την ημέρα για το 2020 και 99 λίτρα ανά άτομο για το 2019, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥ. Αυτό πρακτικά αποκλείει την εγχώρια κατανάλωση από το πρόβλημα.

• Σπάνιο και ακριβό το νερό στη Βουλγαρία

Ο Ιβάν Ιβάνοφ είναι κατηγορηματικός ότι στη βάση των υδάτινων κρίσεων και των περιορισμών των νοικοκυριών βρίσκονται οι απώλειες σε εγκαταστάσεις ύδρευσης και άρδευσης.

«Οι υποδομές είναι πολύ παλιές και σε άθλια κατάσταση, διότι, όλα αυτά τα χρόνια, δεν έχει προγραμματιστεί αντικατάσταση τους. Γίνονται ευκαιριακές επισκευές και το γεγονός που μας βάζει σε σοβαρό κίνδυνο», εξήγησε ο πρόεδρος της Βουλγαρικής Ένωσης Υδάτων.

Όλα αυτά επηρεάζουν αρνητικά την τσέπη κάθε Βούλγαρου πολίτη. Από την 1η Αυγούστου, η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας και Υδάτων ανακοίνωσε νέα αύξηση των τιμών του νερού σε αρκετές πόλεις. Και πάλι εκφράστηκαν καλές προθέσεις, αλλά στα λόγια. Κλείνοντας, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου τα λόγια του Ιβάν Ιβανόφ, ότι δύσκολα μπορούμε να διαχειριστούμε τη φύση, άρα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τις εκπλήξεις της και να ελαχιστοποιήσουμε τα ανθρώπινα θύματα και, στο βαθμό του δυνατού, τις υλικές απώλειες.

Φωτογραφίες: pixabay, Βικτόρια Τοπάλσκα, bwa-bg.com

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης