Η αρχιτεκτονική κληρονομιά που μας άφησαν αρκετοί ντόπιοι και ξένοι αρχιτέκτονες από την Απελευθέρωση έως το 1944 φέρει τα σημάδια μιας εξαιρετικά δημιουργικής εποχής στη βουλγαρική ιστορία, που οδήγησε σε μια πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική άνοδο. Η κατάσταση των αρχιτεκτονικών παραδειγμάτων που σώζονται μέχρι σήμερα δεν αφήνει αδιάφορους τους πολίτες, καθώς και τους θεσμούς που ασχολούνται με την προστασία, την αποκατάσταση και τη συντήρηση των κτιρίων. Είναι πολλά και τα φεστιβάλ με έμφαση σε αυτό το θέμα και ένα τέτοιο πρόκειται να γίνει στη Βράτσα.

«Τα θέματα διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς που θα συζητήσουμε παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, να μπορούν να συμμετέχουν» εξηγεί ο αρχιτέκτονας Βεσελίν Αλέξιεφ, μέλος της οργανωτικής ομάδας. «Η ιδέα μας είναι να κάνουμε μια αρχή και να χτίσουμε μια κοινότητα ανθρώπων που ενδιαφέρονται για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και με ιδέες για την ανάπτυξη βιώσιμου πολιτιστικού τουρισμού όχι μόνο στη Βράτσα, αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας μας.»

Παρόμοια φεστιβάλ υπήρχαν ήδη στη Σόφια, στο Πλόβντιβ, στο Βελίκο Τάρνοβο και στο Γκάμπροβο. Τώρα το επίκεντρο είναι η Βράτσα - η μεγαλύτερη πόλη της Βορειοδυτικής Βουλγαρίας. Η Βράτσα ήταν σημαντική επί του Β' Βουλγαρικού Κράτους (που ιδρύθηκε το 1185), όταν επέκτεινε την επικράτειά της και έγινε βιοτεχνικό κέντρο με ανεπτυγμένες εμπορευματικές σχέσεις.

«Για μένα, το αποκορύφωμα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της περιοχής είναι τα σπίτια και οι ναοί χαρακτηριστικοί για τη Βόρεια Βουλγαρία» λέει ο αρχ. Βεσελίν Αλέξιεφ. «Μετά την Απελευθέρωση, η πόλη αναπτύχθηκε επίσης ραγδαία και, όπως στη Σόφια και σε άλλες πόλεις, Αυστριακοί αρχιτέκτονες έρχονται στη Βράτσα. Εδώ βρίσκουμε όμορφα παραδείγματα της απόσχισης, της νεοαναγέννησης, του εθνικορομαντισμού και του μοντερνισμού. Αυτό μας επιτρέπει να δούμε μια ευρεία παλέτα αρχιτεκτονικών στυλ που βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο».

Η συζήτηση για τη διατήρηση της ακίνητης πολιτιστικής κληρονομιάς απαιτεί τη συμμετοχή ενός ευρέος φάσματος ειδικών σε αυτόν τον τομέα.

«Ο αρχιτέκτονας είναι μόνο ένα γρανάζι σε μια πολύπλοκη μηχανή που περιλαμβάνει ντόπιους ιστορικούς, πολλούς μηχανικούς και ειδικούς, καθώς και ανθρώπους που ασχολούνται με τον τουρισμό. Γιατί αν ένα κτίριο δεν έχει αποτελεσματική λειτουργία, η σταδιακή αυτοκαταστροφή του είναι αναπόφευκτη και κάποια στιγμή τελειώνει η ζωή του. Βλέπουμε δεκάδες παραδείγματα. Γι' αυτό είναι σημαντικό να έχουμε μια μεγάλη ομάδα που σκέφτεται τόσο την αποκατάσταση και τη συντήρηση, αλλά και την κοινωνικοποίηση του χώρου - να βρει έναν λόγο να δώσει σε αυτό το κτίριο μια νέα ζωή, ώστε να συνεχίσει να φέρνει τους ανθρώπους κοντά, αλλά και να μας θυμίσει το παρελθόν, τους προγόνους και τον πλούσιο πολιτισμό μας».

Το πρόγραμμα για τις τρεις ημέρες του φεστιβάλ «Πόρτα στη Βράτσα» (14-16 Οκτωβρίου) είναι πλέον διαθέσιμο στο σύνδεσμο της εκδήλωσης στο Facebook και είναι εξαιρετικά πλούσιο, εξήγησε ο Βέσελιν και πρόσθεσε:

«Αυτή τη στιγμή οι μέρες είναι γεμάτες με 25 εκδηλώσεις που θα παρουσιάσουν την πολιτιστική κληρονομιά και τη φροντίδα της με διαφορετικό πρίσμα. Θα έχουμε εκθέσεις αντικειμένων που κινδυνεύουν, αλλά και καλών παραδειγμάτων. Προβλέπεται επίσης μια εγκατάσταση φωτός, η οποία θα μετατρέψει τον πεζόδρομο «Ταργκόβσκα» σε ζωντανό δάσος. Πολλοί άνθρωποι κατανοούν το φως ως τρισδιάστατη χαρτογράφηση, αλλά θα προσπαθήσουμε να επικαλύψουμε πολλές διαφορετικές προβολές για να δημιουργήσουμε ένα κινούμενο σχέδιο. Έτσι, με τη βοήθεια δεκάδων προβολέων, το δάσος θα ζωντανέψει σε μια πρόσοψη. Θα υπάρχουν βραδινά προγράμματα με χορευτικά συγκροτήματα και σόου με φωτιά, καθώς και πολλά εργαστήρια με διάφορα θέματα».

Για τον Βεσελίν, το θέμα της διατήρησης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς δεν είναι απλώς ένα πάθος, αλλά μια κλίση, καθώς είναι μέλος της Ένωσης Αρχιτεκτόνων στη Βουλγαρία. Συμμετέχει ενεργά σε πολλές συζητήσεις και έργα προς αυτή την κατεύθυνση σε διάφορες πόλεις της χώρας. Είναι αξιοπερίεργο ότι ένα από τα πρώτα του βραβευμένα και υλοποιημένα έργα ήταν η δημιουργία ενός διαδραστικού μουσείου-βιβλιοθήκης στο προεδρικό ίδρυμα. Αυτή τη στιγμή, δυστυχώς, δεν είναι διαθέσιμο για δωρεάν επίσκεψη από τους πολίτες, καθώς χρησιμοποιείται από τον αρχηγό του κράτους για κάποιες συναντήσεις του.

Φωτογραφίες: vratza.bg, ΒΕΡ, Facebook/Врачанските къщи, Βεσελίν Αλέξιεφ

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα