25 χρόνια τώρα ο επιστήμονας εθνολόγος Γκαλίν Γκεοργκίεφ από το Ινστιτούτο Εθνολογίας και Λαογραφίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών ερευνά τις βουλγαρικές κοινότητες και ομάδες στις ιστορικές και πολιτιστικές περιοχές της Βεσσαραβίας, της Ταυρικής, της Υπερδνειστερίας και των οικισμών στα περίχωρα της Οδησσού, όπου συγκατοικούν εδώ και 200 χρόνια περίπου με άλλες εθνικές ομάδες – Ουκρανούς, Μολδαβούς, Ρώσους, Εβραίους, Γερμανούς. Και πάντα, σύμφωνα με τα λόγια του, φέρει μαζί του πολλές ιστορίες και αναμνήσεις για ανθρώπους, συζητήσεις, μοίρες. Στην πρόσφατη πρεμιέρα του βιβλίου του «Παραδόσεις, μνήμη, ταυτότητα των Βουλγάρων στην Ουκρανία και τη Μολδαβία», για την Ημέρα των Βουλγάρων της Βεσσαραβίας – 29^η Οκτωβρίου, ο επιστήμονας είπε: «Όχι απλώς ερευνούσαμε, αλλά μπαίναμε στα σπίτια των ανθρώπων και καθίζαμε στα τραπέζια τους».

«Δυστυχώς ο σκληρός πόλεμος στο έδαφος της Ουκρανίας έθεσε τέρμα στις έρευνές μας – δηλώνει ο Γκαλίν Γκεοργκίεφ.

Ο Γκαλίν Γκεοργκίεφ προσθέτει ότι μία από τις μεγαλύτερες και παλαιότερές μας βουλγαρικές διασπορές στο εξωτερικό τώρα έχει στρέψει το βλέμμα της προς τη Βουλγαρία και αυτή η κοινότητα 500 χιλιάδων ατόμων αναμένει βοήθεια και συμπαράσταση από την πρωτοπατρίδα.

«Το βουλγαρικό κράτος πρέπει να βοηθά την Ουκρανία, γιατί είναι πρωτόγνωρο αυτό που συμβαίνει – συνεχίζει ο ίδιος. – Είναι μια επίθεση από πλευράς της Ρωσικής Ομοσπονδίας που είναι απολύτως αδικαιολόγητη και δεν μπορεί να εξηγηθεί με τίποτα. Στην κατάσταση αυτή οι συμπατριώτες μας πρέπει να νιώθουν την υποστήριξή μας.»

Ο επιστήμονας, ως συμπρόεδρος του Συλλόγου Σχέσεων με τους Βουλγάρους της Βεσσαραβίας και της Ταυρικής «Πατριώτης» και μαζί με τα μέλη του οργανισμού δίνει τη σεμνή συμβολή του, συμμετέχοντας σε ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες για εξασφάλιση τροφίμων και φαρμάκων για την Ουκρανία και βοηθώντας πρόσφυγες στη χώρα μας. Ένα από τα καλά έργα του είναι η εγκατάσταση 30 ατόμων περίπου σε δομή του Πανεπιστημίου Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας» στη συνοικία Κνιάζεβο της Σόφιας – μια χειρονομία αλληλεγγύης, αλλά και ευγνωμοσύνης για τη φιλοξενία.

«Δε θα ξεχάσω ποτέ την εξαιρετική φιλοξενία και αφοσίωσή τους στην εργασία – διηγείται ο Γκαλίν Γκεοργκίεφ για τις επισκέψεις του στα σπίτια των Βουλγάρων της Βεσσαραβίας. – Δε θα ξεχάσω και την απίστευτη αφοσίωσή τους στο γένος, στην οικογένεια και τις παραδόσεις τους, γιατί τα έθιμα, οι γιορτές, τα βουλγαρικά τραγούδια για τους συμπατριώτες μας εκεί δεν είναι απλώς εξωτική – ανάγονται στην εποχή από πριν από 200 χρόνια, όταν τα μετέφεραν εκεί. Όλα αυτά για εκείνους είναι εσωτερικό οικογενειακό στήριγμά – να επιβιώνουν, να επικοινωνούν μεταξύ τους και με τους άλλους. Ο πολιτισμός στα χωριά της Βεσσαραβίας είναι ακόμη πολύ ισχυρός.»

Ο Γκαλίν Γκεοργκίεφ μπορεί να διηγηθεί αμέτρητες ιστορίες – για το πώς οι νύφες από γειτονικά μολδαβικά ή ουκρανικά χωριά γίνονται Βουλγάρες, γιατί μαθαίνουν τη γλώσσα και φτιάχνουν «μίλινα» (την εκεί ονομασία της τυρόπιτας), πώς ο Βούλγαρος της Βεσσαραβίας λέει ότι θα σε κεράσει και βγάζει μόνο μπουκάλι κρασιού, γιατί η λέξη ακόμη παραπέμπει στη μεσαιωνική έννοια του οινοχόου, πώς η γιαγιά Ντόκα Ντιουλγκέρ από το χωριό Ντιβιτλί υποδέχεται τους επισκέπτες της από την πρωτοπατρίδα με νέα ρούχα, γιατί της απέδωσαν μεγάλη τιμή.

Τώρα όμως στην Ουκρανία σκοτώνουν ανθρώπους και όλες οι συγκινητικές αναμνήσεις έχουν παγώσει στην αχρονία. Το εάν μια μέρα θα ξαναζωντανέψουν ως παράδοση και εμπειρία κανείς δεν μπορεί να πει. Ιδιαίτερα αν αποδειχθεί ότι και μετά από τον πόλεμο αυτό – όπως μετά από τόσους άλλους, τίποτε δε θα είναι πια το ίδιο.

Φωτογραφίες: Ντιάνα Τσανκόβα, bgnes, Ασέν Βελίκοφ

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα