«Η τέχνη είναι κάτι, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να υπάρχουν κουλτούρα, ανάπτυξη και πολιτισμός. Χωρίς την τέχνη η ζωή θα είναι άδεια, χωρίς ομορφιά, χωρίς ενθουσιασμό, φτωχή θα είναι αυτή η ζωή. Προτιμώ να είμαι ζωγράφος απ’ ό, τι Πρόεδρος» - λέει ένας από τους καλύτερους καλλιτέχνες στη χώρα μας καθ. Ντέτσκο Ουζούνοφ (1899-1986) .

Στις 22 Φεβρουαρίου συμπληρώθηκαν 124 χρόνια από τη γέννησή του και αυτό είναι αφορμή να επισκεφθούμε την γκαλερί-μουσείο «Ντέτσκο Ουζούνοφ». Η γκαλερί στεγάζεται στο ατελιέ του κυρ Ντέτσκο, όπως τον αποκαλούσαν οι συνάδελφοι και οι φίλοι του. Στις συλλογές της φυλάσσονται συνολικά 13 χιλιάδες έργα του ζωγράφου, ένα μεγάλο μέρος εκ των οποίων είναι μικρές ζωγραφιές, σκίτσα, διάφορα πρότζεκτ.

Ο Ντέτσκο Ουζούνοφ αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της εργασίας του στη ζωγραφική πορτρέτων. Δημιούργησε απόλυτα αριστουργήματα ήδη στην αρχή της δημιουργικής πορείας του. Ανάμεσά τους είναι «Ο λευκός Μασαλίτινοφ» - πορτρέτο του ηθοποιού Νικολάι Μασαλίτινοφ, το οποίο συγκρίνεται με κάποια από τα πιο κομψά αφηρημένα έργα του αιώνα. Η τεχνοτροπία που χρησιμοποίησε - «λευκό πάνω σε λευκό» θεωρείται η πιο δύσκολη στη ζωγραφική. Και το περίφημο «Παιδικό πορτρέτο» δεν έχει όμοιό του στην ευρωπαϊκή τέχνη, γι’ αυτό οι σύγχρονοί του τον αναγνωρίζουν ως τον καλύτερο προσωπογράφο της εποχής του.

Εν ζωή ο Ντέτσκο Ουζούνοφ ταξίδεψε στο Παρίσι και συναντήθηκε με τον Πικάσο, έλαβε δίπλωμα από τη Διεθνή Έκθεση του 1937 και από τον Βατικανό, για τα φρέσκα του στο Βουλγαρικό Περίπτερο εκεί. Μόλις 38 χρονών, ο Ντέτσκο Ουζούνοφ ήταν ήδη καθηγητής πανεπιστημίου και πρόεδρος της Ένωσης Βουλγάρων Ζωγράφων. Οι πίνακες του γύριζαν το Βερολίνο, το Μόναχο, τη Λειψία, τη Νυρεμβέργη, τη Βιέννη, την Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, τη Βουδαπέστη, τη Νέα Υόρκη, τη Βενετία. Στην Πατρίδα του εξελέγη πρύτανης της Ακαδημίας Καλών Τεχνών.

Μετά τον θάνατό του Ντέτσκο Ουζούνοφ /1986/, οι κληρονόμοι του δώρισαν μεγάλη συλλογή των πινάκων του στον Δήμο Σόφιας και μ’ αυτά τα έργα ιδρύθηκε ιδιόμορφο μουσείο στο όνομά του. «Στο ατελιέ του ζωγραφούσε στον δεύτερο όροφο και στον πρώτο όροφο του σπιτιού αυτού πάντα είχε μια μικρή έκθεσή του, όπου μάζευε φίλους και ομοϊδεάτες για διάφορες γιορτές», διηγείται η Αντελίνα Φίλεβα, διευθύντρια της Αστικής Πινακοθήκης Σόφιας:

«Όσοι επισκεφτούν το ατελιέ τώρα, θα δουν ότι υπάρχει πιάνο με ουρά, που τοποθετήθηκε από τους μουσικούς, όλα ήταν πολύ καλλιτεχνικά. Το 2016 παραχώρησαν το ατελιέ να συντηρείται από την Αστική Πινακοθήκη Σόφιας. Τότε αποφασίσαμε ότι πρέπει να το φροντίσουμε πλήρως. Εδώ με τους συναδέλφους εκπονήσαμε μερικά προγράμματα, έτσι ώστε τουλάχιστον κάθε τρεις μήνες να παρουσιάζονται διαφορετικά θέματα και το κοινό να βλέπει και να νιώθει την προσωπικότητα του Ντέτσκο Ουζούνοφ. Πάντα για την 22^η Φεβρουαρίου κάνουμε μια έκθεση με έργα του.»

Ο ίδιος ο Ντέτσκο Ουζούνοφ παραμένει στην ιστορία όχι μόνο με τα έργα ζωγραφικής του, αλλά και με ποικίλα άλλα έργα – εικονογραφίες, νεκρές φύσεις και ιστορικές σκηνές, καθώς και έργα της μνημειώδους και διακοσμητικής ζωγραφικής. Εκείνος ζωγράφισε τοιχογραφίες στην Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Καζανλάκ, στην Εθνική Όπερα, στο Εθνικό Θέατρο, στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού και ένα μέρος των υαλογραφημάτων στο Δικαστικό Μέγαρο της Σόφιας. Δημιουργεί και τις εικονογραφίες διάφορων βιβλίων, καθώς και τα σκηνικά και τα κοστούμια για θεατρικές παραστάσεις και παραστάσεις μπαλέτου, λέει η Αντελίνα Φίλεβα.

«Ο Ντέτσκο Ουζούνοφ, εκτός από καθηγητής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών μας και πρόεδρος της Ένωσης Βουλγάρων Ζωγράφων, ήταν επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος Ζωγράφων. Στη συνέχεια προσκλήθηκε να γίνει πρόεδρος, και αργότερα και επίτιμος πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Πλαστικών Τεχνών (AIAP) της UNESCO και για μεγάλη περίοδο παρέμεινε στη θέση αυτή. Είναι καλλιτέχνης που έχει ταξιδέψει πολύ και έχει συμμετάσχει σε διάφορες εκθέσεις. Έργα του φυλάσσονται σε γκαλερί της Δυτικής Ευρώπης και των Βαλκανίων. Όταν ήταν νέοι, οι καλλιτέχνες της γενιάς τους επικοινωνούσαν πολύ μεταξύ τους και αντάλλασσαν μεταξύ τους πίνακες. Γι’ αυτό ο Ντέτσκο Ουζούνοφ είναι ένας από τους καλύτερα γνωστούς και στο εξωτερικό βουλγάρους ζωγράφους.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: bgnes-αρχείο, Facebook/Галерия-музей Дечко Узунов