Η έκθεση «Ατανάς Μίχοφ (1879-1975) Ζωγραφική και πίνακες» της γκαλερί «Λοράν» παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη συλλογή έργων ενός από τους πρώτους ζωγράφους τοπιογραφιών στη χώρα μας. Μεγάλο μέρος των έργων αποκαλύπτουν διάφορες γωνιές της βουλγαρικής φύσης, αλλά εδώ είναι και οι ζωγραφιές στα χαρακώματα, που δημιούργησε ως πολεμικός ζωγράφος κατά τον Α΄ και τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Ατανάς Μίχοφ γεννήθηκε το 1879 στη Στάρα Ζαγκόρα. Τα πρώτα βήματα προς το όνειρό του να είναι ζωγράφος έκανε στη γενέτειρά του , όπου ο πρώτος δάσκαλος τους ήταν ο ιταλός απόφοιτος Γκεόργκι Εβστάτιεφ.

«Ο Γκεόργκι Εβστάτιεφ με την ευρωπαϊκή εκπαίδευσή του ενίσχυσε το ενδιαφέρον του Ατανάς Μίχοφ για τη ζωγραφική από πρώιμη ηλικία – διηγείται ο κριτικός τέχνης Λιουντμίλ Βεσελίνοφ. – Στη συνέχεια ο Ατανάς Μίχοφ βρέθηκε στην Κρατική Σχολή Ζωγραφικής, στην τάξη του καθ. Ιβάν Μάρκβιτσκα. Εκεί έκανε ειδίκευση κοντά στον καθ. Γιάροσλαβ Βέσιν – μεγάλο καθηγητή για την εποχή του. Αυτός ο δημιουργός άφησε έντονο ίχνος στη δημιουργική πορεία του. Και επειδή η ανάγλυφη ζωγραφική είναι επίσης χαρακτηριστική για τα έργα του Γιάροσλαβ Βέσιν, ο νεαρός ζωγράφος τον αναφέρει ως πνευματικό πατέρα του.»

Ο Λιουντμίλ Βεσελίνοφ δίνει άξια θέση στον Ατανάς Μίχοφ στη βουλγαρική εικαστική τέχνη μετά την Απελευθέρωση ανάμεσα στους καλύτερους ζωγράφους τοπίων Γκεόργκι Εβστάτιεφ, Νικόλα Τάνεφ, Μάριο Ζέκοφ, Μπέντσο Ομπρέσκοφ, Πέντσο Γκεοργκίεφ, Γκεόργκι Ποπόφ-Τζον, Βασίλ Στοΐλοφ. Μετά την αποφοίτησή του ο ζωγράφος αφοσιώθηκε στη διδασκαλία. Και μετά τους πολέμους μοιραζόταν τον χρόνο του ανάμεσα στην εργασία και το πάθος του για τα τοπία.

«Το βασικό σώμα των έργων του Ατανάς Μίχοφ σχετίζεται με τη Σόφια – συμπληρώνει ο κριτικός τέχνης. – Το 1923 είναι έτος-κλειδί στη σταδιοδρομία του, γιατί διορίστηκε καθηγητής στο Κνιάζεβο (σήμερα συνοικία της πρωτεύουσας – σ. σ.). Η επαφή του Κνιάζεβο με το βουνό Βίτοσα – αυτή η αξιοσημείωτη υπόθεση, θα χρησιμοποιείται και θα αναπαριστάνεται επανειλημμένα στις συνθέσεις του.»

Μέχρι το τέλος της μακράς ζωής του (απεβίωσε στην ηλικία 96 χρονών) ο Ατανάς Μίχοφ παρέμεινε πιστός στη ζωγραφική τοπίων.

«Ήταν ακόλουθος του ιμπρεσιονισμού και του μεταϊμπρεσιονισμού με τα πολλά πειράματά του με τα φυσικά τοπία –λέει ακόμη ο Λιουντμίλ Βεσελίνοφ. – Γι’ αυτό το ατελιέ του στο Κνιάζεβο μετατράπηκε σε ιδιόμορφο ερευνητικό κέντρο της φύσης. Το πρωί ζωγραφούσε το βουνό με έναν τρόπο και με εντελώς διαφορετικό τρόπο το μεσημέρι, το απόγευμα και το βράδυ. Το ίδιο βουνό και την ίδια θέα χρησιμοποιούσε πολλές φορές στα έργα του – θαυμάσια και διαφορετικά. Στους πίνακές του ερευνούσε το ζεστό και το κρύο φως, τη σκιά, την ηλιαχτίδα, που πέφτει πάνω στο βουνό, παίζοντας πολλές φορές με τη σύνθεση αυτή στα έργα του. Και ίσως βρήκε ησυχία στη ζωγραφική τοπίων.»

Κατά τη διάρκεια της πλούσιας δημιουργικής πορείας του ο Ατανάς Μίχοφ συμμετείχε σε πολυάριθμες εκθέσεις, κάποιες εκ των οποίων ατομικές. Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε και στο εξωτερικό – έργα του εκτίθενται στη Ρώμη, τη Βενετία, τη Βιέννη, το Βερολίνο, το Πίλζεν, την Πράγα, το Μπρνο. Άφησε πίσω του χιλιάδες πίνακες, για τους οποίους ο μεγάλος κριτικός τέχνης Στέφαν Μάνοφ γράφει: «Ξαφνικά και με μεγάλο, όχι μόνο για την εποχή του, θάρρος έκανε το πρώτο μεγάλο βήμα στη βουλγαρική ζωγραφική τοπίων και την ανάδειξε σε πραγματικά υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, απελευθερώνοντάς της από τα δεσμά του στερεοτύπου και του αφελούς ερασιτεχνισμού.»

Η έκθεση με έργα του Ατανάς Μίχοφ μπορεί να ειδωθεί στην γκαλερί «Κοντράστ» της Σόφιας μέχρι τις 18 Απριλίου.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: γκαλερί «Κοντράστ»