Στις 25 Μαΐου 2023, γιορτάζουμε το Σπάσοβντεν ή την ημέρα της Ανάληψης του Ιησού. Η γιορτή είναι κινητή και πέφτει πάντα Πέμπτη, ακριβώς 39 ημέρες μετά την πρώτη μέρα του Πάσχα. Σύμφωνα με τις χριστιανικές πεποιθήσεις, την 40ή ημέρα ο Χριστός είχε αναληφθεί στους ουρανούς, που θεωρείται το τέλος του ταξιδιού του στη γη. Ωστόσο, ο Ιησούς δεν εγκατέλειψε τους ανθρώπους, αλλά τους έστειλε το Άγιο Πνεύμα την Πεντηκοστή.

Το Σπάσοβντενείναι μια από τις γιορτές κατά τις οποίες οι πιστοί κάνουν δυνατές προσευχές στον Άγιο Σπας. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία, είναι ο άγιος που προστατεύει τους ανθρώπους από φυσικές καταστροφές - χαλάζι και πλημμύρες. Από τα αρχαία χρόνια, υπάρχει η δοξασία ότι το βράδυ πριν από τη γιορτή, οι άρρωστοι θα αναρρώσουν αν κοιμηθούν κοντά σε ένα ιαματικό πηγάδι σε ιερό μέρος.

Σύμφωνα με έναν μύθο από το χωριό Ταρνάβα, ένα από τα παλαιότερα χωριά του δήμου Μπιάλα Σλάτινα, υπάρχει μια ιαματική πηγή που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα από τα σπίτια των ανθρώπων. Οι άνθρωποι αποκαλούσαν την περιοχή Θεραπευτικό Πηγάδι, αφού ένα τυφλό βόδι, που στεκόταν στα νερά αυτού του πηγαδιού, ανέκτησε από θαύμα την όρασή του. Έκτοτε, κάθε χρόνο το βράδυ πριν από το Σπάσοβντεν, οι κάτοικοι του χωριού συγκεντρώνονται σε αυτό το μέρος. Για πολλά χρόνια οργανωνόταν εκεί πανηγύρι στο οποίο συμμετείχαν όλοι από τον Ταρνάβα.

Σήμερα το μέρος υπάρχει και επισκέπτεται ξανά, αλλά η παράδοση έχει μείνει μόνο στις ιστορίες των ηλικιωμένων. Ωστόσο, η Ταρνάβα είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά, με πάνω από 2000 κατοίκους, ενώ υπάρχουν επίσης πολλά παιδιά στο σχολείο και στο νηπιαγωγείο. Ακριβώς γι’ αυτά, το τοπικό κοινοτικό κέντρο και η δημοτική διοίκηση οργανώνουν ειδικές αναπαραστάσεις για να μιλήσουν για τη ζωή και τις πεποιθήσεις των προγόνων τους. Η περιοχή του θεραπευτικού πηγαδιού εξακολουθεί να επισκέπτεται, ειδικά το καλοκαίρι. Δίπλα στο πηγάδι βρίσκεται η βρύση από το 1937, υπάρχει και σταυρός που θυμίζει την ιερότητα του χώρου. «Το πηγάδι υπάρχει ακόμα, αλλά είναι δύσκολα προσβάσιμο, γιατί δεν υπάρχει δρόμος μέχρι εκεί, αλλά πρέπει να περπατήσεις στα χωράφια», λέει η δήμαρχος του χωριού Γκαμπριέλα Ράλοβσκα:

«Οι παραδόσεις μας δεν διαφέρουν πολύ από αυτό που γίνεται την ημέρα του Σπάσοβντενσε άλλα μέρη της Βουλγαρίας. Είναι γνωστό ότι το βράδυ πριν από αυτήν την ημέραανθίζειτο βότανο ρόσεν που σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία θεραπεύει κάθε αρρώστια. Τοποθετείται δίπλα στο κεφάλι του άρρωστου. Και υπήρχαν γιαγιάδες που έλεγαν μαγικά λόγια και πίστευαν ότι κάνοντας αυτό το τελετουργικό την ημέρα του Σπάσοβντεν, οι άνθρωποι θα γίνονταν καλά.

Προσπαθήσαμε να κάνουμε βελτιώσεις γύρω από τη βρύση και το πηγάδι, αλλά είναι δύσκολο. Πηγαίνουμε όμως τα παιδιά να τους δείξουμε τον τόπο και να μάθουν τους μύθους. Επίσης, υπάρχει ένα αιωνόβιο δέντρο εκεί - μια βελανιδιά, και ένα άλλο που έχει φυτρώσει δίπλα του. Ελπίζω λοιπόν να διατηρηθεί ως ένα παραδοσιακό, αξέχαστο μέρος για τους κατοίκους της Ταρνάβα και να παραμείνει για τις επόμενες γενιές».

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα

Φωτογραφίες: αρχείο, ΒΕΡ Βίντιν, παρέχονται από την Γκαμπριέλα Ράλοβσκα